Święta (województwo zachodniopomorskie)

Święta
	wieś
	; Lapidarium w Świętej
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	goleniowski
Gmina	Goleniów
Liczba ludności (2009)	308
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-113
Tablice rejestracyjne	ZGL
SIMC	0775570
	Położenie na mapie gminy Goleniów Święta
	Położenie na mapie Polski Święta
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Święta
	Położenie na mapie powiatu goleniowskiego Święta
	53°33′28″N 14°37′47″E/53,557778 14,629722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Święta (do 1945 niem. Langenberg) – wieś^[3] w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów.

Położenie

Wieś, położona bezpośrednio na prawym brzegu Odry (Domiąży), naprzeciw Polic, w Dolinie Dolnej Odry, ok. 16 km na zachód od Goleniowa. Na zachód od wsi zlokalizowana jest wyspa Krampa. Okoliczne miejscowości: Inoujście, Bolesławice, Kamieniska, Police.

Zabudowa i forma

Początkowo (do przełomu XIX i XX wieku) wieś miała formę niedługiej ulicówki leżącej na osi wschód-zachód. W początkach XX wieku układ ten uległ zaburzeniom. Dominującymi elementami zabudowy były gospodarstwa dwubudynkowe, ściśle do siebie przyległe. We wsi funkcjonował folwark, kopalnia torfu, przystań dla barek i kompleks magazynowy przy niej^[4]. Zabudowa blokowa pochodzi z okresu PRL, wieś popegeerowska. Nad Odrą zachowały się resztki przystani promowej (przeprawa do Barda) oraz dwór z początków XX wieku i resztki zabudowy folwarcznej.

Przyroda

W pobliżu wsi, na terenach bagiennych i leśnych (na północ), w okolicach nieistniejącej wsi Raduń założono rezerwat "Uroczysko Święta", florystyczny, którego celem jest ochrona drzew liściastych, wiciokrzewu pomorskiego, długosza królewskiego i woskownicy europejskiej. Rezerwat położony jest na terenach depresyjnych, zalewowych. Nieopodal znajdują się również duże sztuczne zbiorniki wodne, wykorzystywane przez wędkarzy. We wsi znajduje się również leśniczówka Czarna Łąka.

Historia

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1754 roku, wtedy Święta była własnością Szczecina, a następnie prywatną własnością wielu posiadaczy ziemskich (Schwank, Marquardt, Camp, Kickebusch). Przed II wojną światową Święta należała do Dominium Langenberg G.m.b.H. Znajdowała się tutaj przystań dla barek, folwark i dwór z parkiem, fabryka torfu, cmentarz, a przy porcie zespół budynków magazynowych^[4].

W latach 1946–1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.

W 2013 roku w Świętej utworzone zostało lapidarium, w którym umieszczono niemieckie nagrobki pochodzące z cmentarzy nieistniejących już okolicznych miejscowości (Inoujście, Jedliny, Kiełpinica, Raduń)^[5].

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138162
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1586, s. 13448
↑ ^a ^b tablica informacyjna in situ
↑ Lapidarium w Świętej - 15.06.2013. bialygrosz.goleniow.pl. [dostęp 2016-04-16].

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138162

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1586, s. 13448

[tabl-4] tablica informacyjna in situ

[5] Lapidarium w Świętej - 15.06.2013. bialygrosz.goleniow.pl. [dostęp 2016-04-16].

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]