Lista nagród i wyróżnień Ingrid Bergman
Ingrid Bergman otrzymała szereg nagród i wyróżnień w trakcie 49-letniej kariery aktorskiej. Wygrywała lub była nominowana do nich za pracę w filmach, na scenie i w telewizji. Siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje do nagrody Akademii Filmowej, z czego zdobyła trzy statuetki Oscara – dwie za pierwszoplanowe kreacje w filmach Gasnący płomień (1944) i Anastazja (1956) oraz jedną dla najlepszej aktorki drugoplanowej za występ w obrazie Morderstwo w Orient Expressie (1974). Była też m.in. laureatką BAFTY w kategorii dla najlepszej aktorki drugoplanowej (1975), dwukrotną zdobywczynią Davida di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej (1957, 1979) i Primetime Emmy dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w miniserialu lub filmie telewizyjnym (1960, 1982). Trzy razy otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych jako najlepsza aktorka (1946, 1957, 1979) oraz czterokrotnie Złoty Glob – trzykrotnie dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym; 1945, 1946, 1957 i raz jako najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnym w 1983. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które zdobyły potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony). Za całokształt pracy artystycznej Bergman przyznano honorowego Cezara (1976). American Film Institute (AFI) docenił jej talent, klasyfikując ją na 4. miejscu w stworzonym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (1999). W 2020 została wyróżniona przez poczty Stanów Zjednoczonych (USPS) oraz Szwecji, które wydały znaczek pocztowy z jej wizerunkiem. Od 8 lutego 1960 posiada gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, mieszczącą się przy 6759 Hollywood Boulevard. Nagrody i nominacjeDavid di Donatello![]() David di Donatello jest nagrodą filmową, przyznawaną od 1956 przez Włoską Akademię Filmową (Accademia del Cinema Italiano). Dwukrotnie – w 1957 i 1979 – zdobywała statuetkę w kategorii konkursowej. W 1982 przyznano jej nagrodę specjalną, złoty medal ministra turystyki.
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w WenecjiMiędzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji powstał w 1932 jako Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica. Jest najstarszym tego typu wydarzeniem na świecie. Odbywa się na wyspie Lido w Wenecji we Włoszech. Główną nagrodą jest Złoty Lew, uznawany za jedną z najbardziej prestiżowych nagród w przemyśle filmowym. Poza wyróżnieniem w 1947, Bergman została laureatką Pucharu Volpiego w kategorii konkursowej w 1952[b].
Nagroda Akademii Filmowej![]() Nagrody Akademii Filmowej, zwane powszechnie Oscarami, są corocznie przyznawane przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) najlepszym artystom przemysłu filmowego. Bergman siedmiokrotnie uzyskiwała nominacje w kategoriach konkursowych, z czego otrzymała trzy statuetki – dwie dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej za role w Gasnącym płomieniu (1944) i Anastazji oraz jedną za drugoplanową kreację w kryminale Morderstwo w Orient Expressie (1974).
Nagroda BAFTANagrody BAFTA przyznawane są corocznie przez Brytyjską Akademię Sztuk Filmowych i Telewizyjnych (BAFTA) w dziedzinie filmu. Bergman była dwukrotnie nominowana w kategoriach konkursowych, z czego zdobyła nagrodę w 1975.
Nagroda BambiBambi jest niemiecką nagrodą przyznawaną corocznie artystom z kraju i z zagranicy za osiągnięcia medialne i telewizyjne przez koncern Hubert Burda Media. Spośród siedmiu nominacji, zdobyła pięć wyróżnień.
Nagroda CésarCésar jest francuską nagrodą filmową przyznawaną przez Akademię Sztuki i Techniki Filmowej (Académie des Arts et Techniques du Cinéma) od 1976. Honorowego Cezara otrzymała podczas 1. edycji w 1976 (wraz z Dianą Ross).
Nagroda DonaldsonaNagroda Donaldsona była przyznawana w dziedzinie teatru w latach 1944−1955 przez tygodnik „Billboard”. Bergman została nagrodzona za najlepszy występ w sztuce Joanna z Lotaryngii (sezon 1946–1947).
Nagroda Drama League![]() Nagrody Drama League, ustanowione w 1922, wręczane są corocznie, począwszy od 1935, przez członków The Drama League za występy teatralne zarówno na Broadwayu, jak i Off-Broadwayu. Bergman nagrodzono w 1947.
