|
Mikołaj Bojanek
  Mikołaj Bojanek (ur. 1 listopada 1865 w Latowiczu, zm. 27 stycznia 1935 w Warszawie) – polski ksiądz, kanonik kapituły łowickiej, kapelan Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dziekan Wojska Polskiego. ŻyciorysWykształcenieSyn Mikołaja i Elżbiety z Mazurków. Wychowywał się w rodzinie powstańców z 1863, a kształcił w Warszawie – początkowo w gimnazjum, a później w seminarium duchownym, które ukończył jako prymus[1]. Został karnie wydalony z piątej klasy gimnazjum za to, że w obecności kuratora Apuchtina okazał swoje uczucia patriotyczne. 26 stycznia 1890 otrzymał z rąk biskupa Kazimierza Ruszkiewicza święcenia kapłańskie[1]. Posługa kapłańskaPo otrzymaniu święceń został wikariuszem w Kutnie. W Kutnie oprócz pracy duszpasterskiej współpracował przy druku ulotek patriotycznych[1]. Rodziny, które także zajmowały się ulotkami były szykanowane i musiały opuścić Kutno, a ks. Bojanek znalazł się pod ścisłym nadzorem policyjnym[1]. Po dwóch latach powrócił do Warszawy jako wikariusz w parafii św. Aleksandra. Wykonując obowiązki kapłańskie, równolegle współpracował z niepodległościowymi organizacjami narodowymi[1]. Pomimo represji nie odstąpił od działalności niepodległościowej[1]. Publicznie odmówił czytania z ambony manifestu carskiego w języku rosyjskim, za co został przeniesiony na probostwo do parafii w Kurzeszynie[1]. Okres I wojny światowejW czasie I wojny światowej dzięki staraniom ks. Bojanka w Grodzisku Mazowieckim powstał pierwszy w Polsce Komitet Pomocy Ofiarom Wojny[1]. Ks. Bojanek zorganizował także straż obywatelską, szpital, aprowizację oraz doraźną pomoc dla rannych i chorych. Z własnych oszczędności składał ofiary na Legion Puławski, narażając własne życie bronił i opiekował się mieszkańcami Grodziska, bez różnicy wyznania, pochodzenia i przekonań[1]. Wystąpił w obronie Żydów, za co dotkliwie go pobito, a plebanię okradziono i zniszczono[1]. W końcu 1915 ks. Bojanek poświęcił się działaniom związanym ze stacjonującymi w okolicach Grodziska oddziałami legionowymi – wyjaśniał znaczenie czynu legionowego, łamał nieufność, werbował ochotników, brał udział w decyzjach dowództwa[1]. Wraz z legionistami stawiał w Grodzisku krzyż – pomnik powstańcom 1863, za co otrzymał list dziękczynny powiatowego urzędu zaciągu do Wojska Polskiego, w którym czytamy:
Ks. Bojanek był represjonowany przez żandarmerię carską za swoją działalność niepodległościową[1]. W latach 1895–1904 przebywał na probostwach w Pustelniku, Babsku, Kuflewie i Cegłowie, gdzie był administratorem[1]. Od 28 lutego 1902 ponownie w Kuflewie, gdzie dalej pracował, a szczególnie zajmował się tymi, których Rosjanie celowo deprawowali i wykorzystywali do współpracy z ochraną[1]. Przeciwstawiał się z rusyfikacji oraz agitacji międzynarodówki. 15 września 1904 został przeniesiony do Warszawy, gdzie objął obowiązki rektora Seminarium Duchownego[1]. Następnie skierowany na probostwo w Rawie Mazowieckiej, skąd po roku trafił na plebanię w Grodzisku, gdzie został dziekanem i kanonikiem kapituły łowickiej[1]. Był także kanonikiem honorowym warszawskim i sędzią konsystorskim[1]. Organizował towarzystwa dobroczynne, towarzystwo opieki nad sierotami i został stałym kuratorem szpitala. Zakładał tajne szkoły polskie i przy okazji nauki religii uczył historii Polski[1]. Oprócz działalności duszpasterskiej i pracy społecznej, przejawiał on zainteresowania naukowe, co zaowocowało napisaniem broszury O kapelanach Wojsk Polskich[1]. Spotkało się to z szykanowaniami ze strony władz rosyjskich[1]. Powołanie na funkcję kapelana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej W 1926 za zgodą Stolicy Apostolskiej został zwolniony z urzędu dziekana i proboszcza w Grodzisku i mianowany kapelanem przybocznym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej[1]. Obejmował duchową opieką całe otoczenie prezydenta[1]. 9 lipca 1928 na podstawie zarządzenia Prezydenta RP został przeniesiony z pospolitego ruszenia do rezerwy duchowieństwa wojskowego z równoczesnym mianowaniem kapelanem rezerwy ze starszeństwem z 1 kwietnia 1928 i 1. lokatą[2]. 21 grudnia 1928 na podstawie zarządzenia Prezydenta RP został skreślony z listy starszeństwa oficerów rezerwowych w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego, w stopniu kapelana ze starszeństwem z 1 kwietnia 1928 i 1. lokatą oraz wpisany na tę samą listę w stopniu dziekana ze starszeństwem z 1 kwietnia 1928 i 1. lokatą[3]. Minister Spraw Wojskowych powołał go do służby czynnej z dniem 1 grudnia 1928 na stanowisko kapelana przybocznego w Gabinecie Wojskowym Prezydenta RP[4][5]. Z dniem 1 czerwca 1931 został przemianowany na zawodowego duchownego wojskowego w stopniu dziekana ze starszeństwem z 1 kwietnia 1928 i 1. lokatą[6], a z dniem 30 kwietnia 1934 został przeniesiony w stan spoczynku[7]. Zmarł w Warszawie 27 stycznia 1935, po 44 latach kapłaństwa. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim[1] (pod murem ul. Tatarskiej, grób 256)[8]. Ordery i odznaczenia
Osiągnięcia i wyróżnieniaWydał monografię historyczną Kościół i parafia w Grodzisku, w której kilka rozdziałów stanowiło pamiętnik własny autora. Zbierał również materiały do historii kapituły łowickiej, których nie zdążył opublikować[1]. Jego imię nosi jedna z ulic w centrum Grodziska Mazowieckiego[12] Przypisy
Bibliografia
Literatura dodatkowa
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
