|
Die Gotische Bibel.jpg) Die Gotische Bibel – krytyczne wydanie Biblii gockiej, w oparciu o dostępne rękopisy, przygotowane przez Wilhelma Streitberga. Do wydania dołączono także pozabiblijne dodatki. Wydanie i jego charakterystykaWilhelm Streitberg, filolog, indogermanista, przygotował w latach 1908-1910 wydanie tekstu na potrzeby krytyki tekstu Nowego Testamentu w oparciu o dostępne mu rękopisy. W wydaniu tym, wzorując się na wydaniu Ernsta Bernhardta z 1888, zamieścił też tekst grecki[1][2]. Tekst gocki umieszczony został po prawej stronie, a po „honorowej” lewej stronie – tekst grecki. Na dole umieścił aparat krytyczny, w którym omawia relację tekstu Wulfili do innych wczesnych greckich rękopisów (rodzin rękopisów)[3]. Tekst grecki został wzięty z wydania Hermanna von Sodena oraz z The New Testament in the Original Greek Westcotta-Horta i uzgodniony został z tekstem gockim. Dzięki temu korzystający z tego wydania bibliści nie muszą znać języka gockiego, by korzystać z wariantów tekstowych kodeksu. W 1919 roku ukazało się drugie zrewidowane wydanie[4]. W 1965 roku E.A. Ebbinghaus wydał piąte zrewidowane wydanie tego dzieła. W 1976 ukazało się wydanie szóste. W roku 2000 ukazało się siódme wydanie[5]. W dodatkach Streitberg zamieścił teksty pozabiblijne: Skeireins[6], gocki kalendarz[7], Documentum Neapolitanum, Documentum Aretinum[8]. W następnych wydaniach umieszczono także: Gotica Veronesia[9]. W wydaniu 7. zamieszczono dalsze dokumenty (odkryte w latach 1971, 1978, 1984) w rozdziale opracowanym przez Piergiuseppe Scardigli (Neuentdeckte gotische Sprachreste)[10]. Wydanie wyposażone zostało w słownik gocko-grecko-niemiecki i był to najbardziej szczegółowy słownik gocki od roku 1848[11]. Do innowacji wydania należy przekład terminu gakunds πεισμονη (Gal 5,8), Streitberg przełożył je na „Überredung” (namawianie). Bernhardt tłumaczył je w swoim wydaniu jako „posłuszeństwo”. Streitberg wprowadził też nową interpretację 2 Kor 2,5[11]. Hermann Collitz, indoeuropeista, zarzucił błędną interpretację terminu andbahtida z 2 Kor 3,3[11]. OcenyPierwsze oceny były bardzo pochlebne. George O. Curme ocenił w 1911, że każdy germanista powinien posiadać tę pozycję[12]. Friedrich Kauffmann w 1913 ocenił, że zachodzi większa zgodność pomiędzy tekstem gockim a greckim niż w wydaniu Bernhardta (1875)[13]. Hans Lietzmann w 1919 skrytykował oparcie Vorlage na teorii von Sodena[14]. Kurt Aland zarzucił, że tekst grecki różni się z tekstem gockim w około stu miejscach. Rozbieżności pomiędzy tekstem greckim a gockim w wydaniu Streitberga są jednym z powodów, dla których przekład gocki jest rzadko cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Aland zarzucił germanistom, że zamiast tłumaczyć tekst gocki na grecki, kierują się własnymi teoriami, w oparciu o które tworzą tekst nieprzydatny dla krytyków tekstu Nowego Testamentu[15]. Carla Falluomini odpowiedziała, że nie jest w stanie tłumaczyć z gockiego na grecki ze względu na odmienną strukturę gramatyczną tych języków (rodzajniki, czasy, tryby)[16]. Po dziś dzień jest to najważniejsze wydanie tekstu gockiej Biblii, pomimo pewnych jego niedoskonałości[17]. Nie stosuje oryginalnej punktacji, pomija Kanony Euzebiusza, niedoskonałości w transkrypcji (nie rozróżnia liter „i” oraz „ï”), opiera się na teorii Westcotta-Horta. Przypisy
BibliografiaWydania
Recenzje
Inne opracowania
|
