Henryk Hektor Siemiradzki (ur. 12 października ? 24 października 1843 w Nowobiełgorodzie , zm. 23 sierpnia 1902 w Strzałkowie ) – polski malarz , przedstawiciel akademizmu .
Autoportret , po 1876, Muzeum Narodowe w Krakowie Jego rodzicami byli Hipolit i Michalina z Pruszyńskich (siostra Anny Ciundziewickiej ). Ojciec Henryka był wysokim oficerem armii Imperium Rosyjskiego , jednak dzieci zostały wychowane w tradycji polskiej, katolickiej. Rodzina posiadała w Charkowie dom, od którego wzięła nazwę ulica, później nazywana Siemiradzką[2] Siemigradzką [3] Uniwersytetu Charkowskiego , uzyskując stopień kandydata nauk przyrodniczych na podstawie dysertacji O instynkcie owadów . Następnie rozpoczął studia malarskie na Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu . W 1871 ukończył studia i uzyskał 6-letnie stypendium rządowe. Wyjechał do Monachium , odwiedzając po drodze po raz pierwszy w życiu Kraków . W Monachium spotkał wielu polskich malarzy, a wśród nich Józefa Brandta i Stanisława Witkiewicza .
W 1872 wyjechał do Włoch. Zwiedził Wenecję , Florencję , Neapol , miał okazję zobaczyć wybuch Wezuwiusza , trafił w końcu do Rzymu , gdzie zamieszkał w pobliżu pl. Hiszpańskiego . W 1873 ożenił się ze swoją 18-letnią kuzynką Marią Pruszyńską z Koroleszczewicz nad Świsłoczą . Mieli czworo dzieci. W 1876 rodzina Siemiradzkich zamieszkała we własnej willi. W 1884 kupił dworek[4] Strzałkowie koło Radomska , gdzie przez wiele lat spędzał, wraz z rodziną, letnie wakacje.
W 1901 zachorował, stracił mowę. Jesienią spotkał się jeszcze w Łodzi z Henrykiem Sienkiewiczem . Na krótko przed śmiercią, za zgodą lekarzy, wyjechał do Strzałkowa i tam zmarł. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 67-6-1/2). 24 września 1903 r. prochy przeniesiono do krypty zasłużonych na krakowskiej Skałce [5]
Był członkiem wielu akademii europejskich. Tematykę swych dzieł czerpał z antyku . Malował epickie, monumentalne, teatralne kompozycje, nacechowane spokojem i harmonią, z odpowiednim doborem kolorów, wypełnione ciałami, ozdobami, drzewami, marmurami, płaskorzeźbami[6] Pochodnie Nerona krakowskiego Muzeum Narodowego .
Był autorem wielu obrazów, a także kurtyn Teatru Miejskiego w Krakowie (1894) i Teatru Wielkiego we Lwowie (1900).
Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk [7] Legii Honorowej , Orderu Korony Włoskiej , Orderu św. Stanisława III klasy[8] Orderu Świętych Maurycego i Łazarza .
