|
3 Eskadra Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5
3 Eskadra Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury (3 epb OSL-5) – pododdział wojsk lotniczych. Historia – formowanie, zmiany organizacyjne3 Eskadra Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury 1951 - 1958      3 Eskadra Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury powstała na podstawie dyrektywy Nr 0020/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 lutego 1951 roku, następnie rozkazu Nr 0036/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 kwietnia 1951 roku[1]. Została utworzona na radomskim lotnisku Sadków na początku maja 1951 pod nazwą 3 Eskadra Pilotażu Myśliwskiego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury. Pierwszym dowódcą został kpt. pil. Eugeniusz Robak[4][5]. Eskadra początkowo posiadała samoloty Jak-9 oraz samoloty typu UT-2 i Po-2, które pod koniec maja 1951 przekazała tworzonej wówczas w Radomiu kolejnej eskadrze szkolnej. Wiosną 1952 w związku z rozbudową radomskiego lotniska, zapadła decyzja o przebazowaniu eskadry z Radomia na lotnisko polowe w Izbicku k/Opola. Przebazowanie eskadry nastąpiło z początkiem kwietnia 1952 roku w dwóch rzutach, kołowym i powietrznym[1]. Po przebazowaniu rozpoczęło się szkolenie praktyczne podchorążych na samolotach Jak-9 i trwało do czasu zakończenia prac renowacyjnych radomskiego lotniska. W dniu 7 sierpnia 1952 pilot instruktor 3-ej eskadry por. pil. Edward Pytko podczas przebazowania do Izbicka zmienił samodzielnie zadanie. Około godziny 15 samolotem Jak-9 wykonał lot na południe, przez terytorium Czechosłowacji, kierując się na Berlin. Ścigany po przekroczeniu granicy, zmuszony do kluczenia w chmurach, z braku paliwa zmuszony do lądowania na najbliższym lotnisku, w Wiener Neustadt, w radzieckiej strefie okupacyjnej w Austrii, odległej zaledwie o 2 minuty lotu od strefy amerykańskiej. Natychmiast zatrzymany, odstawiony do Polski[6]. 18 sierpnia 1952 Sąd Wojsk Lotniczych S.lot 130/52 pod przewodnictwem mjr. Filiksa skazał go na podstawie art 90 KKWP na karę śmierci[7]. W celi śmierci na Mokotowie trzymał się twardo. „Próbowałem, pech, nie udało się – trzeba płacić” – mówił współtowarzyszowi więziennej niedoli Zygmuntowi Walterowi-Jankemu. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Ppor. pil. Edward Pytko został stracony 29 sierpnia 1952 roku. Matce nie wydano ciała syna[8]. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Kwaterze „na Łączce”. W związku z tą ucieczką zostało aresztowanych 15 oficerów i podoficerów z eskadr OSL-5 oraz OSL-4. Szczególnie kadra eskadr z 3-ej i 4-ej z OSL-5 była represjonowana przez służby Informacji Wojskowej[6][9][10]. Jesienią 1952 3-cia eskadra powróciła do Radomia. Pod koniec 1953 roku eskadra rozpoczęła cykl przedsięwzięć przygotowawczych do przyjęcia na swoje wyposażenie samolotów odrzutowych typu U Jak-17 (nazywane popularnie „Agatami”), oraz Jak-23, których pierwsze egzemplarze zostały przekazane do radomskiej trzeciej eskadry jesienią 1953 roku[11]. Wiosną 1954 3-cia eskadra została przeszkolona na nowy sprzęt odrzutowy i rozpoczęła szkolenie podchorążych na samolotach odrzutowych. Na początku listopada 1954 roku eskadra zmieniła miejsce swojej dyslokacji, przebazowując się z Radomia na lotnisko w Tomaszowie Mazowieckim[2][12]. W 1955 OSL nr 5, dysponująca 9 eskadrami, przechodzi zmianę etatu z 20/283 na etat 20/343 i związaną z tym reorganizację. 5 lutego 1955 eskadry przemianowane zostały:
W 1958 rozpoczął się kolejny etap reorganizacji systemu wojskowego szkolnictwa lotniczego. Opracowano projekt reorganizacji struktur oficerskich szkół lotniczych[13]. Projekt przewidywał zmianę organizacji eskadrowych na pułkowe, gdyż przyjęcie nowego sprzętu wymagało innego, znacznie rozbudowanego systemu zaopatrzenia i zabezpieczenia[14]. Zmiany przeprowadzono na podstawie rozkazu organizacyjnego MON nr 075/Org. z dnia 31 grudnia 1957 r. oraz rozkazu organizacyjnego DWL i OPL OK nr 02/Org. z dnia 29 stycznia 1958r. Na skutek tych rozkazów OSL-5 przeszła na etat nr 20/466. Historia 3 eskadry kończy się w lutym 1958, kiedy to weszła w skład sformowanego w Tomaszowie Mazowieckim 63 Pułk Szkolno-Bojowy Oficerskiej Szkoły Lotniczej[15][16][17]. Dowódcy eskadr 1951-1958[18]
Struktura etatowa eskadry[19]
SamolotySamoloty 3 Eskadry Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury w latach 1951 - 1958 Na wyposażeniu eskadry były samoloty:[3] Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||
