John Henry Scourfield

John Henry Scourfield
Ganwyd	30 Ionawr 1808
Bu farw	3 Mehefin 1876
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon
Alma mater	Ysgol Harrow Coleg Oriel
Galwedigaeth	cricedwr, gwleidydd
Swydd	Aelod o 21ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 20fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 19fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 18fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 17eg Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 16eg Senedd y Deyrnas Unedig
Plaid Wleidyddol	y Blaid Geidwadol
Chwaraeon

Roedd John Henry Scourfield (30 Ionawr 1808 – 3 Mehefin 1876) yn wleidydd Ceidwadol Cymreig ac yn Aelod Seneddol dros etholaethau Hwlffordd a Sir Benfro.

Ganwyd John Henry Phillips yn Clifton, Bryste yn fab i'r Cyrnol Owen Philips o Williamstown ger Hwlffordd ac Ann Elizabeth (née Scourfield) merch Henry Scourfield o blas y Môt. Ym 1862 etifeddodd John Henry ystâd y Môt trwy amodau ewyllys ei ewyrth William Henry Scourfield (a fu farw ym 1843) un o'r amod oedd ei fod yn mabwysiadu'r cyfenw Scourfield ^[1] Cafodd ei addysgu yn Harrow a Choleg Oriel, Rhydychen lle graddiodd BA (3ydd dosbarth) yn y clasuron ym 1828 ac MA ym 1832.

Ym 1845 priododd a Augusta merch John Lort Phillips a chwaer George Lort Phillips AS Sir Benfro 1861 i 1866; bu iddynt dau blentyn.

Bu Scourfield yn gricedwr gyda statws bonheddwr gan chware i Glwb Criced Marylebone (MCC) gan chwarae ei gêm dosbarth cyntaf gyntaf ym 1830 ^[2]

Prif waith Scourfield oedd bod yn fonheddwr, tirfeddiannwr a landlord. Rhan o swyddogaeth ddisgwyliedig gŵr fonheddig oedd llenwi swyddi cyhoeddus. Bu Scoufield yn ynad heddwch ac yn aelod o'r llysoedd chwarter gan wasanaethu fel cadeirydd y llysoedd chwarter am gyfnod maith. Bu'n Siryf Sir Benfro ym 1833 a fu'n Arglwydd Raglaw Hwlffordd o 1857 hyd ei farwolaeth. Roedd yn ymddiriedolwr Banc Cynilo Sir Benfro a Chlafdy Hwlffordd ac yn gefnogwr nifer o elusennau ac achosion da ^[3]

Wedi dyrchafiad Richard Bulkeley Philipps Philipps, AS Hwlffordd i'r bendefigaeth fel Arglwydd Aberdaugleddau, disgwyliwyd i Scourfield i gynnig ei enw fel yr ymgeisydd Rhyddfrydol i'w olynu, ond enwebwyd John Evans arweinydd y bar yn neheubarth Cymru fel yr ymgeisydd; cafodd Evans ei ethol yn ddiwrthwynebiad. Yn etholiad cyffredinol 1852 safodd Scourfield yn erbyn Evans ar ran y Ceidwadwyr gan gipio'r sedd dros yr achos Ceidwadol. Parhaodd i gynrychioli’r sedd hyd etholiad cyffredinol 1868 pan benderfynodd sefyll dros sedd Sir Benfro. Bu'n cynrychioli'r sir hyd ei farwolaeth.

Cafodd ei greu yn farwnig ar 18 Chwefror, 1876.^[4]

Cyhoeddodd Scourfield nifer o lyfrau o farddoniaeth ysgafn^[5]:

• Dies Landoveriensis, c. 1847, yn dychanu Coleg Llanymddyfri a oedd ar fin agor.
• Lyrics and Philippics, Argraffiad preifat 1859 Argraffiad cyhoeddus gan G. Norman (Covent Garden) 1864
• The Grand Serio-Comic Opera of Lord Bateman and his Sophia, 1863
• Mayor's Tale: A Tragic and a Diabolic Opera. (dim dyddiad)

Bu farw yn Llundain a rhoddwyd ei weddillion i orwedd yng nghladdgell y teulu yn Eglwys Burton, Sir Benfro. Olwynwyd o i'r farwniaeth can ei fab Owen.^[3]