Muzeum Narodowe w Krakowie , sala SiemiradzkiegoGrób Henryka Siemiradzkiego na cmentarzu Powązkowskim Amor i Psyche (1894), 51 × 33,7 cm, Lwowska Galeria Sztuki Antoniusz i Kleopatra , 42 × 76 cmChrystus i jawnogrzesznica Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu Chrystus i Samarytanka (1890), 106,5 × 184 cm, Lwowska Galeria Sztuki Chrystus w domu Marii i Marty (1886), Ermitaż , Sankt PetersburgChrystus w domu Marii i Marty (1886), Lwowska Galeria Sztuki Cyganka (1877), 62 × 50 cm, Lwowska Galeria Sztuki Dirce chrześcijańska Muzeum Narodowe w Warszawie Dziewczyna przy studni Muzeum Narodowe w Krakowie Fryne na święcie Posejdona w Eleusis Państwowe Muzeum Rosyjskie , Sankt PetersburgKrajobraz znad Świsłoczy (1873), Muzeum Narodowe w Krakowie Kurtyna Teatru Miejskiego w Krakowie Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie Kurtyna Teatru Miejskiego we Lwowie (1899–1901), Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej Kuszenie św. Hieronima (1886), 74,5 × 179,5 cmMęczeństwo śś. Tymoteusza i Maury, jego żony (1885), Muzeum Narodowe w Warszawie Nauczanie św. Piotra (1889), Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie [9] Nieukończony autoportret (po 1876), Muzeum Narodowe w Krakowie Nimfa (1869), 153 × 156 cm, Lwowska Galeria Sztuki Nimfy wodne (po 1880), Muzeum Sztuki, RiazańNoc świętojańska (1892), Lwowska Galeria Sztuki Odjazd z wyspy nocą (1890), 108 × 75 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Orfeusz w podziemiach (ok. 1880), Lwowska Galeria Sztuki Pochodnie Nerona (Świeczniki chrześcijaństwa)Muzeum Narodowe w Krakowie Portret Aleksandra Stankiewicza (przed 1892), 62 × 50 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Portret kobiety na palecie (1887), 33 × 50 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Portret Ludwika Wodzickiego (1880), 122 × 84 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie Portret matki artysty (1887), 33 × 25,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie Portret ojca (1887), 33 × 25,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie Projekt kurtyny teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1894), 60,3 × 90 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Przy źródle (1899), 45,5 × 31,5 cm, Zamek Królewski na Wawelu w Krakowie Rzymska sielanka (Łowienie ryb) (1879), 55,5 × 75 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Rzymska orgia w czasach Cesarstwa (1872), 117 × 183 cm, Ermitaż w Petersburgu Sadzawka Fauna (1881), 47 × 61,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Sąd Parysa. Pantomima na tarasie pałacu rzymskiego dostojnika (1892), 99 × 227 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie Scena z życia pierwszych chrześcijan (ok. 1872), 37 × 63 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie Sielanka , 20 × 17,5 cm, Lwowska Galeria Sztuki Sjesta patrycjusza (1881), 76 × 125 cmSprzedaż amuletów , zwany również pod tytułem Handlarz amuletów (1875) 212 × 166 cmSzkic do obrazu żebrak , 27,5 × 38,2 cm, Lwowska Galeria Sztuki Taniec wśród mieczów Galeria Trietiakowska , MoskwaU źródła (1898), 76 × 110 cm, Lwowska Galeria Sztuki Wazon czy kobieta Z wiatykiem Muzeum Narodowe w Warszawie Za przykładem bogów (1899), 75 × 120 cm, Lwowska Galeria Sztuki Za Tyberiusza na Capri Galeria Trietiakowska , MoskwaŻebrzący rozbitek Wybrane duże płótna Henryka Siemiradzkiego są wystawiane w muzeach narodowych Polski, Ukrainy i Rosji.
Galeria
Widok rzeki Świsłocz , 1873
Sprzedaż amuletów , 1875
Rzymska sielanka (Łowienie ryb) , ok. 1879
Noc Iwana Kupały , 1880
Talizman , 1880
Portret Ludwika Wodzickiego , 1880
Za Tyberiusza na Capri - szkic do obrazu , 1881
Chrystus uciszający burzę , 1882
Kraków
kościół św. Marcina
Pogrzeb wodza Rusów , 1883
Głowa brodatego mężczyzny , 1883–1890
Chrystus w domu Marii i Marty , 1886
Dziewczyna przy studni , 1888
Studium nóg kobiecych (Fryne) do obrazu „Fryne w Eleuzis” , ok. 1888
Chrystus i Samarytanka , 1890
Studium drzewa z ogrodu Villa Aldobrandini we Frascati , ok. 1890
Nad źródłem , 1899
Kurtyna Opery i Baletu we Lwowie (1899–1901)
Antoniusz i Kleopatra
Przypisy
↑ Przynależność narodowa artysty często budziła kontrowersje i nieporozumienia: najczęściej uważany był za Rosjanina, co stale narzucała opinia rosyjska; we Włoszech nierzadko uważano go także za Niemca (F. Stolot: Henryk Siemiradzki , dz. cyt., s. 74–75).
