Theodoric Fawr
Ganwyd	12 Mai 454  Pannonia, Carnuntum
Bu farw	30 Awst 526  Ravenna
Dinasyddiaeth	Ostrogothic Kingdom
Galwedigaeth	teyrn, brenin neu frenhines
Swydd	Brenhinoedd yr Eidal, patrician, Magister militum, King of the Ostrogoths, rhaglyw, Conswl Rhufeinig
Tad	Theodemir
Mam	Ereleuva
Priod	Audofleda
Plant	Amalasuntha, Theodegotho, Ostrogotho
Llinach	Amali dynasty

Roedd Theodoric Fawr (454 - 30 Awst, 526), Lladin: Flavius Theodoricus, yn frenin yr Ostrogothiaid (488-526), yn rheolwr Yr Eidal (493-526), ac yn rheolwr y Fisigothiaid (511-526).

Ganed Theodoric yn 454 ar lannau'r Neusiedler See ger Carnuntum, yn fab i Theodemir, brenin yr Ostrogothiaid. Pan oedd yn fachgen gyrrwyd ef i Gaergystennin fel gwystl, wedi i'r Ostrogothiaid wneud cytundeb a'r Ymerawdwr Bysantaidd, Leo. Bu'n byw yno am flynyddoedd, gan gael ei benodi'n magister militum (Meistr y Milwyr) yn 483, ac yn gonswl yn 484. Dychwelodd at yr Ostrogothiaid yn fuan wedyn, a daeth yn frenin arnynt yn 488.

Gwnaeth Theodoric gytundeb a'r Ymerawdwr Bysantaidd Zeno i ymosod ar yr Eidal, lle roedd Odoacer yn frenin. Enillodd Theodoric fuddugoliaethau ym mrwydrau Isonzo (489), Verona (489) ac Adda (490), ac yn 493 cipiodd ddinas Ravenna. Ildiodd Odoacer, a lladdwyd ef gan Theodoric yn bersonol.

Mewn theori roedd Theodoric yn rheoli'r Eidal ar ran yr Ymerodraeth Fysantaidd, ond yn ymarferol roedd yn frenin annibynnol. Gwnaeth gynghrair a'r Ffranciaid a phriododd Audofleda, chwaer Clovis I. Yn 511 daeth yn reolwr teyrnas y Fisigothiaid yn Sbaen a de Gâl, lle roedd ymladd wedi bod rhwng hawlwyr yr orsedd ers i Alaric II gael ei ladd ym mrwydr Vouillé yn 507. Diorseddodd Theodoric yr hawliwr Gesaleic, a gwnaeth ei ŵyr ei hun, Amalaric, mab Alaric a Tindigota, merch Theodoric, yn frenin. Theodoric fu'n rheoli'r deyrnas ar ran Amalaric hyd ei farwolaeth, pan ddaeth Amalaric yn frenin annibynnol.

Roedd Theodoric yn parchu arferion a diwylliant Rhufain, a bu nifer o wŷr amlwg yn ei wasanaethu, er enghraifft bu'r hanesydd Cassiodorus yn weinidog ac ymghynghorwr iddo. Tua 520 penododd yr athronydd Boethius yn magister officiorum,, pennaeth y llywodraeth. Yn ddiweddarach collodd Boethius ymddiried Theodoric, oedd yn ei amau o gynllwynio gyda'r Ymerawdwr Bysantaidd Justinianus, a dienyddiwyd ef yn 525. Roedd Theodoric yn dilyn y fersiwn Ariaidd o Gristionogaeth, ac roedd hyn yn creu tyndra rhyngddo ef a dilynwyr uniongrededd Catholig Cyngor Nicea.

Bu Theodoric farw yn Ravenna yn 526, a chladdwyd ef yn y mawsolewm sy'n un o adeiladau mwyaf nodedig y ddinas honno. Dilynwyd ef gan ŵyr, Athalaric, gyda'i fam Amalasuntha yn rheoli drosto o 526 hyd 534. Collodd teyrnas yr Ostrogothiaid ei nerth yn y blynyddoedd yn dilyn marwolaeth Theodoric, a gyrrodd Justinianus I y cadfridog Belisarius i ymgyrchu yn yr Eidal. Erbyn 553 roedd teyrnasiad yr Ostrogothiaid yn yr Eidal ar ben.

Mewn llenyddiaeth, mae'r cymeriad Dietrich von Bern yn y saga Almaenig Dietrichepik a'r Nibelungenlied wedi ei seilio ar Theodoric.