Nagroda Golden AppleGolden Apple Award była przyznawana od 1941 do 2001 przez kobiece stowarzyszenie prasy Hollywood Women’s Press Club dla osób związanych z przemysłem filmowym. Bergman przyznano antynagrodę Sour Apple Award w 1946 dla najmniej współpracującej aktorki.
Nagroda LaurelaNagroda Laurela została utworzona w 1948 przez magazyn „Motion Picture Exhibitor”. Była przyznawana twórcom filmowym, aktorom, reżyserom i kompozytorom do 1971. Jedyną nagrodę otrzymała w 1957.
Nagroda Nastro d’argentoWłoska nagroda Nastro d’argento przyznawana jest od 1946 przez Włoski Narodowy Syndykat Dziennikarzy Filmowych (SNGCI). Bergman nagrodzono statuetką w 1953.
Nagroda Primetime EmmyNagroda Primetime Emmy przyznawana jest przez Academy of Television Arts & Sciences (ATAS) od 1949 w uznaniu doskonałości w programach telewizyjnych w czasie największej oglądalności w Stanach Zjednoczonych. Spośród trzech uzyskanych nominacji w kategorii konkursowej, zdobyła dwie statuetki – w 1960 i 1982 (drugą z nich otrzymała pośmiertnie, a nagrodę odebrała jej córka Pia Lindström).
Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los AngelesNagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles (LAFCA Award) przyznawana jest corocznie, począwszy od 1975, przez organizację Los Angeles Film Critics Association (LAFCA). Bergman była do niej nominowana w kategorii konkursowej w 1978.
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych![]() Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC Award) przyznawana jest rokrocznie – począwszy od 1935 – w dziedzinie filmu przez Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych (NYFCC). Bergman była czterokrotnie nominowana w kategorii konkursowej, zdobywając trzy nagrody.
Nagroda TonyThe Antoinette Perry Awards for Excellence in Theatre, bardziej znane jako nagrody Tony, przyznawane są przez American Theatre Wing i The Broadway League, które nagradzają dokonania w dziedzinie amerykańskiego teatru. Bergman otrzymała statuetkę w 1947 w kategorii dla najlepszej aktorki w sztuce, za grę w Joannie z Lotaryngii w sezonie 1946–1947. ![]()
National Board of ReviewOrganizacja National Board of Review (NBR MP) powstała w 1909. Towarzystwo działa m.in. na rzecz promowania komentarzy na temat wszystkich aspektów produkcji filmowej poprzez oferowanie programów edukacyjnych oraz seminariów dla studentów na kierunku filmoznawstwa. Bergman czterokrotnie otrzymywała nagrodę – w 1941, 1944, 1958 i 1978.
National Society of Film CriticsNagroda ta przyznawana jest przez amerykańską organizację krytyków National Society of Film Critics (NSFC). Bergman była jej laureatką w kategorii konkursowej w 1978.
New York Drama Critics AwardNew York Drama Critics Award przyznawane są od 1943 na podstawie złożonej opinii wybranych nowojorskich krytyków teatralnych w celu uznania doskonałości w teatrze na Broadwayu. Bergman nagrodzono w 1947 za występy w Joannie z Lotaryngii.
Photoplay AwardNagroda, pierwotnie ustanowiona w 1921 przez branżowy magazyn filmowy „Photoplay”. W późniejszych latach wielokrotnie zmieniano formułę jej przyznawania, a głównym kryterium stała się popularność danego aktora/aktorki (na podstawie przeprowadzanych sondaży). Bergman wyróżniano trzykrotnie.
Złoty GlobZłote Globy są wręczane corocznie, od 1944, przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej (HFPA), które wyróżnia wybitne osiągnięcia w branży rozrywkowej, zarówno krajowej, jak i zagranicznej, a także skupia uwagę szerokiej publiczności na najlepszych filmach kinowych i telewizyjnych. Spośród ośmiu uzyskanych nominacji w kategoriach konkursowych, Bergman zdobyła cztery nagrody.
