Kluszczany

Kluszczany
Клюшчаны
Клющаны
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	ostrowiecki
Sielsowiet	Michaliszki
Populacja (2009); • liczba ludności	; 28
	Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Kluszczany
	Położenie na mapie Białorusi Kluszczany
	54°57′49″N 26°09′19″E/54,963611 26,155278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kluszczany^[2] (biał. Клюшчаны, Kluszczany; ros. Клющаны, Kluszczany) – wieś na Białorusi, przy granicy z Litwą. Znajduje się w rejonie ostrowieckim obwodu grodzieńskiego.

Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Joachima w Kluszczanach.

Historia

Pod zaborami i w II Rzeczpospolitej miasteczko. W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie zawilejskim/święciańskim^[3]. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920–1922 w składzie Litwy Środkowej.

Od 11 kwietnia 1922^[4] leżały w Polsce, w województwie wileńskim^[a], w powiecie święciańskim, do 11 kwietnia 1929 w gminie Łyntupy, następnie w gminie Żukojnie^[5]^[6].

Przed II wojną światową mieścił się tu folwark^[7] polskiej książęcej rodziny Swolkieniów Szajkuny. W czasie wojny jego mieszkańcy: Edward Swolkień (ps. „Sasza” albo „Saszka”), jego siostra Anna Szendzielarz (z domu Swolkień) wraz z mężem Zygmuntem Szendzielarzem (rtm./mjr, ps. „Łupaszko”) działali w Armii Krajowej^[8]. Do dnia dzisiejszego przetrwała kaplica grobowa rodziny Swolkieniów (wzniesiona w 1840), natomiast dwór (XVII–XIX w.) został zniszczony^[7]. Pozostałością po nim jest park^[9].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi. 6 czerwca 2017 r. spłonął drewniany neogotycki kościół św. Joachima z 1726 roku^[10]^[11].

Z miejscowości pochodzi Adolf Klimowicz, białoruski działacz państwowy, dziennikarz i wydawca.

Inne nazwy

Udokumentowane zniekształcenia nazwy dworu: Szapuny (r. 1913), Szeikun (r. 1914)^[12]
Udokumentowane zniekształcenia nazwy wsi: Kluszczane^[7]

Uwagi

↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce do 20 stycznia 1926 w Ziemi Wileńskiej, następnie w województwie wileńskim

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
↑ Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169 .
↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
↑ Dz.U. z 1929 r. nr 22, poz. 223
↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
↑ ^a ^b ^c Kaplica i dwór Swolkieniów w Szajkunach.
↑ LeszekL. Bednarczuk LeszekL., Od Naroczy do Niemna. Relacje partyzantów Kmicica, Łupaszki, Ronina (Armii Krajowej na Wileńszczyźnie) III 43 – VII 44 [III. 1943 – VII. 1944], Gdańsk-Lipce: "b.w." [bez wydawcy], "skrypt na prawach maszynopisu", 2005 [dostęp 2010-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-30] .
↑ Globus Białorusi: Kluszczany. [dostęp 2010-05-01]. (ros.).
↑ Spłonął zabytkowy kościół w Kluszczanach na Białorusi [online], dzieje.pl [dostęp 2021-11-03] (pol.).
↑ Na Grodzieńszczyźnie spłonął drewniany kościół z XVIII wieku. Bywał w nim „Łupaszko” [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2021-11-03] (pol.).
↑ Lista pasażerów o nazwisku Unczur przybyłych do portu Ellis Island w Nowym Jorku

Linki zewnętrzne

http://wikimapia.org/15433958/ru/Клюшчаны
Radzima.ORG (pol. • ros. • biał. • ang.)– autor zdjęć: Rościsław Kisielow (Киселёв Ростислав):
- Folwark Szajkuny w Kluszczanach (błędnie napisanych jako Kluszczane). M.in. zdjęcie zniszczonej trumny w kaplicy grobowej.
- Kluszczany
Globus Białorusi: Kluszczany (ros.)
Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169 .

[uwaga1-5] Przynależność wojewódzka zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce do 20 stycznia 1926 w Ziemi Wileńskiej, następnie w województwie wileńskim

[spis1-1] Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).

[2] Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.

[3] Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169 .

[4] Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213

[6] Dz.U. z 1929 r. nr 22, poz. 223

[7] Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.

[radzima-8] Kaplica i dwór Swolkieniów w Szajkunach.

[9] LeszekL. Bednarczuk LeszekL., Od Naroczy do Niemna. Relacje partyzantów Kmicica, Łupaszki, Ronina (Armii Krajowej na Wileńszczyźnie) III 43 – VII 44 [III. 1943 – VII. 1944], Gdańsk-Lipce: "b.w." [bez wydawcy], "skrypt na prawach maszynopisu", 2005 [dostęp 2010-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-30] .

[globus-10] Globus Białorusi: Kluszczany. [dostęp 2010-05-01]. (ros.).

[11] Spłonął zabytkowy kościół w Kluszczanach na Białorusi [online], dzieje.pl [dostęp 2021-11-03] (pol.).

[12] Na Grodzieńszczyźnie spłonął drewniany kościół z XVIII wieku. Bywał w nim „Łupaszko” [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2021-11-03] (pol.).

[13] Lista pasażerów o nazwisku Unczur przybyłych do portu Ellis Island w Nowym Jorku

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]