Olszyny – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Wojnicz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.
Położenie i ludność
Miejscowość położona jest na Pogórzu Wiśnickim. Pola i zabudowania Olszyn znajdują się na lewym brzegu Dunajca, zajmując szeroką w tym miejscu jego dolinę i dolinę uchodzącego do niego potoku, oraz okoliczne wzgórza. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 975[4]. W 2008 roku miejscowość miała powierzchnię 693,05 hektarów i liczyła 925 mieszkańców[5].
Integralne części wsi
Integralne części wsi Olszyny[6][7]
| SIMC |
Nazwa |
Rodzaj
|
| 0836069 |
Góry Olszyńskie |
część wsi
|
| 0836075 |
Krasówka |
część wsi
|
| 0836081 |
Podgórze |
część wsi
|
| 0836098 |
Równie Olszyńskie |
część wsi
|
| 0836112 |
Szkodna Północna |
część wsi
|
| 0836106 |
Szkodna Południowa |
część wsi
|
Zarys historii
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1441 roku jako własność Deresława Białonia z Więckowic, który ufundował tu kościół, stanowiła własność szlachecką i magnacką[5].
Parafię pw. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Olszynach[8] erygował 9 kwietnia 1442 roku biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki[9]. Należy do dekanatu w Wojniczu w diecezji tarnowskiej i obejmuje wsie Olszyny, Roztoka i Sukmanie.
Obecny kościół parafialny wzniesiono w latach 1870–1875; w kościele zabytkowa chrzcielnica z 1530 roku i krucyfiks z XV wieku; do końca XIX wieku znajdowała się tu późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z lat 1480–1490, wykonana przez Wita Stwosza, przekazana następnie do Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie, skąd zagrabili ją Niemcy w czasie II wojny światowej[10]. W sierpniu–wrześniu 2015 roku doszło do zniszczenia polichromii Jerzego Nowosielskiego z lat 1956–1957 na ścianie ołtarzowej i sklepieniu kaplicy. Polichromia nie była wpisana do rejestru zabytków.
W czasie I wojny światowej w Olszynach miały miejsce potyczki między wojskami austro-węgierskimi i rosyjskimi. Pozostał po nich cmentarz wojenny nr 286 – Olszyny[11].
Zabytki
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].
Osoby związane z miejscowością
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93053
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 859 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2014-04-01].
- ↑ a b Historia Olszyn na stronie miasta i gminy Wojnicz
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Dane o parafii na stronie diecezji tarnowskiej
- ↑ Informacje o parafii Olszyny na stronie Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie. [dostęp 2008-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-29)].
- ↑ Informacje o kościele w Olszynach na stronie "Kościoły zabytkowe Diecezji Tarnowskiej Tarnowskie.koscioly.sl.pl
- ↑ Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 3. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2005. ISBN 83-85988-57-2. Brak numerów stron w książce
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .
Linki zewnętrzne
| Wsie |
|
|---|
Integralne
części wsi |
- Bugaj
- Chyb
- Dąbrówka
- Dół (Biadoliny Radłowskie)
- Dół (Grabno)
- Drogi
- Folwark
- Góra (Biadoliny Radłowskie)
- Góra (Grabno)
- Góry Olszyńskie
- Góry Sukmańskie
- Kamieniec
- Kolonia
- Kolonia Więckowska
- Koło Kościoła
- Krasówka
- Lasowe Domy
- Mirów
- Nowy Świat
- Od Dębiny
- Pieniężyska
- Pod Gorzelnią
- Pod Lasem
- Podbrzeże
- Podgórze (Olszyny)
- Podgórze (Wielka Wieś)
- Podlesie
- Przemyśle
- Ratnawy
- Równie Olszyńskie
- Równie Sukmańskie
- Szkodna Północna
- Szkodna Południowa
- Tłoki
- Topolina
- Za Torem
- Zagórze
- Zaprzerwie
- Zarzecze
|
|---|
.jpg)
