|
Maćkowce (obwód miński)
Maćkowce (biał. Мацькаўцы; ros. Матьковцы) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie wilejskim obwodu mińskiego, około 31 km na wschód od Wilejki. HistoriaPierwsza wzmianka o majątku pochodzi z roku 1794[1]. Niegdyś Maćkowce wchodziły w skład większego majątku z siedzibą w niedalekich Stajkach będącego własnością rodziny Bohdanowiczów herbu Bogoria. W wyniku działu rodzinnego pod koniec XIX wieku Maćkowce zostały wyłączone z klucza i przypadły Józefowi Bohdanowiczowi (1872–1930), żonatemu z Izą Raue (1877–1926). Ostatnią właścicielką majątku była ich córka Maria Bohdanowicz (1900–1942) rozstrzelana niedaleko swego domu przez Gestapo za współpracę z polskim podziemiem[2][3]. Po II rozbiorze Polski w 1793 roku dobra te, wcześniej należące do województwa wileńskiego Rzeczypospolitej znalazły się na terenie powiatu wilejskiego (ujezdu) guberni mińskiej, a od 1843 roku – guberni wileńskiej. Po I wojnie światowej folwark Maćkowce wrócił do Polski, po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku znalazł się w gminie Olkowicze, od 1 stycznia 1926 roku w gminie Ilia[4], w powiecie wilejskim województwa nowogródzkiego. 13 kwietnia 1922 roku gmina wraz z całym powiatem wilejskim została przyłączona do objętej władzą polską Ziemi Wileńskiej[5], przekształconej 20 stycznia 1926 roku w województwo wileńskie. Od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[6][7][1][8]. W 1866 roku wieś nie istniała, w folwarku mieszkało 19 osób[6]. Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 77 osób, 74 było wyznania rzymskokatolickiego a 3 prawosławnego. Jednocześnie 17 mieszkańców zadeklarowało polską a 60 białoruską przynależność narodową. Było tu 12 budynków mieszkalnych[9]. W 1931 w majątku w 7 domach zamieszkiwało 59 osób[10], oraz 15 w 2 domach na częściowo rozparcelowanych działkach[7]. W 2009 roku we wsi mieszkały 334 osoby[11]. Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Olkowiczach. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Ilii i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Olkowiczach[12]. Nieistniejący dwór.jpg) _(3).jpg) W latach 1890–1900 Józef Bohdanowicz zbudował tu dwór o architekturze nawiązującej do klasycyzmu. Był to dziewięcioosiowy dom wzniesiony na planie czworokąta. Był przykryty dwuspadowym dachem gontowym. Miał parterowe skrzydła, a trójosiowa część środkowa była piętrowa. Przed nią był portyk w wielkim porządku o czterech kolumnach podtrzymujących trójkątny szczyt z herbem rodzinnym. Od strony ogrodowej za domem był taras, a nad nim – balkon. Dwór miał układ dwutraktowy. Wielki salon zajmował całą szerokość domu. W tym samym czasie urządzono tu dość duży park krajobrazowy z częściowo zachowanym starszym drzewostanem. Dwór nie zachował się, został zniszczony po 1939 roku[1]. Pozostały gołe ściany młyna wodnego (z 1901 roku), czworaki, ruiny stajni i kaplicy[3][13][14]. Majątek Maćkowce został opisany w 4. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[2]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||
