Brezylkowe (Caesalpinioideae) – podrodzina roślin (w dawniejszych systemach też jako rodzina brezylkowate) należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). W XX wieku zwykle jedna z trzech podrodzin w obrębie bobowatych[4]. W miarę poznawania filogenezy bobowatych ujęcie brezylkowych ulega daleko idącym zmianom, bowiem takson okazał się być grupą polifiletyczną. W drugiej dekadzie XXI wieku włączono do tej podrodziny wyodrębniane dotąd mimozowe i w efekcie zalicza się tu 148 rodzajów z około 4,4 tysiąca gatunków[2][3].
Należą tu głównie drzewa, krzewy i półkrzewy występujące w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Nieliczni przedstawiciele obecni także w ciepłym klimacie umiarkowanym, a w strefie chłodnej jako mrozoodporne rosną tylko glediczjaGleditsia, kłękGymnocladus i niektóre gatunki z rodzaju Desmanthus[3]. W Polsce nie występuje dziko żaden przedstawiciel. Nazwa podrodziny pochodzi od rodzaju typowego – brezylkaCaesalpinia.
Pojedynczo lub podwójnie pierzasto złożone, wyjątkowo niepodzielone[5]. Często na ogonkach i osiach liści występują pozakwiatowe miodniki[3]. Przylistki, jeśli obecne (czasem ich brak), to położone bocznie i wolne. Ogonek zwykle poduszeczkowato rozszerzony u nasady. Blaszka liściowa często podwójnie pierzasta, czasem pojedynczo pierzasta lub na jednej roślinie występują liście tak i tak złożone. Najczęściej liście są parzyście złożone, czasem nieparzyście, bardzo rzadko dwulistkowe lub liście zredukowane, a funkcje asymilacyjną pełnią gałęziaki[3].
Zwykle obupłciowe. Przysadki często nieobecne lub drobne. Kwiaty zebrane w różne kwiatostany, często kuliste, kłosokształtne, wiechowate, groniaste lub w pęczkach. Kwiaty są zarówno promieniste jak i grzbieciste. Kielich zwykle z 5 wolnych lub zrośniętych działek. Korona kwiatu zwykle także z 5 płatków wolnych lub zrośniętych. Bywają też rośliny o zredukowanym całkiem jednym lub drugim, albo i obu okółkach okwiatu. Pręciki czasem tylko w liczbie 3–5, często liczne (ponad 100), wolne lub zrastające się, czasem zróżnicowane, w tym zmodyfikowane częściowo do prątniczków. Słupek zbudowany zwykle z jednego, rzadko większej liczby owocolistków[3].
Strąki jedno lub wielonasienne, cienkie lub grube, często skręcone spiralnie[3].
Systematyka
Plemiona Detarieae, Cercideae, Dialineae dawniej zaliczane do brezylkowych[4] wyłączane są obecnie jako najstarsze linie rozwojowe bobowatych (podniesione do rangi podrodzin)[2][6][3]. Na początku XXI wieku do brezylkowych Caesalpinioideaesensu stricto zaliczano serię linii rozwojowych oddzielonych od wspólnego pnia między powstaniem kladuUmtiza i podrodziny mimozowychMimosoideae[6]. Później w związku z dowiedzeniem zagnieżdżania wszystkich tych linii (włącznie z tradycyjnie wyodrębnianymi mimozowymi) w obrębie brezylkowych – wszystkie one zostały scalone w tej podrodzinie[2][3]. Podział na plemiona w obrębie podrodziny nie jest ustalony[2][3].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abWielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4. Brak numerów stron w książce
↑ abBruneau, B., F. Forest, P.S. Herendeen, B.B. Klitgaard, G.P. Lewis. 2001. Phylogenetic relationships in the Caesalpinioideae (Leguminosae) as inferred from chloroplast trnL intron sequences. Systematic Botany 26: 487–514 (streszczenie)
↑ abMartin F. Wojciechowski, Johanna Mahn: Caesalpinieae_s.l.. Arizona State University, 2006. [dostęp 2010-01-30]. (ang.).
↑ abcSłownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 82.
_flowers.jpg)
