Lớp tàu khu trục Q và R

Tàu khu trục HMAS Quiberon (G81) vào năm 1945
Khái quát lớp tàu
Tên gọi	Lớp tàu khu trục Q và R
Bên khai thác	Hải quân Hoàng gia Anh  Hải quân Úc  Hải quân Hoàng gia Hà Lan  Hải quân Ấn Độ
Lớp trước	Lớp tàu khu trục O và P
Lớp sau	Lớp tàu khu trục S và T
Lớp con	Q, R
Hoàn thành	16
Bị mất	2 (+1 loại bỏ)
Nghỉ hưu	13
Đặc điểm khái quát(Lớp Q)[1]
Kiểu tàu	Tàu khu trục
Trọng tải choán nước	1.692 tấn Anh (1.719 t) (tiêu chuẩn) 2.411 tấn Anh (2.450 t) (đầy tải)
Chiều dài	358 ft 3 in (109,19 m) (chung)
Sườn ngang	35 ft 9 in (10,90 m)
Mớn nước	9 ft 6 in (2,90 m)
Động cơ đẩy	2 × turbine hơi nước hộp số Parsons; 2 × nồi hơi Admiralty ba nồi 2 × trục công suất 40.000 shp (30.000 kW)
Tốc độ	36 hải lý trên giờ (67 km/h; 41 mph)
Tầm xa	4.675 nmi (8.660 km; 5.380 mi) ở tốc độ 20 hải lý trên giờ (37 km/h; 23 mph)
Thủy thủ đoàn tối đa	176 (225 trong vai trò soái hạm khu trục)
Hệ thống cảm biến và xử lý	radar dò tìm mặt đất Kiểu 285 radar cảnh báo không trung Kiểu 290
Vũ khí	4 × pháo QF 4,7 in (120 mm) Mark IX trên bệ CP Mk.XVIII (4x1); 4 × pháo QF 2 pounder Mk.VIII (40 mm L/39) trên bệ Mk.VII bốn nòng; 6 × pháo Oerlikon 20 mm phòng không (6x1); 8 × ống phóng ngư lôi 21 inch (530 mm) Mk. IX (2x4); cho đến 45 × mìn sâu (3 x máy phóng; 3 x đường ray)
Đặc điểm khái quát(Lớp R)
Trọng tải choán nước	1.705 tấn Anh (1.732 t) (tiêu chuẩn) 2.425 tấn Anh (2.464 t) (đầy tải)
Thủy thủ đoàn tối đa	176 (237 trong vai trò soái hạm khu trục)
Vũ khí	70 × mìn sâu (4 x máy phóng & 2 x đường ray)
Ghi chú	Các đặc tính khác giống như lớp Q

Lớp tàu khu trục Q và R là một lớp bao gồm mười sáu tàu khu trục thuộc Chương trình Khẩn cấp Chiến tranh được Hải quân Hoàng gia Anh Quốc đặt hàng năm 1940 như những Chi hạm đội Khẩn cấp 3 và 4. Chúng đã phục vụ như những tàu hộ tống vận tải trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Ba chiếc lớp Q được chuyển cho Hải quân Hoàng gia Australia sau khi hoàn tất, cùng với hai chiếc khác được chuyển giao vào năm 1945. Roebuck có đặc điểm nổi bật do bị hạ thủy sớm trong một cuộc không kích xuống xưởng tàu của hãng Scotts tại Greenock; lườn tàu hoàn thành một phần của nó bị chìm một phần tại xưởng tàu trong 9 tháng trước khi được trục vớt và hoàn tất.^[1] Sau chiến tranh, sáu chiếc trong số những chiếc sống sót đã được cải biến thành Tàu frigate Kiểu 15 dùng trong Chiến tranh chống tàu ngầm.

