|
Edward Wania
Edward Maksymilian Wania (ur. 13 października 1897 w Ottyni, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.  ,_Edward_Wania_%26_Stanis%C5%82aw_Ujejski.jpg) ŻyciorysUrodził się 13 października 1897 w Ottyni, w ówczesnym powiecie tłumackim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Jana i Reginy z domu Stachura[1]. Absolwent szkoły powszechnej, gimnazjum i seminarium nauczycielskiego w Krakowie. Należał do Związku Strzeleckiego. Od 16 sierpnia 1914 w Legionach Polskich. Przydzielony do 3 pułku piechoty w składzie II Brygady. Od 1 maja 1915 do 18 lutego 1918 służył w 2 pułku ułanów, z którym odbył kampanię karpacką, w Królestwie Polskim i na Wołyniu. Członek POW. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego, skierowany do 9 pułku ułanów. W stopniu porucznika brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 w szeregach 9 pułku Ułanów Małopolskich i 3 pułku szwoleżerów. W 1923 był zweryfikowany w stopniu porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[2], a następnie został awansowany na stopień rotmistrza kawalerii ze starszeństwem z 1 lipca 1923[3]. W latach 20. pozostawał oficerem 9 pułku ułanów, stacjonującym w Trembowli[4][5]. Z dniem 28 lutego 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 13 Szwadronu Kawalerii[6][7][8]. 2 kwietnia 1929 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[9][10]. 31 marca 1930 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy szwadronu liniowego na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego 9 pułku ułanów w Stanisławowie[11][12][13]. 11 kwietnia 1933 roku ogłoszono jego przeniesienie do 3 pułku szwoleżerów na stanowisko kwatermistrza[14]. Skończył kurs kwatermistrzowski przy Wyższej Szkole Wojennej i odbył praktykę w 4 dywizjonie artylerii konnej. W 1935 zamieszkał w Grudziądzu i został tam komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii[15]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[10]. W lutym 1936 został przeniesiony do 9 pułku ułanów na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. Od 1937 ponownie komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Po wybuchu II wojny światowej 1939, w okresie kampanii wrześniowej 10 września 1939 został mianowany dowódcą grupy swojego imienia w składzie Grupy Operacyjnej gen. Jana Kruszewskiego. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów podczas próby przedostania się do Rumunii. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. O jego pobycie tam wspomniał w swojej relacji inny jeniec, absolwent grudziądzkiej szkoły podchorążych Zdzisław Peszkowski[16][17], wskazując, że podpułkownik Wania nosił Order Virtuti Militari, oznajmiając także nadzorującym jeńców funkcjonariuszom NKWD, iż odznaczenie otrzymał za wojną polsko-bolszewicką z 1920[18]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 4030[19]. Przy zwłokach Edwarda Wani zostały odnalezione wizytówki[20]. Jego żoną była Maria, z domu Ujejska (1908–1990), z którą miał syna Andrzeja. Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[29]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[30]. W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Edward Wania został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Łopusznie. Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Information related to Edward Wania |
||||||||||||||||||||||||||
