Mila (jednostka długości)
Mila – dawna jednostka długości o różnej wartości, zależnej od rejonu i okresu. Nazwa pochodzi z łac. mille – tysiąc. Początkowo mila oznaczała 1000 kroków podwójnych .
W Polsce w użyciu pozostała jedynie mila morska o długości 1,852 km. W krajach anglosaskich stosowana jest mila międzynarodowa = 1,609344 km[1] ang. mile .
Wybrane wielkości:
Lista obejmuje też ligi , tłumaczone również jako mile. Ich długość mieści się między krótkimi zachodnioeuropejskimi i długimi północno-, środkowo- i wschodnioeuropejskimi milami.
Długość (m)
Oznaczenie
Miejsce
od
do
Definicja
Komentarze
00 500Li Chiny dzisiaj
Obecna ustandaryzowana wartość
00 576Li , mila chińskaChiny dawniej
0 1482mille passus, milliarium Cesarstwo rzymskie
0 1486,6Miglio [2] Sycylia
0 1500mila perska
Persja
0 1524London Mile Anglia 5000 stóp
(mila londyńska )
0 1609,3426statute mile (hist.)Wielka Brytania 01.07.1959
0 1609,344 mile międzynarodowa 1959 dzisiaj 1760 jardów Pierwszego lipca 1959 różne anglo-amerykańskie jednostki zostały ujednolicone. Wartość w metrach jest dokładna.
0 1609,3472 (statute ) mile
USA dzisiaj
1760 jardów
Od ujednolicenia w 1959 roku „U.S. Survey Mile ”. Od tego momentu jest jedyną jednostką pomiaru gruntu. Od 1893 roku, dokładna jej długość w metrach wynosi:
3600
3937
⋅
1760
.
{\displaystyle {\tfrac {3600}{3937\cdot 1760}}.}
0 1820Włochy
0 1852 mila morska , Nautische Meile, Seemeile międzynarodowa
dzisiaj
1 minuta kątowa
Mierzona względem koła wielkiego o obwodzie 40 000 km. Symbol: NM, nm (w języku polskim Mm, w języku niemieckim również sm)
0 1852,3(dla porównania)
1 minuta południkowa
0 1853,181mila morska
Turcja
0 1855mila admiralska[1]
0 1855,4(dla porównania)
1 minuta równikowa
Mierzona względem równika (o obwodzie 40 076 km).
0 2220liga
Kultura gallo-romańska 1,5 mili
Za panowania cesarza Septymiusza Sewera , na obszarze Galii i rzymskiej Germanii, liga oficjalnie zastąpiła milę jako jednostkę miary[3] [brak potwierdzenia w źródle ] .
0 2470Sardynia , Piemont
0 2622Szkocja
0 2880Irlandia
0 3780Flandria
0 3898Lieue Francja 2000 Körperlängen
0 4000liga
ogólna lub metryczna
0 4000Legue Gwatemala
0 4190Legue Meksyk [4] = 2500 Tresas = 5000 Varas
0 4444,8Mila lądowa
1
25
°
{\displaystyle {\tfrac {1}{25}}{\text{°}}}
długości geograficznej
0 4452,2lieue commune Francja
0 4513Legue Paragwaj
0 4513Legua Chile [4] Gwatemala , Haiti )= 36 Cuadros = 5400 Varas
0 4808Szwajcaria
0 4828angielska land league (liga lądowa )
Anglia 3 miles
0 48000 4900niemiecka Rasta , też „Doppelleuge”
0 5000
légua nova
Portugalia [4]
0 5196Legua Boliwia [4] = 40 Ladres
0 5152Legua argentina Argentyna , Buenos Aires [4] = 6000 Varas
0 5154Legue Urugwaj
0 5200Legua Boliwia
0 5370Legue Wenezuela
0 5500Legua Portugalia
0 5510Legue Ekwador
0 5532,5Landleuge Prusy
0 5540Legue Honduras
0 5556liga morska = 3 mile morskie
0 5570Legua Hiszpania i Chile
0 5572Legua Kolumbia [4] = 3 Millas
0 5572,7Legue Peru [4] = 20000 Fuß
0 5572,7Legua antigua Hiszpania [4] = 3 Millas = 15000 stóp
0 5590
Légua
Brazylia [4] = 5000 Varas = 2500 Bracas
0 5600Legua Brazylia
0 6197
légua antiga
Portugalia [4] = 3 Milhas = 24 Estadios
0 6277Luksemburg
0 6280Belgia
0 6687,24Legua nueva Hiszpania [4] = 8000 Varas
0 6797Landvermessermeile Saksonia
0 7400Niderlandy
0 7409(dla porównania)
4 minuty południkowe
0 7419,2Królestwo Hanoweru
0 7419,4Księstwo Brunszwiku
0 7420,40 7414,9Bawaria
0 7420,439mila geograficzna
1
15
{\displaystyle {\tfrac {1}{15}}}
0 7421,6(dla porównania)
4 minuty równikowe
(mila geograficzna)
0 7448,7Wirtembergia
0 7450Hohenzollern-Hechingen
0 7467,6Rosja 7 wiorst
0 7480Czechy
0 7500kleine / neue Postmeile (mała / nowa mila pocztowa)Saksonia 1840
mila niemiecka, mila saksońska
0 7532,5Deutsche Land(es)meile (Niemiecka mila lądowa)
0 7585,9Postmeile
Austro-Węgry
0 7850Rumunia
0 8800Szlezwik-Holsztyn
0 8888,89Badenia
0 9062mittlere Post- lub Polizeimeile (średnia mila pocztowa lub policyjna)Saksonia 1722
0 9206,3Wielkie Księstwo Hesji
0 9261,4(dla porównania)
5 minut południkowych
0 9277(dla porównania)
5 minut równikowych
0 9323alte Landmeile (dawna mila lądowa)Hanower 1836
0 9347alte Landmeile (dawna mila lądowa)Hanower 1836
0 9869,6Oldenburg
10 000
mila metryczna, mila skandynawska
Skandynawia obecnie
Ujednolicona mila szwedzka i norweska.
10 044
große Meile Westfalia
10 670
Finlandia 1889
Obecnie używana jest mila skandynawska (10 000 m).
10 688,54
mil Szwecja 1889
Obecnie używana jest mila skandynawska (10 000 m).
11 113,7
(dla porównania)
6 minut południkowych
11 132,4
(dla porównania)
6 minut równikowych
11 299
mil Norwegia 1889
Obecnie używana jest mila skandynawska (10 000 m).
Różne historyczne mile/ligi w niemieckim podręczniku z 1848 roku
Przypisy
↑ a b Mila . WIEM .↑ Leopold Carl Bleibtreu, Handbuch der Münz-, Maß- und Gewichtskunde und des Wechsel-Staatspapier-, Bank- und Aktienwesens europäischer und außereuropäischer Länder und Städte, Stuttgart, Verlag von J. Engelhorn, 1863, S. 332.
↑ Hierarchische Gliederung der vormetrischen Längeneinheiten [dostęp 2018-11-04] (niem. ) .↑ a b c d e f g h i j k Helmut Kahnt: BI-Lexikon Alte Maße, Münzen und Gewichte . Wyd. 1. Leipzig: VEB Bibliographisches Institut, 1986, s. 380.
