Żodziszki (gmina)

Żodziszki (początkowo Dubatówka) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1939 roku na obszarze woj. wileńskiego (obecnie na Białorusi). Siedzibą władz gminy były Żodziszki^[2].

Poprzedniczką gminy Żodziszki była gmina Dubatówka, która początkowo należała do powiatu święciańskiego w guberni wileńskiej^[3], a następnie 7 czerwca 1919 weszła w skład utworzonego pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich okręgu wileńskiego^[4][5], przejętego 9 września 1920 przez Tymczasowy Zarząd Terenów Przyfrontowych i Etapowych^[6]. W związku z powstaniem Litwy Środkowej 9 października 1920 jednostka wraz z główną częścią powiatu święciańskiego znalazła się w jej strukturach^[7][8].

23 kwietnia 1921 r. gminie przywrócono nazwę Żodziszki^[9]. 13 kwietnia 1922 roku gmina weszła w skład objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej^[10], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie^[11].

1 stycznia 1926 roku gminę wyłączono z powiatu święciańskiego i przyłączono do powiatu wilejskiego w tymże województwie; jednocześnie do gminy Żodziszki przyłączono wsie Świetlany i Rybaki oraz majątek Świetlany z gminy Smorgonie w powiecie oszmiańskim^[12]. Na obszarze gminy Żodziszki znajdowała się wielka enklawa powiatu wileńsko-trockiego^[2]. Po wojnie obszar gminy Żodziszki wszedł w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.