Inne wyróżnienia![]() ![]() ![]() ![]() ![]() W 1935 została uznana za „najbardziej obiecującą nowicjuszkę szwedzkiej sceny filmowej”[49]. Pod koniec 1937 zwyciężyła w ankiecie przeprowadzonej wśród szwedzkich widzów na „najbardziej podziwianą gwiazdę filmową roku”[50]. Na początku 1942 została laureatką Elmer Award dla najlepszej aktorki – przyznawanej przez branżowy „Movie-Radio Guide” – za rok 1941 i występy w trzech filmach: Adam Had Four Sons, Rage in Heaven oraz Doktor Jekyll i pan Hyde[51]. 5 lutego 1946 – w trakcie gali w Carthay Circle Theatre – otrzymała od Boba Hope’a Achievement Award, nagrodę czasopisma „Look”[52]. W następnym roku Associated Press (AP) uznało ją za „kobietę roku” w filmach, a statystyk George Gallup ogłosił ją „najpopularniejszą aktorką w Ameryce”[53]. 5 kwietnia 1948 Harry Truman przyznał jej Women’s Press National Club Award za „wybitne osiągnięcia w teatrze”[54]. W 1949 głosami 272 dziennikarek, ankietowanych przez magazyn „Pageant”, została ogłoszona jedną z najpotężniejszych kobiet w Stanach Zjednoczonych, obok m.in. Bess Truman, Eleanor Roosevelt, Elizabeth Kenny, Èvy Curie, Helen Keller, Kate Smith, Margaret Chase Smith oraz Rity Hayworth[55]. W 1953 otrzymała od Szwedzkiego Towarzystwa Filmowego złotą tablicę[56]. Cztery lata później w Roxy Theatre odebrała z rąk Joan Crawford przyznaną przez „Look” nagrodę za występ w filmie Anastazja (1956)[57]. W 1963, wraz z Anthonym Quinnem, została nagrodzona włoską Srebrną Maską za „wyjątkowy wkład w ekran”[58]. W 1977 w Rzymie wręczono jej specjalną nagrodę im. Eleonory Duse[56]. ![]() ![]() 8 lutego 1960, w uznaniu za wkład w przemysł filmowy, otrzymała gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Gwiazd, która mieści się przy 6759 Hollywood Boulevard[59]. We wrześniu 1982 w nowojorskim Regent Theatre oddano jej hołd poprzez prezentację filmów z jej udziałem[60]. 5 czerwca 1983 dzieci Bergman odsłoniły w centralnej części Fjällbacki jej popiersie, podarowane przez trzeciego męża aktorki, Larsa Schmidta[61]. Znajduje się ono na skwerze im. Ingrid Bergman[62]. Jej dziedzictwo i osobę wspominano także na 40. MFF w Wenecji. Punktem kulminacyjnym był koncert w Teatro La Fenice, podczas którego orkiestra wykonywała muzyczne fragmenty z filmów z jej udziałem oraz prezentowano prywatny film aktorki, ukazujący jej dzieciństwo w Szwecji i rodziców[63]. W 1984, na cześć Bergman, hybrydową rasę róży herbacianej nazwano jej imieniem i nazwiskiem[64]. W tym samym roku PBS wyemitowało film dokumentalny Ingrid (reż. Gene Feldman)[60]. W 1996 „Entertainment Weekly” zamieścił jej nazwisko na 12. miejscu w rankingu „100 największych gwiazd filmowych wszech czasów” (The 100 Greatest Movie Stars of All Time)[65]. Trzy lata później American Film Institute (AFI) sklasyfikował ją na 4. pozycji w przygotowanym przez siebie rankingu „największych aktorek wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[66]. W 2015, z okazji setnej rocznicy urodzin Bergman, różne instytucje prezentowały poświęcone jej m.in. filmy dokumentalne, książki, pokazy filmowe, seminaria oraz wystawy – w Museum of Modern Art (MoMA) odbył się rocznicowy pokaz filmów z jej udziałem (wybranych i przedstawionych przez jej dzieci)[67]. AFI Silver Theatre and Cultural Center zorganizował (od 2 lipca do 13 września) obszerną retrospektywę hollywoodzkich i włoskich filmów Bergman[68]. Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley był gospodarzem wykładu, w trakcie którego szwedzka dziennikarka i krytyczka filmowa Ulrika Knutson określiła Bergman mianem „pionierskiej feministki”[69]. MFF w Toronto, podczas swojej 40. edycji, zorganizował retrospektywę jej najbardziej znanych produkcji, zatytułowaną Notorious: Celebrating the Ingrid Bergman Centenary[70]. W czterokinowej sali BAM Rose Cinemas w Brooklyn Academy of Music wyświetlano, w ramach Ingrid Bergman at BAM, czternaście filmów z jej udziałem[71]. 