Babka piaskowa, babka gałęzista[4] (Plantago indica L.) – gatunek rocznej rośliny z rodziny babkowatych (Plantaginaceae). Występuje w miejscach piaszczystych w Europie i zachodniej Azji, w Polsce roślina rozpowszechniona[5]. Gatunek uprawiany ze względu na nasiona wykorzystywane w ziołolecznictwie i szeroko rozprzestrzeniony w świecie – jako gatunek introdukowany rośnie w Ameryce Północnej, Australii, Azji wschodniej i południowej[6].
Morfologia
Kwiatostany z charakterystycznie wydłużonymi, dolnymi przysadkami
Prosto wzniesiona, nierozgałęziona w przypadku mniejszych roślin, większe rośliny rozgałęzione, przy czym gałązki lekko odstają lub podnoszą się łukowato. Osiąga zwykle do 25 cm wysokości, rzadko do 60 cm. Międzywęźla w górze skrócone, poza tym wydłużone[5]. Łodyga, jak i cała roślina pokryta jest półprzylegającymi włoskami[5]. Jeśli jest ogruczolona, to nieznacznie[7] i z bardzo krótkimi gruczołkami[5].
Naprzeciwległe (rzadko w okółkach po 3[6]), równowąskie[7][5], siedzące, o szerokości do 4 mm[5] i długości do 6, rzadko do 8 cm[6], ostre, choć na samym wierzchołku nieco stępione[5].
Drobne, zebrane w liczne, gęste i jajowate kłosy (tylko u bardzo drobnych roślin jest jeden kłos szczytowy)[5]. Kłosy o długości od 7 do 20 mm[6] osadzone są na szypułach podobnej długości jak liście lub krótszych[5] (od 2 do 8 cm)[6]. W obrębie kłosa dolne przysadki z nerwami bocznymi[7], wyciągnięte na szczycie w długi, lancetowaty kończyk[5] – osiągają od 5 do 20 mm długości[6]. Środkowe przysadki ostre, ale już bez kończyka, a górne tępe i błoniaste na szczycie. Działki kielicha 4, długości do 4 mm. Korona kwiatu drobna, błoniasta, rurkowata, z 4 lekko zaostrzonymi łatkami[5] o długości do 2 mm[6]. Pręciki 4[5] z pylnikami żółtymi o długości ok. 2 mm[6].
Szeroko elipsoidalne torebki[5] o długości do 3,5 mm[6], pękające poprzecznie w dolnej połowie. Zawierają po dwa nasiona brunatne, o odcieniu czarniawym lub czerwonawym, lśniące, o długości nieco ponad 2,5 mm[5].
Jest wybitnie światłolubna, ale niezbyt kserofilna – nie rośnie w miejscach bardzo suchych, unika też gleb zasobnych w węglan wapnia[5]. Rośnie w miejscach piaszczystych, na przydrożach i wydmach[5].
Stosowana podobnie jak babka płesznik (Plantago afra). Surowcem zielarskim są nasiona Psylli semen zwane podobnie jak w przypadku płesznika – czarnym psyllium (białego psylium dostarcza babka jajowataPlantago ovata). W przeciwieństwie do płesznika zastosowanie babki piaskowej, występującej w strefie umiarkowanej, jest ograniczone ponieważ podobne właściwości ma bardziej tu popularne siemię lniane[9].
Roślina jadalna
Spożywać można liście, zwłaszcza młode, w stanie surowym lub po ugotowaniu[8].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdefghijklmnopqrsB. Pawłowski (red.): Flora Polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. XI. PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967, s. 255-256.
.jpg)
