Januszowice (gmina Zielonki)

Januszowice
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Zielonki
Wysokość	ok. 251–331 m n.p.m.
Liczba ludności (31.12.2024)	320
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-088
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0344225
	Położenie na mapie gminy Zielonki Januszowice
	Położenie na mapie Polski Januszowice
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Januszowice
	Położenie na mapie powiatu krakowskiego Januszowice
	50°08′52″N 19°53′38″E/50,147778 19,893889
	Multimedia w Wikimedia Commons

Januszowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zielonki^[4], przy drodze wojewódzkiej nr 794.

W Januszowicach znajduje się skalny mur o długości kilkudziesięciu metrów i wysokości do 15 m, z licznymi okapami i nieczynny kamieniołom. W 1936 roku na terenie wsi znaleziono krzemienny toporek i inne krzemienne narzędzia z neolitu^[5].

Położenie

Januszowice położone są w dolinie przepływającej wzdłuż zachodniej granicy miejscowości rzeki Prądnik (Białucha), lewego dopływu Wisły^[6]. Obszar ten według regionalizacji fizycznogeograficznej znajduje się w południowo-wschodniej części Wyżyny Olkuskiej (341.32) należącej do makroregionu Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (341.3), w podprowincji Wyżyna Śląsko-Krakowska (341)^[7]. Wieś znajduje się ponadto w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego, z wyjątkiem wysuniętego najbardziej na południe krańca miejscowości^[a] położonego na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie^[8].

Po zachodniej stronie wsi przebiega droga wojewódzka nr 794 (Kraków – Skała)^[6].

Pod względem administracyjnym Januszowice zlokalizowane są w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w zachodniej części gminy Zielonki, około 10 km w linii prostej na północ od centrum Krakowa. Graniczą z następującymi miejscowościami^[6]^[9]:

Przybysławice (gmina Zielonki) od północy,
Garliczka (gmina Zielonki) od wschodu,
Trojanowice (gmina Zielonki) od wschodu i południa,
Giebułtów (gmina Wielka Wieś) od zachodu,
Korzkiew (gmina Zielonki) od północnego zachodu.

Biorąc pod uwagę powierzchnię wynoszącą 139,88 ha^[10] Januszowice są jedną z mniejszych miejscowości w gminie Zielonki obejmującą 2,88% powierzchni gminy^[6]^[9]^[b].

Najwyżej położony obszar wsi znajduje się na północnym wschodzie, w pobliżu granicy z Garliczką na wysokości około 331 m n.p.m., najniższy na krańcu południowo-zachodnim w pobliżu ul. Podwikle, w korycie Białuchy, na wysokości około 251 m n.p.m.^[6]^[9]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krakowskiego.

Demografia

Liczba mieszkańców Januszowic przekroczyła poziom 300 osób w roku 2015 i ustabilizowała się na poziomie ok. 305–325 osób.

Źródła danych oraz rodzaje (nazwy) i terminy spisów, jeśli dostępne:

1787^[11];
1789^[11] – Lustracja dymów i podanie ludności;
1808^[12] – Spis wojskowy ludności Galicji;
1921^[13] – Pierwszy Powszechny Spis Ludności – dane na 30. września;
1988^[14] – Narodowy Spis Powszechny 1988 – dane na 6. grudnia;
2002^[14] – Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002 – dane na 20. maja;
2003, 2004 i 2006^[15] oraz 2009–2024^[2] – dane własne Urzędu gminy Zielonki na 31. grudnia danego roku.

Uwagi

↑ Teren położony na południe od ul. Podwikle prowadzącej do Giebułtowa.
↑ Granice miejscowości pokrywają się z granicami sołectwa.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44431
↑ ^a ^b Strona gminy Zielonki – Ludność. [dostęp 2025-01-17].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 376 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Stowarzyszenie Korzkiew. Januszowice. [dostęp 2018-05-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wydawnictwo COMPASS: Mapa turystyczna gminy Zielonki. [dostęp 2021-11-05].
↑ Januszowice na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Mezoregiony fizycznogeograficzne. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-11-05].
↑ Januszowice na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Formy ochrony przyrody. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-11-05].
↑ ^a ^b ^c Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-05].
↑ Strona gminy Zielonki: struktura powierzchni wg sołectw. [dostęp 2021-11-05].
↑ ^a ^b Wyżga 2009 ↓, s. 79.
↑ Wyżga 2009 ↓, s. 107.
↑ Wyżga 2009 ↓, s. 135.
↑ ^a ^b GUS Bank Danych Lokalnych - dane dla jednostek terytorialnych. [dostęp 2021-07-08].
↑ BIP gminy Zielonki - informacje o jednostkach pomocniczych. [dostęp 2021-09-04].

Bibliografia

Mateusz Wyżga: W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych. Zielonki: Urząd Gminy Zielonki, Wydawnictwo Attyka, 2009, s. 34, 45. ISBN 978-83-926248-7-5.

[8] Teren położony na południe od ul. Podwikle prowadzącej do Giebułtowa.

[12] Granice miejscowości pokrywają się z granicami sołectwa.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44431

[populacja_2024-2] Strona gminy Zielonki – Ludność. [dostęp 2025-01-17].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 376 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] GUS. Rejestr TERYT

[5] Stowarzyszenie Korzkiew. Januszowice. [dostęp 2018-05-08].

[mapa-6] Wydawnictwo COMPASS: Mapa turystyczna gminy Zielonki. [dostęp 2021-11-05].

[geoserwisReg-7] Januszowice na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Mezoregiony fizycznogeograficzne. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-11-05].

[geoserwisFop-9] Januszowice na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Formy ochrony przyrody. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-11-05].

[geoportal-10] Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-05].

[powierzchnia-11] Strona gminy Zielonki: struktura powierzchni wg sołectw. [dostęp 2021-11-05].

[CITEREFWyżga200979-13] Wyżga 2009 ↓, s. 79.

[CITEREFWyżga2009107-14] Wyżga 2009 ↓, s. 107.

[CITEREFWyżga2009135-15] Wyżga 2009 ↓, s. 135.

[populacja_GUS_NSP-16] GUS Bank Danych Lokalnych - dane dla jednostek terytorialnych. [dostęp 2021-07-08].

[populacja_BIP-17] BIP gminy Zielonki - informacje o jednostkach pomocniczych. [dostęp 2021-09-04].

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]

[9]

[10]

[b]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]