Hrabia na Szydłowcu – tytuł właścicieli Szydłowca i jego dóbr. Noszono go od XVI w. do 1828 r.
Po raz pierwszy tytułem tym posługiwał się Krzysztof Szydłowiecki. Uzyskał go wraz z Orderem Smoka nadanym przez cesarza Maksymiliana I. Tytuł stał się dziedzicznym po przejęciu majątku przez Radziwiłłów. Możliwość posługiwania się nim otrzymał Mikołaj Radziwiłł „Czarny” po małżeństwie z Elżbietą Szydłowiecką, 10 lipca 1553 r. Dokumentem z tego dnia cesarz Ferdynand podniósł miasto i zamek w Szydłowcu (Schiedlowietz) do siedziby hrabstwa[1], które obejmowało dobra szydłowieckie nazywane odtąd hrabstwem. Posługiwali się nim kolejni spadkobiercy klucza szydłowieckiego. Ostatnim faktycznym hrabią z Radziwiłłów był Konstanty Mikołaj, w którego imieniu w 1802 r. odsprzedano Szydłowiec Annie Jadwidze Sapieżynie. Przestał on jednak obowiązywać w 1828 r., kiedy to właścicielka sprzedała dobra skarbowi Królestwa Polskiego.
Hrabią szydłowieckim nazywał się również Antoni Henryk Radziwiłł. Jednak nie miał on prawa posługiwania się tym tytułem.
Hrabiowie szydłowieccy
Lp.
|
Okres
|
|
Osoba
|
Urodzony
|
Zmarł
|
Uwagi
|
I.
|
II-XII 1532
|
|
Krzysztof Szydłowiecki
|
1467, Szydłowiec
|
29 XII 1532, Kraków
|
|
II.
|
1532–1562
|
|
Elżbieta Szydłowiecka
|
1533, Szydłowiec
|
1562, Wilno
|
1548–1562 wspólnie z mężem, Mikołajem Radziwiłłem „Czarnym”.
|
III.
|
1548–1565
|
|
Mikołaj Radziwiłł „Czarny”
|
4 lutego 1515, Nieśwież
|
28/29 maja 1565, Łukiszki
|
1548–1562 wspólnie z żoną, Elżbietą Szydłowiecką.
|
IV.
|
1565–1616
|
|
Mikołaj Krzysztof Radziwiłł „Sierotka”
|
2 sierpnia 1549, Ćmielów
|
28 lutego 1616, Nieśwież
|
|
V.
|
1616–1636
|
|
Albrycht Władysław Radziwiłł
|
16 czerwca 1589, Nieśwież
|
20 lipca 1636, Czernawczyce
|
|
VI.
|
1636–1642
|
|
Zygmunt Karol Radziwiłł
|
4 grudnia 1591, Nieśwież
|
5 listopada 1642, Asyż
|
|
VII.
|
1642–1697
|
|
Dominik Mikołaj Radziwiłł
|
1643, Nieśwież
|
27 lipca 1697, Warszawa
|
|
VIII.
|
1697–1721
|
|
Michał Antoni Radziwiłł
|
1 października 1687, Nieśwież
|
29 sierpnia 1721, Uciecha
|
|
–
|
1721–1722
|
|
Michał Kazimierz Radziwiłł „Rybeńko”
|
|
|
Hrabstwem zarządzał gubernator szydłowiecki, Franciszek Orda[2].
|
IX.
|
1722–1751
|
|
Leon Michał Radziwiłł
|
11 kwietnia 1722, Nieśwież
|
7 marca 1751, Szydłowiec
|
1722–1742 objęty kuratelą Marcjanny z Siesickich Radziwiłłowej i Michała Kazimierza Radziwiłła „Rybeńki”. Dobrami w tym czasie zarządzał faktycznie Mikołaj Leszczyński jako gubernator szydłowiecki.[3]
|
X.
|
1751–1795
|
|
Mikołaj Radziwiłł
|
20 października 1746
|
3 maja 1795, Szydłowiec
|
|
XI.
|
1795–1800
|
|
Maciej Radziwiłł
|
1749, Warszawa
|
2 września 1800, Dobrut
|
|
XII.
|
1800–1802
|
|
Konstanty Mikołaj Radziwiłł
|
5 kwietnia 1793, Rzym
|
6 kwietnia 1869, Połoneczka
|
Przez dwa lata pod kuratelą matki. Nigdy faktycznie nie zarządzał majątkiem sprzedanym w 1802 r. Nadal używał tytułu hrabia na Szydłowcu.
|
XIII.
|
1802–1828
|
|
Anna Jadwiga Sapieżyna
|
1772
|
27 listopada 1859, Warszawa
|
Majątek zarządzany przez Filipa Pigłowskiego i Stanisława Staszica
|
Przypisy
- ↑ S. Górzyński, J. Grala, W. Piwkowski, V. Urbaniak, T. Zielińska, Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa 1996, s.48
- ↑ JacekJ. Wijaczka JacekJ., Żydzi w Szydłowcu do końca XVIII wieku, [w:] JacekJ. Wijaczka (red.), Żydzi szydłowieccy: Materiały sesji popularnonaukowej 22 lutego 1997 roku, Szydłowiec: MLIM, 1997, s. 18, ISBN 83-904721-3-9 .
- ↑ JacekJ. Wijaczka JacekJ., Michał Antoni i Leon Michał Radziwiłłowie - właściciele zamku i miasta Szydłowca, [w:] JacekJ. Wijaczka (red.), Zamek szydłowiecki i jego właściciele: Materiały sesji popularnonaukowej 24 lutego 1994 roku, Szydłowiec: MLIM, 1996, s. 116, ISBN 83-904721-0-4 .
Bibliografia
- Hrabstwo Szydłowieckie Radziwiłłów pod red. Zenona Guldona, Szydłowiec 1994
- Zamek Szydłowiecki i jego właściciele pod red. Jacka Wijaczki, Szydłowiec 1996