Besson MB.411
Besson MB.411 (nieoficjalna nazwa Pétrel - pol. fulmar) – francuski wodnosamolot obserwacyjny z okresu II wojny światowej. HistoriaPod koniec lat dwudziestych we Francji zaczęto rozważać budowę samolotu, który mógłby być przystosowany do transportu okrętem podwodnym. Wtedy to powstał pierwszy francuski samolot tego typu Besson MB.35. Jednak z uwagi na brak odpowiednio dużych okrętów podwodnych, zbudowany został tylko prototyp. W 1932 roku dowództwo francuskiej Marynarki Wojennej w związku z budową okrętu podwodnego „Surcouf” zwróciło się do wytwórni Marcel Besson et Compagnie o opracowanie wodnosamolotu przystosowanego do transportu tym okrętem. Zgodnie z założeniami samolot ten po złożeniu musiał się zmieścić w cylindrycznym hangarze o średnicy 2 m i długości 7m umieszczonym za kioskiem okrętu podwodnego. Powstał wtedy wodnosamolot oznaczony jako MB.410, którego konstrukcję oparto o wcześniejszy samolot Besson MB.35. Był to samolot jednomiejscowy, o konstrukcji drewnianej, wyposażony w silnik gwiazdowy Salmson 9Nc o mocy 130 KM (96 kW). Samolot ten w 1933 roku rozbił się w czasie prób. W związku z tym dowództwo marynarki zamówiło kolejny prototyp, lecz z uwagi na bankructwo wytwórni Marcel Besson et Compagnie, prace nad tym samolotem kontynuowano w wytwórni Les Ateliers de Constructions du Nord de la France et Les Mureaux (ANF-Les Mureaux). Prototyp ten oznaczony jako MB.411 miał już konstrukcję mieszaną oraz otrzymał mocniejszy silnik Salmson 9Nd o mocy 130 KM. Wodnosamolot ten został oblatany w czerwcu 1935 roku. Następnie został poddany próbom na okręcie podwodnym, które trwały 1936 roku. Wrócił ponownie do wytwórni, gdzie wykonano szereg przeróbek, a najważniejszą z nich było dodanie drugiej kabiny. Próby poprawionego samolotu ostatecznie zakończono w lipcu 1937 roku. Już wcześniej zamówiono drugi samolot tego typu. Później prac nad nim nie kontynuowano. Ostatecznie zbudowano jeden samolot MB.410 i dwa MB.411. Użycie w lotnictwieWodnosamolot MB.411 w 1937 roku został zaokrętowany na okręt podwodny „Surcouf”. W chwili wybuchu wojny znajdował się na pokładzie okrętu. W dniu 18 czerwca 1940 roku okręt uciekł przed Niemcami z portu Brest do Plymouth w Anglii, z wodnosamolotem o numerze bocznym HS 73 i nazwie własnej Petrel na pokładzie[1]. Samolot został tam zdjęty z okrętu i od tego momentu operował z tego portu, wykonując kilka lotów zwiadowczych. W grudniu 1940 roku był ponownie używany z okrętu podwodnego, w okresie osiągania przez niego gotowości bojowej[2]. Pod koniec kwietnia 1941 roku wodnosamolot został jednak uszkodzony w czasie nalotu na bazę morską Plymouth i więcej nie wykonywał zadań bojowych[2]. Jego dalsze losy są nieznane[1]. Drugi samolot MB.411 pozostał na terenie Francji i dalsze jego losy nie są znane[1]. Opis konstrukcjiWodnosamolot Besson MB.411 był dolnopłatem o konstrukcji mieszanej. Płaty drewniane, konstrukcja kadłuba kratownicowa z rur stalowych, kryty płótnem. Dwie kabiny odkryte. Usterzenie klasyczne. Podwozie składało się z jednego centralnego jednoredanowego pływaka i dwóch bezredanowych pływaków stabilizujących pod skrzydłami. Napęd samolotu stanowiły w 1 silnik gwiazdowy z osłonami w postaci pierścieni NACA, napędzający dwułopatowe śmigło. Samolot miał składane skrzydła i usterzenie poziome. Transportowany w stanie złożonym. Czas złożenia i zmontowania samolotu na pokładzie okrętu podwodnego wynosił około 4 min. Po złożeniu samolot był opuszczony na wodę przy pomocy dźwigu i startował z powierzchni wody. Po wodowaniu był wciągany na pokład przy pomocy dźwigu i po rozmontowaniu umieszczony w hangarze okrętu. Linki zewnętrznePrzypisy
Bibliografia
|