|
Ewangeliarz mołdawski
Ewangeliarz mołdawski (cs. Evangelie) – XVII-wieczny manuskrypt spisany w języku cerkiewnosłowiańskim, obecnie przechowywany w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie. HistoriaManuskrypt został wykonany na zlecenie metropolity mołdawskiego Anastazego[1]. Księga spisana została w 1614 przez mnicha Teofila z monastyru Voroneț, zaś w 1617 ozdobiona przez artystę Stefana z Suczawy (o czym informuje obszerna notka na stronie 707)[1][2]. Rękopis został podarowany przez Anastazego monasterowi w Krechowie, a następnie znalazł się w monasterze Dragomirna[1]. W 1653 został zrabowany przez Kozaków, a po pięciu latach odkupiony powrócił do monasteru[1]. W nieznanych okolicznościach trafił do Biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego[1]. W 1977 został odkryty w zasobach Biblioteki Narodowej w Warszawie podczas opracowywania tzw. zbiorów zabezpieczonych[1]. Ewangeliarz przechowywany jest obecnie w Bibliotece Narodowej pod sygnaturą stałą Rps 12690 IV (dawniej pod akcesyjną Rps akc. 10778)[2][1]. Stanowi czołowy w polskich zbiorach przykład iluminatorstwa mołdawskiego, którego rozkwit przypadł na XVII wiek[1]. OpisKodeks, spisany na pergaminie, ma wymiary 36×25 cm[2]. Składa się z 308 kart[2]. Dolne rogi pierwszych 20 kart są zniszczone[1]. Według pierwotnej paginacji brakuje stron 363–462[2]. Rękopis zawiera tzw. Tetraewangelię, czyli tekst czterech Ewangelii[1]. Na początku kodeksu umieszczony jest wstęp arcybiskupa bułgarskiego Teofilakta oraz spis rozdziałów, zaś na końcu znajduje się kalendarz świąt ruchomych i stałych oraz wskazówki dotyczące czytań ewangelijnych[1]. Na zdobienia manuskryptu składa się:
Iluminacje wykonane zostały farbami kryjącymi z przewagą czerwieni[1]. Do zdobień wykorzystano sproszkowane złoto (w tytułach, inicjałach, oznaczeniach kolumn, na marginesach)[1]. Pierwotna oprawa nie zachowała się – obecna, składająca się z deski i aksamitu, pochodzi z 2. połowy XVII lub z XVIII wieku[2].
PrzypisyLinki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||
_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
