Ruiselede
Ruiselede is een plaats en deelgemeente van de Belgische gemeente Wingene, gelegen in de provincie West-Vlaanderen. De deelgemeente telt ruim 5000 inwoners. GeschiedenisOudste sporenArcheologisch onderzoek (oktober 2009 - februari 2010) aan de Ommegangstraat heeft heel wat sporen blootgelegd. De eerste sporen dateren uit het finaal neolithicum. Het gebied was vooral erg in trek tijdens de IJzertijd (800 v.Chr. tot 57 v.Chr.) en vroeg-Romeinse periode. Een zeldzaam grafveld uit de eerste eeuw na Christus werd blootgelegd. Het grafveld is uniek door het grote grafmonument en de rijkdom aan voorwerpen in de graven, onder andere kralen, mantelspelden, terra nigra en terra sigilata. Het team vond daarnaast paalsporen van spykers (voorraadschuurtjes), een waterput, kuilen en grachten van tussen 3000 voor Christus en de eerste eeuw na Christus.[1] Ruiselede wordt als plaatsnaam in het jaar 1106 in een akte vermeld als Rusleda. In deze akte van de Sint-Bertijnsabdij blijkt dat de abdij het recht had de pastoor van Ruiselede te benoemen. In 1128, na de moord op Karel de Goede te Brugge, vond op het grondgebied van de heerlijkheid Axpoele een geregeld treffen plaats tussen Diederik van de Elzas en Willem van Normandië. Deze Slag bij Axpoele werd beschreven door Galbert van Brugge, de grafelijke secretaris. HeerlijkhedenVerschillende tientallen heerlijkheden vormden samen het grondgebied Ruiselede. Belangrijke heerlijkheden waren onder andere ter Vlaeght, Sint-Pieters Schalklede, Poelvoorde, Gallentas, Vossenholle, Kraaienbroek en Axpoele. Op de hoeve ter Vlaeght (Abeelstraat) staat nog een oude tempelierskapel, die al vernoemd wordt in de 17e eeuw (verslagen van kanunnik Triest). Het grondgebied van Ruiselede behoorde zowel tot de kasselrij Kortrijk als de Oudburg van Gent. In 1627 schilderde Loys de Bersacques het grensgebied van deze twee kasselrijen, waarop de kerk van Ruiselede afgebeeld werd. 17e en 18e eeuwOok in het werk Flandria Illustrata van Antonius Sanderus (1644) wordt het dorpscentrum voorgesteld. Het kerkgebouw telde toen nog drie beuken met de toren in het midden. Reeds voor 1305 wordt Ons Vrauwe van Ruslede vermeld als strafbedevaartplaats. In de 15e eeuw was de Ruiseleedse geleerde Joannes Varenacker te Leuven een belangrijk theoloog tijdens de beginperiode van de pas opgerichte universiteit. In de 16e eeuw was de geleerde Jan Geldrius te Brugge een bekende filoloog en schoolmeester. In de 17e eeuw werden belangrijke werken uitgevoerd aan het kerkgebouw dat in 1645 voor een deel verwoest was geworden. In 1688 werd een spinhuis opgericht. 19e en 20e eeuwUit de religieuze gemeenschap van het spinhuis ontstond in de 19e eeuw de huidige congregatie van Zusters van Onze-Lieve-Vrouw van 7 Weeën, waarvan het moederklooster nog steeds in Ruiselede gevestigd is (met onder andere de kloosterkapel, gebouwen van het vroegere meisjespensionaat en de secundaire school Sancta Maria). Het familiewapen van de heren van Axpoele werd in 1847 het wapenschild van de gemeente Ruiselede. In 1849 werd op een uithoek van de gemeente, op de grens met Wingene en Beernem, een rijksinstelling opgericht voor landlopers, wezen en verwaarloosde jongeren. Dit is nu de Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere Jeugdbijstand De Zande (Bruggesteenweg 130). Deze instelling stichtte een tuinbouwschool die in 1884 model stond voor de tuinbouwschool van het Nederlandse Frederiksoord. Op 8 september 1944 werd Ruiselede bevrijd door de 1ste Poolse Pantserdivisie. In de Aalterstraat werd die dag hevig gevochten tussen terugtrekkende Duitse soldaten en Poolse strijdkrachten onder leiding van generaal Stanislaw Maczek. De Vredeskapel in de Aalterstraat en de naam Polenplein, met een kunstwerk van Jef Claerhout, herinneren aan deze bevrijding. Maandag 25 april 2022 werd op het gemeentehuis bekendgemaakt dat de gemeente per 1 januari 2025 zal fuseren met buurgemeente Wingene. Een primeur, want dit is de eerste vrijwillige fusie op West-Vlaams grondgebied. Bij een niet-bindend referendum stemde 91,4 procent van de burgers tegen de fusie. Het opkomstpercentage bedroeg 42,6 procent. Het gemeentebestuur had opgeroepen om niet deel te nemen.[2] Afbeeldingen
KernenRuiselede heeft naast het centrum nog twee dorpen of parochies. Doomkerke werd parochie in 1876 en Kruiskerke in 1947. Bij de fusies van gemeenten in 1977 bleef de gemeente zelfstandig. Centraal ligt de landelijke woonkern De Klaphulle. Andere kleine woonkernen zijn De Kruisebergen (op de grens met Aalter) en het Sint-Pietersveld, op de grens met Wingene en Beernem.
De gemeente Ruiselede grenst aan de volgende dorpen en gemeenten:
Bezienswaardigheden Zie Lijst van onroerend erfgoed in Ruiselede voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Natuur en landschapRuiselede ligt op de grens van Zandig Vlaanderen (in het noorden) en Zandlemig Vlaanderen (in het zuiden). Dit betreft het Plateau van Tielt. Beken zijn de Poekebeek met zijbeken als Bundingsbeek, Kapellebeek, Klaphullebeek en Wantebeek. De hoogte bedraagt 12 tot 37 meter. In het noorden van Ruiselede komen bossen voor, zoals natuurgebied De Vorte Bossen (ca. 50 ha, eigendom van VZW Natuurpunt), op de grens met de parochie Doomkerke. Verder vindt men, op de grens met, en voor het grootste deel in Wingene, het natuurgebied De Gulke Putten, met daarin het Radiozendstation Belradio Ruiselede, dat tegenwoordig behoort tot het ministerie van Defensie (Radio Maritieme Diensten). Verdere natuurgebieden zijn: Galatosbossen en Sint-Pietersveld. Bijzonderheden
Demografische ontwikkelingAlle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente.
PolitiekStructuurBurgemeesters
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. Bekende personen
PartnerstadKraśnik (Polen) Bibliografie
Nabijgelegen kernenAalter, Schuiferskapelle (Tielt), Kanegem, Poeke, Wingene Sint-Jan, Sint-Maria Aalter Externe linksZie de categorie Ruiselede van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
|