1997 (przekształcenie ze spółki z o.o. założonej w 1990, najwcześniejsza data związana z historią przedsiębiorstwa: 1867 – najstarsza zachowana koncesja na omnibusy konne w Krakowie)
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka Akcyjna w Krakowie (MPK S.A. w Krakowie) – jedna ze spółek powstałych w 1997 roku z przekształcenia MPK Sp. z o.o.[3]. Zajmuje się realizacją transportu zbiorowego[2] na terenie gminy Kraków – na podstawie umowy z Zarządem Transportu Publicznego – oraz poza jej granicami. W 2012 roku otrzymała srebrny listek CSR. Spółka otrzymała 16 razy tytuł i certyfikat „Przedsiębiorstwa Fair Play”[6].
Historia
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie zostało spółką akcyjną w styczniu 1997 roku[3] i jest spółką zależną Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA. Pierwotnie przedsiębiorstwo było spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, powstałą w 1990 roku z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie[7]. Nowa spółka zajęła się organizacją transportu zbiorowego na terenie Krakowa oraz sąsiednich gmin. Od 1 sierpnia 2006 roku komunikacja miejska w Krakowie funkcjonuje na zupełnie innych zasadach, w których rozdzielona jest rola organizatora od przewoźników, a MPK SA w Krakowie stało się przewoźnikiem, przekazując kompetencje organizacyjne do nowo utworzonego Zarządu Dróg i Transportu, zastąpionego później przez Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu[8], który 1 listopada 2018 został zastąpiony przez Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie[9].
Zakres działalności
Dowód sprzedaży biletu okresowego MPK w Krakowie
Do 31 lipca 2006 roku
Do 31 lipca 2006 roku MPK SA było zarówno organizatorem transportu zbiorowego w mieście, jak i przewoźnikiem. Do kompetencji spółki należało:
ustalanie liczby i przebiegu linii autobusowych oraz tramwajowych,
dobór częstotliwości kursowania na poszczególnych liniach,
układanie rozkładów jazdy,
lokalizacja przystanków,
przydział taboru do linii,
wykonywanie przewozów na liniach autobusowych i tramwajowych,
dystrybucja i kontrola biletów,
zarządzanie miejską infrastrukturą transportu publicznego.
Dochody spółki stanowiła sprzedaż biletów oraz dofinansowanie Gminy Miejskiej Kraków.
Od 1 sierpnia 2006 roku
Obecnie MPK SA jest przedsiębiorstwem świadczącym usługi przewozowe na rzecz Gminy Miejskiej Kraków oraz gmin sąsiednich na podstawie osobnych umów. W jego kompetencjach leży[8]:
wykonywanie przewozów na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych,
układanie rozkładów jazdy,
obsługa informacyjna na przystankach,
utrzymywanie miejskiej infrastruktury przystankowej,
dystrybucja biletów.
Dochody spółki stanowią opłaty za wykonaną pracę przewozową na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych, a także za utrzymywanie infrastruktury przystankowej oraz dystrybucję biletów określane przez umowy powierzenia z organizatorem transportu publicznego.
Oprócz wykonywania przewozów pasażerskich, MPK SA realizuje także wybrane inwestycje miejskie z zakresu transportu publicznego (np. remonty torowisk tramwajowych)[10].
Pod koniec 2022 roku MPK SA posiadało 376 liniowych wagonów tramwajowych[13]. Od drugiej dekady XXI wieku zintensyfikowano działania mające na celu odnowienie taboru przewoźnika – w 2015 roku do ruchu wprowadzono wagony Pesa 2014N zwane „Krakowiakami”, a w 2020 roku do jazd z pasażerami wyjechały pierwsze pojazdy Stadler Tango nazywane w Krakowie „Lajkonikami”[14]. Dodatkowo została zamówiona partia 60 wagonów Stadler Tango w wersji „Lajkonik II”, których produkcja jest zaplanowana na lata 2022-2023[15].
Eksploatowane
W październiku 2023 roku eksploatowane były następujące pojazdy[13][16][17]:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
