Markowice (województwo kujawsko-pomorskie)
Markowice – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, w gminie Strzelno. Wzmiankowana po raz pierwszy w XIV wieku. Podział administracyjnyW latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Markowice, po jej likwidacji w gromadzie Strzelno Klasztorne. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. DemografiaWedług Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 586 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Strzelno. HistoriaPierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1215 roku. Była to własność rycerska Markowskich. Kolejni właściciele: Bardzcy, Żychlińscy, Skarbek-Malczewscy, Kościesza-Kosomowscy, Zielińscy, Sumińscy, von Wilamitzowie-Moellendorffowie, von Heydebreckowie. Tutaj znajduje się ,,Kujawska Częstochowa" - Sanktuarium Maryjne Matki Boskiej Markowickiej Królowej Miłości i Pokoju Pani Kujaw, niegdyś pod opieką Karmelitów Trzewiczkowych, następnie Ojców Oblatów Maryi Niepokalanej, a obecnie księży diecezjalnych. W okresie zaborów znajdowała się tutaj siedziba dominium Wilamowitzów-Moellendorff i niewielka posiadłość Jaskólskich, jak również wieś włościanska. Dawniej obecna wieś Wymysłowice (dawne Gaj i Wymysłowo) oraz jej część Wymysłowo było częścią Markowic. 8 września 1939 do posiadającej mieszaną, polsko-niemiecką ludność wsi wkroczył 10-osobowy oddział Wehrmachtu. W godzinach popołudniowych został on zaatakowany przez polskich mieszkańców wsi za pomocą broni białej i broni krótkiej. Niemiecka ludność Markowic wraz z częścią żołnierzy uciekła na pola otaczające wieś, gdzie zostali otoczeni przez nadciągający ze Strzelna oddział Wojska Polskiego. Wszyscy żołnierze niemieccy zginęli w walce bądź zostali rozstrzelani, zamordowano również prawie całą niemiecką ludność wsi. Przeżyła jedna osoba, która schroniła się w klasztorze, oraz ci Niemcy, którzy tego dnia nie znajdowali się we wsi (w tym: mistrz Polski w wioślarstwie, Ewald Reich oraz właścicielka miejscowych dóbr, Hildegarda von Heydebreck wraz z córkami). Wieczorem podłożono ogień pod pałac ziemiański von Heydebrecków, niszcząc go całkowicie. 12 września 1939 wieś została zajęta przez wojska niemieckie. Mimo zgromadzenia 126 tutejszych mężczyzn przed plutonem egzekucyjnym, Niemcy zrezygnowali z egzekucji. Markowice zostały poddane szczególnie ostremu reżimowi administracyjnemu. W październiku 1939 usunięto z klasztoru zakonników, zamieniając kompleks w szkołę niemiecką. Szacuje się, że do połowy roku 1945 zostało zamordowanych bądź zaginęło 32 mieszkańców Markowic i okolic, w tym 15 oblatów z klasztoru[4][5]. Po wojnie funkcjonowało tutaj PGR Markowice, a w nim ferma bydła. Z dniem 30 sierpnia 2013 Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej ukończyli swoją posługę, przez co opuścili Markowice. Kustoszami Sanktuarium zostają księża diecezjalni z archidiecezji gnieźnieńskiej. W 2014 roku podczas budowy obwodnicy Inowrocławia odkryto tutaj wczesnośredniowieczne cmentarzysko rzędowe z VII-IX wieku. 16 listopada 2018 otworzono węzeł Markowice na nowym odcinku drogi krajowej 15/25[6]. W latach 2021–2022 wybudowano w okolicach wsi farmę wiatrową składającą się z 13 turbin wiatrowych.[7] Zabytki
Urodzeni w Markowicach
Zobacz teżPrzypisy
|