|
Lüksemburglu Elisabeth
Lüksemburglu Elisabeth (Macarca: Erzsébet; 7 Ekim 1409 – 19 Aralık 1442) Macaristan, Almanya ve Bohemya konsort kraliçesiydi. Macaristan ve Bohemya Kralı Sigismund'un tek çocuğu olan Elisabeth'in, eşi Avusturyalı Albrecht ile tahta geçmesi bekleniyordu. Babasının ölümünden sonra Macar soyluları Elisabeth ve kocası Albrecht'i eş hükümdar olarak seçtiler.[1][2] Ancak, Veszprém piskoposu kraliçeyi taçlandırma hakkından vazgeçti.[3] Daha sonrasında eş hükümdar olarak tanındı ve hükûmette aktif rol oynadı. Ancak Albrecht'in ölümünden sonra yeni bir kralın seçilmesini engelleyemedi. [4] [5] Albrecht 1439'da öldü. Albrecht öldüğünde Elisabeth hamileydi ve Anna ile Elisabeth adında iki kızları vardı. Bohemya soyluları bir fetret dönemi ilan etti. Polonya kralı III. Władysław, Elisabeth'in Ladislaus adında bir erkek çocuk doğurmasından üç ay sonra, Mayıs 1440'ta Macaristan'ın yeni kralı olarak taç giydi. Oğlu'nun mirasına sahip çıkmakta kararlıydı. Bu da onun ve Vladislaus'un destekçileri arasında bir iç savaşa yol açtı. Çatışma kraliçenin 33 yaşında ani ölümüyle sona erdi. ÇocuklukElisabeth, Lüksemburg Hanedanı'na mensuptu. Babası,Macaristan Kralı Sigismund ve annesi Cilli'li Barbara'ydı .[6] Elisabeth'in doğumundan bir yıl sonra babası Roma Kralı seçildi.[7] Kralın tek çocuğu olarak Elisabeth, tahtın muhtemel varisi olarak görülüyordu.[8] 1411'de Sigismund, Elisabeth'i o zamanlar 14 yaşında olan Avusturya Dükü V. Albrecht ile nişanladı [9] Evlilik28 Eylül 1421'de [10] Kral Sigismund ile Habsburg Hanedanı arasındaki dostluk, Viyana'da imzalanan bir evlilik antlaşmasıyla güçlendirildi.[6] Antlaşma Elisabeth'in hem Macaristan hem de Bohemya'nın varisi olma durumunu onayladı. Ancak bu durum yalnızca Sigismund'un tek çocuğu olduğu süre boyunca geçerliydi. Anlaşmaya göre, bir kız çocuğu daha dünyaya gelirse Elisabeth, babasının krallıklarından birini miras alma hakkına sahip olacak, küçük kız kardeşi ise diğer krallığı miras alacaktı. Ancak bir erkek kardeşi olursa her iki krallıkta erkek kardeşine kalacaktı. Moravya Margravlığı Elisabeth'in çeyizi olarak Albrecht'e devredildi. Elisabeth, 19 Nisan 1422'de Viyana'da düzenlenen görkemli bir törenle Albrecht'le resmen evlendi. Artık Avusturya düşesi olan Elizabeth, kocasının Viyana sarayına taşındı. Çiftin ilk çocuğu olan Anna 1432 yılında dünyaya geldi. 1435'te Elizabeth, üç saat içinde ölen Georg adında bir erkek çocuk doğurdu.[11] 1436'da Elisabeth adında bir kızları daha oldu.[12] Kraliçelik 9 Aralık 1437'de Sigismund öldü. 18 Aralık'ta Albrecht ve Elisabeth Macaristan kralı ve kraliçesi oldular.[13] Mart 1438'de İmparatorluk meclisi, Albrecht'i Sigismund'un halefi olarak Alman tahtına seçti ve Elisabeth de böylece Roma kraliçesi oldu. Hussitlerin Polonya prensi Kazimierz'i tahta çıkarma girişimlerine rağmen, Mayıs ayında Bohemya soyluları çifti hükümdar olarak seçti. Albrecht Haziran ayında taç giydi, ancak Elisabeth Prag'a gitmedi ve sonraki yaz Macaristan'ı yöneterek geçirdi.[6][14] 1439'da çıkarılan bir yasa, tacın doğum hakkı olarak kraliçeye ait olduğunu ve krala ait olmadığını kabul etti.[15] Naiplik ve taht iddialarıKocasının ölümü üzerine Macaristan'ın kontrolünü naip olarak ele geçirdi. Hamileydi ve çocuğunun erkek olduğuna inanıyordu. Destekçileri arasında annesinin mensubu olduğu Cilli ailesi, Cilli Kontu II. Ulrich, Szécsiler, Garailer vardı. 1440 yılına gelindiğinde Elisabeth, Macaristan'ın fiili hükümdarıydı. Emirleri saygı görüyor ve yerine getiriliyordu. ancak henüz meclis tarafından seçilip taç giymemişti. Macar meclisi Polonya Kralı Vladislaus'u kral olarak seçti. Elisabeth kararı resmen kabul etti. Ancak kısa bir süre sonra destekçileri birlikte Buda'yı terk etti. 22 Şubat 1440'ta László (Ladislaus) adında bir erkek çocuk doğurdu. 15 Mayıs'ta Helene Kottannerin'in Vişegrad kalesinden çaldığı Kutsal Taç ile oğlunu Székesfehérvár'da Macaristan Kralı olarak taç giydirdi. 17 Temmuz'da Polonya Kralı Vladislaus, Kutsal Taç olmaksızın Székesfehérvár'da Macaristan Kralı olarak taç giydi. Elisabeth, iki küçük çocuğunu İmparator III. Friedrich'in bakımına bıraktı. 1442 yılında Győr'de Kardinal Cesarini tarafından bir müzakere düzenlendi. Müzakereden kısa bir süre sonra Elisabeth öldü. Zehirlendiği söyleniyordu. Tek oğlu V. Ladislaus çocuksuz öldü. Kızları Thüringen Düşesi Anna (1432-1462) ve Polonya Kraliçesi Elisabeth (1437-1505) evlenip çocuk sahibi oldu. Soy bağlantılarıElisabeth, babası Sigismund ilk karısı Macaristanlı Mary'nin kızı değildi. Dolayısıyla soyu Anjou hanedanından gelmiyordu. Ancak babası IV. Béla'nın dördüncü kuşak torunuydu. Kendisinin baba tarafından dedesi ve IV. Karl ve Pomeranyalı Elisabeth'tir. Kendisi babaannesi aracılığıyla III. Casimir ve Gediminas'ın soyundan geliyordur. Kaynakça
Information related to Lüksemburglu Elisabeth |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