12 września BAMcinématek zaprezentował Ingrid Bergman Tribute – wydarzenie, którego współgospodarzami byli Isabella Rossellini (córka Bergman) i Jeremy Irons. Czytali oni na żywo jej osobiste listy[72]. Museum of Bohuslän w Uddevalli zorganizowało wystawę unikalnych zdjęć Ingrid Bergman in Fjällbacka[73]. Jej spadkobiercy opublikowali książkę obrazkową Ingrid Bergman: A Life in Pictures (2015)[74]. Z okazji rocznicy we włoskiej prowincji Via Fiamignano powstał też mural poświęcony Bergman[75]. W 2015 odbyła się premiera filmu dokumentalnego Ingrid Bergman: własnymi słowami (reż. Stig Björkman)[76]. Był on prezentowany m.in. podczas 68. MFF w Cannes, którego oficjalny plakat zdobiła fotografia Bergman autorstwa Davida Seymoura. Organizatorzy opisywali ją jako „współczesną ikonę, wyzwoloną kobietę i odważną aktorkę”[77]. Szwedzka ambasada w Stanach Zjednoczonych zorganizowała w House of Sweden w Waszyngtonie dwie wystawy – Ingrid Bergman in Sweden!, obejmującą jej pierwsze lata życia, oraz The Saga of Ingrid Bergman, zawierającą trzydzieści fotografii, ukazujących aktorkę jako „wzór do naśladowania i zagrożenie dla własnego czasu”. Nastąpiło też uroczyste odsłonięcie pamiątkowego znaczka. Ówczesny ambasador Szwecji Björn Lyrvall przyznał, że „jest [ona] celebrowana na całym świecie, ponieważ była tak silną i niezależną osobą”. Wystawa była prezentowana też w Szwecji i Szanghaju[78]. W 2020 amerykańska (USPS) i szwedzka poczta wspólnie wydały znaczek z wizerunkiem Bergman – honorując w ten sposób jej dorobek aktorski[79]. Isabella Rossellini sportretowała swoją matkę w filmie krótkometrażowym My Dad is 100 years Old (2005)[80]. Okres i lata życia spędzone przez Bergman we Włoszech zostały udramatyzowane w musicalu Camera; The Musical About Ingrid Bergman, który wystawiano w Sztokholmie[81] oraz w zmienionej wersji w Spira Cultural Center w Jönköping[82]. Ilsa Lund, bohaterka grana przez Bergman w Casablance (1942), stanowiła inspirację dla postaci Ilsy Faust (portretowanej przez Rebekę Ferguson) w filmach z serii Mission: Impossible[83]. Historyczny budynek piętrowy we francuskim Choisel, pełniący w przeszłości funkcję ratusza oraz szkoły, nazwano „L’Espace Ingrid Bergman” (EIB)[84]. Drewniana forma stóp Bergman znajduje się w Salvatore Ferragamo Museum we Florencji[85], a jej figura woskowa w Madame Tussaud w Hollywood w Kalifornii[86]. Wesleyan University z siedzibą w Middletown w stanie Connecticut, jest gospodarzem „Ingrid Bergman Collection”, w skład której wchodzą m.in. album z wycinkami, dokumentacja finansowa i prawna, fotosy, kostiumy, nagrody, pamiątki, portrety, scenariusze i zdjęcia[87]. Pozostaje jedną z 24 osób w historii, które skompletowały potrójną koronę aktorstwa (Oscar, Emmy i Tony)[88]. ![]() OdznaczeniaW styczniu 1947 król Szwecji Gustaw V przyznał Bergman najwyższe odznaczenie państwowe, złoty medal Litteris et Artibus za „wybitność i godność, z jaką reprezentuje szwedzką sztukę w Stanach Zjednoczonych”[89]. W lipcu 1964, podczas wizyty w Harpsund, premier Tage Erlander nadał jej szwedzkie odznaczenie państwowe – tytuł Komandora Królewskiego Orderu Wazów (KVO)[90]. W 1979, w uznaniu za znaczący wkład w kulturę, otrzymała od szwedzkiego rządu medal Illis quorum[91][92]. W 1987 pośmiertnie odznaczono ją Wielkim Krzyżem Zasługi RFN[56]. Zobacz teżUwagi
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Information related to Lista nagród i wyróżnień Ingrid Bergman |