↑ Marian Karol Dubiecki poświęcił temu domowi kilka stron ostatniego rozdziału swojej książki Na kresach i za kresami .↑ ulica Siemigradzka, na stronie Улицы и площади Харькова , dostęp 16 kwietnia 2017.↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie . [dostęp 2008-09-18]. ↑ Cmentarz Stare Powązki: SIEMIRADZCY [dostęp 2019-12-19] .↑ Władysław Witwicki . Dirce . „Wiadomości Artystyczne”. 1, s. 3–4, 1 stycznia 1899. Lwów. ↑ Bolesław Erzepki , Spis członków Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu , Poznań 1896, s. 4.↑ Климов П. Ю. Генрих Семирадский. – М.: Арт-родник, 2001. – s. 12.
↑ ks. dr hab. Michał Janocha: „Nauczanie św. Piotra”, Henryk Siemiradzki . wmsd.waw.pl, 2012-02-07. [dostęp 2013-12-07].
Bibliografia
Józef Dużyk , Henryk Siemiradzki. Życie i twórczość , Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich , 1984 (Nauka dla Wszystkich; nr 372), ISBN 83-04-01825-X .Józef J. Dużyk Józef J. , Siemiradzki. Opowieść biograficzna , Warszawa: LSW , 1986, ISBN 83-205-3727-4 , OCLC 830221570 . Brak numerów stron w książce Wiesława Górska , Henryk Siemiradzki , Warszawa: Edipresse Polska , 2007 (Ludzie, Czasy, Dzieła; 37), ISBN 978-83-7477-216-7 .Henryk Siemiradzki jakiego nie znamy. Wystawa daru otrzymanego od Rodziny Artysty , Kraków, Muzeum Narodowe , 1980.Anna A. Król Anna A. Henryk Siemiradzki (1843-1902) , Ewa E. Ryżewska-Kulawik Marek M. Wiatrowicz Jerzy J. Juruś Stalowa Wola : Muzeum Regionalne , 2007, ISBN 978-83-923943-8-9 , OCLC 189526579 . Brak numerów stron w książce Agnieszka A. Kuczyńska Agnieszka A. Malowane kurtyny teatralne Henryka Siemiradzkiego , Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego , 2010, ISBN 978-83-7306-498-0 , OCLC 751574257 . Brak numerów stron w książce Monika Kuhnke , Zaginiona kolekcja obrazów Mieczysława Broniewskiego, Cenne, bezcenne/utracone, Nr 4 (08.'97), http://www.zabytki.pl/sources/straty/kuhnke4-97.html Stanisław Lewandowski , Henryk Siemiradzki , wyd. 2, Warszawa: Gebethner i Wolff , 1911. (pełny tekst z wyd 1. z 1904 )Maria Poprzęcka , Akademizm , wyd. 3, Warszawa: WAiF , 1989, ISBN 83-221-0448-0 .Franciszek Stolot , Henryk Siemiradzki , Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie , 2001 (W Zwierciadle Sztuki), ISBN 83-7023-869-6 .Dmitrij Szelest , Lwowska Galeria Obrazów. Malarstwo polskie , Warszawa: Auriga, 1990, ISBN 83-221-0518-5 .Климов П. Ю. Генрих Семирадски – М.: Арт-родник, 2001.
.jpg)
,_Marhal_of_the_Galician_Seym_-_MNK_II-a-530_-_National_Museum_Krak%C3%B3w.jpg)
_to_the_Painting_%22Phryne_on_the_Poseidon%27s_Celebration_in_Eleusis%22_-_MNK_II-a-1049_-_National_Museum_Krak%C3%B3w.jpg)
