Pani (1922–1925)

Pani

Okładka „Pani” (marzec 1923) proj. Irena Pokrzywnicka
Częstotliwość	miesięcznik (od 1922) dwutygodnik (od 1923)
Państwo	Polska
Adres	Warszawa ul. Nowogrodzka 26 m. 5 II p.
Wydawca	Stefania Bigosztowa Towarzystwo Wydawnicze „Pani” (od 1923)
Tematyka	pismo dla kobiet
Pierwszy numer	1922
Ostatni numer	1925
Redaktor naczelny	Stefania Bigosztowa Marjan Dąbrowski (od 1923)
Stali współpracownicy	Gustaw Żmigryder, Tadeusz Gronowski

Pani – ilustrowane pismo kobiece wydawane w Warszawie w latach 1922–1925^[1].

Pismo powstało Warszawie w 1922. Jego założycielką, pierwszą redaktorką naczelną i wydawczynią była Stefania Bigosztowa^[2]. Pierwszy numer nosił tytuł: „Pani – Czasopismo poświęcone eleganckiej kobiecie i jej otoczeniu”. Kilkudziesięciokolumnowe wydawnictwo zawierało wkładkę żurnalową. Początkowo ukazywało się jako miesięcznik, aby w 1923 przekształcić się w dwutygodnik. W tymże 1923 odkupił je Gustaw Żmigryder, właściciel jednego z najlepszych salonów krawieckich stolicy^[1], mieszczącego się przy ul. Czystej 2 (później przemianowaną na ul. Ossolińskich). Zarejestrował także Towarzystwo Wydawnicze „Pani”. Nowym redaktorem naczelnym został Marjan Dąbrowski^[2]. Pismo było drukowane w Drukarni Władysława Łazarskiego.

W czasopiśmie ukazywały się artykuły, felietony, groteski i relacje poświęcone modzie, literaturze, sztuce, muzyce i życiu towarzyskiemu tzw. eleganckiego świata^[1]. Najobszerniejszym działem była moda. Oprócz artykułów na ten temat prezentowano modele garderoby na każdą okazję – „Moda w górach”, „Moda w teatrze”, „Moda w aucie” – oraz dodatki: kapelusze, buty, rękawiczki^[3]. We wkładkach żurnalowych zamieszczano projekty strojów – głównie firmy Gustawa Żmigrydera i w mniejszym stopniu – Bogusława Hersego. Pojawiały się również modele ubiorów paryskich firm Paul Poiret i Ludwik. Modę żurnalową często prezentowały sławne aktorki, m.in. Jadwiga Smosarska i Mieczysława Ćwiklińska^[1]. Redakcja przedstawiała w ograniczonym wymiarze także modę męską. W części publicystycznej pisma ukazywały się teksty tak popularnych autorów dwudziestolecia międzywojennego jak Magdalena Samozwaniec, Kornel Makuszyński, Tadeusz Boy-Żeleński i Julian Tuwim^[1]. Z pismem współpracowali także Kazimierz Wierzyński, Zdzisław Kleszczyński, Wacław Husarski, Bruno Winawer, Cezary Jellenta i Juliusz Wirski. Natomiast wysoki poziom graficzny zapewniali: Tadeusz Gronowski (kierownik artystyczny), Irena Pokrzywnicka, Teodor Rożankowski, Wacław Borowski, Jerzy Zaruba, Stanisław Rzecki i Kamil Mackiewicz.

Interesujące, dobrze napisane teksty, stylowe okładki i ilustracje utrzymane w znacznym stopniu w estetyce art déco, drzeworyty oraz fotografie sprawiały, że pismo miało renomę prestiżowego i wytwornego^[3]. Było drogie, gdyż jego cena w Warszawie wynosiła 3 zł, a poza stolicą z przesyłką była o 50 gr wyższa^[4]. Jednakże wskutek panującego wówczas kryzysu ekonomicznego i inflacji Gustaw Żmigryder popadł w długi, co doprowadziło do bankructwa jego firmy krawieckiej i zamknięcia pisma.

Redakcja kilkakrotnie zmieniła podtytuł pisma^[2]. Powody są nieznane, ale prawdopodobnie chodziło o jak najbardziej trafne określenie treści wydawanych numerów.

• Czasopismo poświęcone eleganckiej kobiecie i jej otoczeniu – od nr 1, 1922
• Pismo poświęcone eleganckiej kobiecie, wytwornym modom, kultowi artystycznemu i kosmetyce – od nr 6/7, 1922
• Pismo poświęcone kobiecie wytwornej na tle mody, teatru i sztuk pięknych – od nr 12, 1922
• Pismo poświęcone eleganckiej kobiecie, wytwornym modom, kultowi artystycznemu i kosmetyce – od nr 1/2, 1923
• Pismo poświęcone kulturze i estetyce życia – od nr 3, 1923

• Katarzyna Wodniak, Polska Prasa kobieca okresu międzywojnia w zasobach sieciowych – Rekonesans badawczy, UKW
• Agnieszka Kowalczyk, Polskie czasopisma kobiece z okresu międzywojennego, zawierające wkładki żurnalowe, Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej – Filia w Płocku
• Czasopismo „Pani”, FBC

• Europeana, „Pani”, nry 3/1923, 7–6/1923 (podwójny), 5–7/1925