Pętna

Pętna

przysiółek wsi
Widok na Pętną z szosy do Przełęczy Małastowskiej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	gorlicki
Gmina	Sękowa
Sołectwo	Małastów
Część miejscowości	Małastów
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	38-307[2]
Tablice rejestracyjne	KGR
SIMC	0464828
Położenie na mapie gminy Sękowa Pętna
Położenie na mapie Polski Pętna
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pętna
Położenie na mapie powiatu gorlickiego Pętna
49°32′56″N 21°16′16″E/49,548889 21,271111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pętna (j. łemkowski Панкна) – przysiółek wsi Małastów w Polsce, położony w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa^[3][4]. Liczy około 40 domów, 150 mieszkańców.

Wieś leży w północnej części Beskidu Niskiego. Jej zabudowa jest rozciągnięta na długości ok. 4 km w górnej części doliny potoku Małastówka. Od północy ogranicza ją grzbiet Kornuty (677 m n.p.m.) i Dziamery (756 m n.p.m.), od południa Wierch Wirchne (635 m n.p.m.).

Lokowana była na prawie wołoskim w 1557 r. przez starostę bieckiego Stanisława Bonera. Za czasów Rzeczypospolitej była wsią królewską, natomiast w okresie zaborów należała do rodziny Siemieńskich.

W II poł. XIX w. wydobywano w Pętnej ropę naftową: w 1881 r. istniało tu 5 szybów głębokości do 130 m, należących do żydowskiej rodziny Wetheimerów. Wieś liczyła wówczas (1885 r.) 105 gospodarstw z 680 mieszkańcami. Próby wznowienia wydobycia ropy w latach międzywojennych nie powiodły się: zaczopowane rury widoczne są do dziś w pobliżu cerkwi.

W latach 1975–1998 przysiółek administracyjnie należał do województwa nowosądeckiego.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[5]

• cerkiew św. Paraskewy (od 27 października 1999 r. właścicielem świątyni jest greckokatolicka parafia św. Paraskewii^[6]) – położona w dolnej części wsi. Została zbudowana w 1916 r., murowana, na planie krzyża greckiego w stylu bizantyjskim;
  • dzwonnica – pozostałość po drewnianej cerkwi z 1700, która stała tu do 1935 roku.
  • cmentarz grzebalny.
• cmentarz wojenny nr 63 z I wojny światowej, (114 żołnierzy obydwu armii, poległych 2 maja 1915 r.) – na pn. stokach Wierchu Wirchne.

• od szlaku niebieskiego Bartne – Przełęcz Małastowska do cmentarza nr 63 (szlak cmentarny)

• Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. X (poprawione) Compass, Kraków 2013, ISBN 978-83-7605-224-3;
• Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;

• Pętna, rus. ''Pantna'', w dok. ''Patna'', wś, pow. gorlicki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 39 .