4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza

4 Mieszana Dywizja Lotnicza

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1946
Nazwa wyróżniająca	Pomorska
Tradycje
Rodowód	1 Dywizja Lotnicza
Kontynuacja	1 Mieszana Dywizja Lotnictwa 2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
Dowódcy
Pierwszy	płk Józef Smaga
Organizacja
Numer	JW 2028
Rodzaj wojsk	Wojska lotnicze
Odznaczenia

4 Pomorska Mieszana Dywizja Lotnicza – związek taktyczny lotnictwa ludowego Wojska Polskiego.

30 sierpnia 1944 dowódca 1 Armii WP, gen. dyw. Zygmunt Berling wydał rozkaz nr 0213/KG o tymczasowej organizacji dowództwa 1 Dywizji Lotniczej. Na pełniącego obowiązki dowódcy dywizji wyznaczono płk Józefa Smagę, a pełniącym obowiązki szefa sztabu mianowano płk. Aleksandra Romeyko. Formowano ją na lotnisku Kłoczew^[1]. Dowódcy 1 Dywizji Lotnictwa podporządkowano następujące oddziały i pododdziały^[1]:

• 1 pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
• 2 pułk Nocnych Bombowców „Kraków”
• 611 pułk Lotnictwa Szturmowego
• 44 kompania łączności,
• klucz łączności (łącznikowy) Oddziału Lotniczego.
• 3116 poczta polowa

W I połowie listopada 1944 na bazie 1 Dywizji Lotnictwa sformowano 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą, a 611 plsz przemianowano na 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego^[2]. Organizację dywizji w terminie do 15 listopada 1944 powierzono dowódcy Lotnictwa Frontu WP, gen. dyw. Fiodorowi Połyninowi.

• Dowództwo dywizji, etat Nr 015/145, poczta polowa nr 52214, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 44 kompania łączności lotnictwa, etat Nr 015/217, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 3116 Wojskowa Stacja Pocztowa, etat Nr 014/97-B, poczta polowa nr 83786, miejsce dyslokacji – Chłoczów,
• 1 pułk lotnictwa myśliwskiego „Warszawa”, etat Nr 015/346, poczta polowa nr 34414, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,
• 2 pułk nocnych bombowców „Kraków”, etat Nr 015/261, poczta polowa nr 27814, miejsce dyslokacji – Wola Rowska,
• 3 pułk lotnictwa szturmowego, etat Nr 015/282, poczta polowa nr 15435, miejsce dyslokacji – Zadybie Stare,

Etatowo dywizja liczyła 787 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiło 105 samolotów bojowych.

Po zakończeniu działań wojennych cała dywizja została przebazowana na lotnisko w Bydgoszczy i otrzymała miano Pomorskiej^[a] oraz została odznaczona Krzyżem Grunwaldu II klasy^[b].

W lipcu 1945 2 pnb został przeformowany na etat Nr 015/282 – pułku lotnictwa szturmowego, wyposażony w samoloty Ił-2 i przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego (rozkaz nr 085 dowódcy Lotnictwa WP z 31 maja 1945 o przeszkoleniu 2 pułku nocnych bombowców na samolotach Ił-2 i rozkaz nr 086 dowódcy Lotnictwa WP z 6 czerwca 1945 o przejściu 2 pułku nocnych bombowców na etat pułku lotnictwa szturmowego).

W połowie września 1945 dywizja została przemianowana na 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa^[3].

W styczniu 1946 przemianowano: 1 Pomorską Mieszaną Dywizję Lotnictwa na 2 Pomorską Dywizję Lotnictwa Szturmowego, a 2 i 3 pułk lotnictwa szturmowego na 4 i 5 pułk lotnictwa szturmowego. Równocześnie ze składu dywizji wyłączono 1 pułk lotnictwa myśliwskiego, a jego miejsce włączono 6 pułk lotnictwa szturmowego z rozformowanej 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego^[4].

Jesienią 1946 roku rozformowano dowództwo 2 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Szturmowego w Łodzi, a jej pułki podporządkowano bezpośrednio Dowództwu Lotnictwa WP^[5].

• Dowódca: płk pil. Grzegorz Turykin
• Zastępca ds. polityczno-wychowawczych: płk Jerzy Bogdanowski
• Szef sztabu: płk pil. Aleksander Romeyko
• Inspektor techniki pilotowania: mjr Tyszkiewicz
• Starszy inżynier: ppłk inż. Osipow
• Szef wydz. operacyjno-rozpoznawczego: ppłk Antoni Grzybowski
• Szef łączności: ppłk Wasyl Zieliński
• Szef strzelania powietrznego: kpt. inż. Eugeniusz Tarasiewicz
• Szef służby zdrowia: kpt. lek. Aleksy Łobanow
• Szef wydziału personalnego: kpt. Sawienkow
• Szef wydziału organizacyjnego: por. Sokołow

• Izydor Koliński. Przejście lotnictwa polskiego na stopę pokojową w latach 1945-1947. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1, 1984. Warszawa: Wydawnictwo "Czasopisma Wojskowe". ISSN 0043-7182. brak numeru strony
• Izydor Koliński: Regularne jednostki Wojska Polskiego (lotnictwo). Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek lotniczych. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Cz. 9. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978. Brak numerów stron w książce
• Izydor Koliński: Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07271-X. Brak numerów stron w książce
• Cumft Olgierd; Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich : poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 97. ISBN 83-11-07329-5.