Gminy w Polsce z językiem pomocniczym – gminy, w których zgodnie z ustawą z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym[1], samorządy mogą wprowadzić język mniejszości jako język pomocniczy stosowany w kontaktach z organami gminy. W gminach tych osoby należące do mniejszości narodowej, etnicznej lub posługujące się językiem regionalnym muszą stanowić co najmniej 20% mieszkańców.
Gminy, w których osoby należące do mniejszości stanowią co najmniej 20% mieszkańców
Nowe dane opracowane zostały na podstawie wyników narodowego spisu powszechnego w 2011 roku. Ze względu na to, że w spisie tym można było podać dwie narodowości (były dwa pytania o przynależność narodową[a]), odsetek ludności w gminach należącej do danej mniejszości w rozumieniu ustawy o mniejszościach narodowych jest wyliczany następująco: dla osób deklarujących tylko jedną narodowość – uwzględniona jest ta narodowość; dla osób deklarujących polską i niepolską narodowość – uwzględniona jest narodowość niepolska bez względu na to, czy była wymieniona jako pierwsza (w odpowiedzi na pierwsze pytanie), czy jako druga (w odpowiedzi na drugie pytanie); dla osób deklarujących dwie niepolskie narodowości brana pod uwagę jest tylko pierwsza z wymienionych narodowości (odpowiedź na pierwsze pytanie)[6].
Podobnie jak to miało miejsce w przypadku danych ze spisu z 2002 r., tylko cztery mniejszości stanowiły co najmniej 20% mieszkańców gmin. Również liczba gmin, w których przedstawiciele danych mniejszości stanowią ponad 20% ludności nie zmieniła się – jest ich nadal 51, jednak częściowo są to inne gminy: przedstawiciele mniejszości białoruskiej stanowią co najmniej 20% mieszkańców w 9 gminach (ubytek trzech gmin), niemieckiej w 22 gminach (trzy nowe gminy powyżej 20%, jednak 9 gmin poniżej 20%), kaszubskiej w 19 gminach (wzrost o 9 gmin).
Mniejszości które stanowią ponad 20% ludności danej gminy to[7]:
W sześciu gminach, w których wprowadzono niemiecki jako język pomocniczy (Bierawa, Chrząstowice, Dobrodzień, Dobrzeń Wielki, Izbicko i Komprachcice), mniejszość według danych ze spisu z 2011 r. stanowi mniej niż 20% mieszkańców.
Wykaz gmin, w których wprowadzono język pomocniczy
W 33 gminach wprowadzono język pomocniczy (stan na 21 lutego 2014):
gmina Orla (гміна Орля) od 7 maja 2009 r.; od 11 stycznia 2011 r. w gminie obowiązuje również białoruskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
kaszubski
gmina Linia (gmina Lëniô) od 23 kwietnia 2012 r.; od 30 kwietnia 2010 r. w gminie obowiązuje również kaszubskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Luzino (gmina Lëzëno) od 21 lutego 2014 r.; od 26 maja 2014 r. w gminie obowiązuje również kaszubskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Parchowo (gmina Parchòwò) od 16 sierpnia 2006 r.; od 10 stycznia 2011 r. w gminie obowiązuje również kaszubskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Sierakowice (gmina Serakòjce) od 23 października 2007 r.; od 1 grudnia 2009 r. w gminie obowiązuje również kaszubskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Żukowo (gmina Żukòwò) od 17 lipca 2013 r.; od 28 sierpnia 2013 r. w gminie obowiązuje również kaszubskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
litewski
gmina Puńsk (Punsko valsčius) od 25 maja 2006 r.; od 20 maja 2008 r. w gminie obowiązuje również litewskie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
niemiecki
gmina Biała (Gemeinde Zülz) od 6 marca 2006 r.; od 24 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Bierawa (Gemeinde Birawa) od 23 kwietnia 2007 r.; od 10 stycznia 2011 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Chrząstowice (Gemeinde Chronstau) od 25 stycznia 2006 r.; od 20 maja 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Dobrodzień (Gemeinde Guttentag) od 13 maja 2009 r.; od 4 lipca 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo geograficzne (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Dobrzeń Wielki (Gemeinde Groß Döbern) od 22 kwietnia 2009 r.; od 1 grudnia 2009 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Głogówek (Gemeinde Oberglogau) od 22 kwietnia 2009 r.; od 1 grudnia 2009 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Izbicko (Gemeinde Stubendorf) od 6 marca 2006 r.; od 20 maja 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo geograficzne (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Jemielnica (Gemeinde Himmelwitz) od 28 sierpnia 2006 r.; od 14 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Kolonowskie (Gemeinde Colonnowska) od 22 września 2006 r.; od 14 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Komprachcice (Gemeinde Comprachtschütz) od 4 czerwca 2009 r.; od 1 grudnia 2009 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości (według nowych danych ze spisu z 2011 r. mniejszość niemiecka stanowi mniej niż 20% mieszkańców gminy)
gmina Lasowice Wielkie (Gemeinde Groß Lassowitz) od 18 października 2006 r.; od 16 sierpnia 2010 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Leśnica (Gemeinde Leschnitz) od 17 maja 2006 r.; od 11 kwietnia 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Murów (Gemeinde Murow) od 22 kwietnia 2009 r.; od 31 marca 2009 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Prószków (Gemeinde Proskau) od 11 lipca 2006 r.; od 30 kwietnia 2010 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Radłów (Gemeinde Radlau) od 25 stycznia 2006 r.; od 22 grudnia 2006 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Reńska Wieś (Gemeinde Reinschdorf) od 26 października 2006 r.; od 11 stycznia 2011 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Strzeleczki (Gemeinde Klein Strehlitz) od 17 maja 2006 r.; od 24 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Tarnów Opolski (Gemeinde Tarnau) od 15 lutego 2007 r.; od 14 kwietnia 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Turawa (Gemeinde Turawa) od 12 września 2008 r.; od 8 marca 2012 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Ujazd (Gemeinde Ujest) od 28 sierpnia 2006 r.; od 19 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Walce (Gemeinde Walzen) od 4 kwietnia 2006 r.; od 3 czerwca 2009 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
gmina Zębowice (Gemeinde Zembowitz) od 23 października 2007 r.; od 19 listopada 2008 r. w gminie obowiązuje również niemieckie nazewnictwo dla wybranych miejscowości
↑Pierwsze pytanie brzmiało: „Jaka jest Pana(i) narodowość? Przez narodowość należy rozumieć przynależność narodową lub etniczną – nie należy jej mylić z obywatelstwem”. Drugie pytanie zaś brzmiało: „Czy odczuwa Pan(i) przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?”
↑Mniejszości narodowe i etniczne oraz społeczność posługująca się językiem regionalnym w świetle danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002: 4. Wykaz gmin, w których nie mniej niż 20% mieszkańców należy do mniejszości narodowych lub etnicznych albo posługuje się językiem regionalnym, opracowany na podstawie danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 [1]