Lớp Q và R là sự lặp lại của lớp O và P dẫn trước, nhưng quay lại một lườn tàu lớn hơn kiểu lớp J, K và N đáp ứng sự gia tăng trọng lượng bên trên không tránh khỏi. Vì chúng có ít khẩu pháo chính hơn so với những chiếc lớp J, K và N, một số chỗ hầm đạn được thay thế bằng các thùng nhiên liệu,^[1] cho phép chúng có tầm hoạt động khoảng 4.675 hải lý (8.658 km) ở tốc độ 20 hải lý trên giờ (37 km/h) so với tầm xa 3.700 nmi (6.900 km) của lớp dẫn trước. Giống như những chiếc lớp O và P, chúng được trang bị với những vũ khí sẵn có: pháo 4,7 in (120 mm) trên bệ nòng đơn vốn chỉ cho phép nâng đến góc 40°; do đó về mặt lý thuyết không thể so sánh được với nhiều lớp tàu khu trục đương thời của hải quân các nước khác. Các con tàu này sử dụng máy tính kiểm soát hỏa lực góc cao loại Đồng hồ Định thời Kíp nổ.^[2]

Trên lớp Q, tháp pháo “Y” có thể được tháo dỡ, lấy chỗ để mang thêm mìn sâu và máy phóng mìn hoặc thiết bị quét mìn. Lớp R là sự lặp lại của lớp Q, ngoại trừ phòng nghỉ ngơi của sĩ quan được chuyển từ vị trí truyền thống bên mạn phải phía đuôi tàu đến vị trí giữa tàu thuận tiện để di chuyển hơn.^[1] Điều này đã khiến phải bố trí lại vị trí quan sát viên trong hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt. Sàn chính của tàu khu trục hoàn toàn bị ướt nước khi biển động, và các lối đi không được bố trí nối liều sàn trước và sàn sau cho đến khi lớp V được đặt hàng vào năm 1941.

Trên những chiếc còn sống sót, pháo phòng không Oerlikon 20 mm nòng đơn bên cánh cầu tàu sau này được thay thế bằng bệ Mark V nòng đôi vận hành bằng thủy lực. Rotherham, Raider và Rocket sau đó có các khẩu Oerlikon và đèn pha tìm kiếm giữa tàu được thay thế bằng bốn pháo phòng không Bofors 40 mm nòng đơn; đèn pha tìm kiếm sau đó được trang bị lại bằng cách bỏ bớt số mìn sâu mang theo. Raider chỉ được bổ sung một cặp Oerlikon 20 mm nòng đôi Mark V ở sàn sau. Radar cảnh báo không trung Kiểu 290 được thay thế bằng Kiểu 291 và sau đó bằng Kiểu 293; radar bước sóng centimetre Kiểu 272 sau đó được bổ sung trên một bệ giữa các ông phóng ngư lôi trên Rotherham, Racehorse, Rapid, Raider và Roebuck, hay trên cột ăn-ten trước trên những chiếc khác. Racehorse, Raider, Rapid, Redoubt và Relentless được bổ sung máy định vị cao tần Huff-Duff trên cột ăn-ten chính dạng lưới.

* = soái hạm khu trục

• Tàu frigate Kiểu 15: một số lớn những chiếc lớp Q và R được cải biến theo tiêu chuẩn này sau chiến tranh để chống tàu ngầm.

• Hodges, Peter; Friedman, Norman (1979). Destroyer Weapons of World War 2. Conway Maritime Press. ISBN 9780851771373.
• Raven, Alan (1978). War Built Destroyers O to Z Classes. Roberts, John. London: Bivouac Books. ISBN 0-85680-010-4.
• Whitley, M. J. (1988). Destroyers of World War 2. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-326-1.
• Cocker, Maurice (1981). Destroyers of the Royal Navy, 1893-1981. Littlehampton Book Services Ltd. ISBN 978-0711010758.
• Marriott, Leo (1989). Royal Navy Destroyers since 1945. London: Ian Allan. ISBN 0711018170.
• Gardiner, Robert; Chesneau, Roger biên tập (1980). Conway's All the World's Fighting Ships, 1922–1946. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-913-9. OCLC 18121784.
• Gillett, Ross (1977). Warships of Australia. Adelaide: Rigby. ISBN 0727004727.

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Lớp tàu khu trục Q và R.