SEKA Kâğıt Müzesi
Açılış	2016
Konum	Kozluk Mahallesi, Mehmet Ali Kağıtçı Sokak, No:77, İzmit / KOCAELİ
Koordinatlar	40°45′40″K 29°54′35″D / 40.76111°K 29.90972°D / 40.76111; 29.90972
Resmî site	http://sekakagitmuzesi.com/
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki diğer müzeler

SEKA Kağıt Müzesi veya SEKA Mehmed Ali Kağıtçı Müzesi, Türkiye'nin Kocaeli ilinde bulunan bir sanayi mirası müzesidir. Türkiye'nin en büyük endüstriyel miraslarından biri olan İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikalarından biri olan Birinci Kağıt Fabrikası'nın müzeye dönüşmesi ile meydana gelmiş; 6 Kasım 2016 tarihinde ziyarete açılmıştır.^[1]

Selüloz ve kâğıt fabrikasının inşaatı 14 Ağustos 1934'te temel atılarak başladı. Fabrika, modern Türkiye'nin ilk yıllarında sanayileşme çabalarının bir parçası olarak inşa edildi. İlk yerli kâğıt 18 Nisan 1936'da üretildi. Sümerbank İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası ismi ile yıllık 12.000 ton kapasite ile 6 Kasım 1936 tarihinde resmi açılışı yapılarak üretime başlamıştır. Türkiye'nin ilk kâğıt mühendisi Mehmed Ali Kâğıtçı, kâğıt fabrikasının kuruluşunda büyük rol oynadı. Fabrikanın adı 1938 yılında “Sümerbank Selüloz Sanayii Müessesesi” olarak değiştirildi. 21 Haziran 1955 tarihinde ise Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları İşletmesi (SEKA) adını aldı. 1997 yılında, fabrika özelleştirme listesine eklendi ve yatırım durduruldu. 2005 yılında kâğıt üretimi durduruldu ve fabrika Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'ne devredildi.^[2]

Kuruluşundan tam 80 yıl sonra, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından 6 Kasım 2016 tarihinde yeniden müzeye dönüştürüldü.^[3][4] Ülkenin ilk ve dünyanın en büyük kağıt müzesi olup, adını fabrikanın kurucusu Mehmed Ali Kâğıtçı'dan almıştır.^[5][6][7] Müze, 12.343 metrekare (132.860 ft²) alan üzerine inşa edilen dört katlı bir binada 16 salondan oluşmaktadır. Müzede, özenle seçilmiş 443 belge, 337 obje ve çok sayıda fotoğraf içeren 115 vitrin yer almaktadır. Kağıt üretim sürecinde kullanılan makine ve teçhizat, müzenin önemli bir parçasıdır.

Müzede, 1 adet müzeye geçiş holü, 16 adet sergi salonu ve 1 adet süreli (geçici) sergi salonu ile 1 adet kağıt bitkileri avlusu bulunmaktadır. Bu salonlar müze ana giriş binasından başlayarak sırasıyla zemin katta; Kağıt Müzesi Geçiş Holü, Kağıt Bitkileri Avlusu, Karşılama Salonu, Türbin Dairesi, Şlayfer Alt Kat (SEKA Kazıları), Güç Santrali (SEKA Kurumu Tarihi), Doğu Galerisi (Kağıda Yolculuk), Hamur Deposu (Kağıt Hamuru), Hamur Temizleme Bölümü (Fabrika), Kağıt Makinesi Salonu (Kağıt), Kuzey Galerisi (Mehmed Ali Kağıtçı Salonu), Güney Galerisi (Günümüzde Kağıt), Süreli (Geçici) Sergi Salonu’ndan, ara katta; Şlayfer Üst Kat (Şlayfer) Salonu’ndan, birinci katta; SEKA Matbaa Şefliği (Tertip-Baskı-Cilt), Hamur Hazırlama Salonu (Kağıdın Öyküsü), ikinci katta; Dekantasyon Kuleleri, Teksif Dairesi (Kağıt Hammaddeleri)’den ve bodrum katta; Fabrika Bodrumu Salonu’ndan (SEKA’da Sosyal Yaşam) meydana gelmektedir. Müze binasının ön tarafında, binadan ayrı bir yapı olarak fabrika döneminde kullanılan, ancak henüz ziyaretçiye açık olmayan, bir de Kazan Dairesi vardır. Sergilemede her bir salonda, öncelikle fabrika döneminde kullanılan bölümlerin orijinal yapısı ve endüstriyel işlevi korunmuş, buna ilaveten bölümle ilgili makinelere yer verilmiştir. Sonraki aşamada ise her bir salonun fabrika döneminde kullanılan orijinal işlevine ilaveten bölümle ilgili yeni bir temaya yer verilmiştir. Sergileme düzeniyle oluşturulan temada, SEKA Kâğıt Fabrikası’nda gerçekleştirilen üretim süreci, bölümlerin ve üretim aşamalarının sırasına uygun olarak tanıtılması hedeflenmiştir.^[8]

Wikimedia Commons'ta SEKA Kâğıt Müzesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Türkçe SEKA Kağıt Müzesi'nin resmi web sitesi 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.