|
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Prudniku
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Prudniku – historyczna parafia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP w Prudniku, na terenie dzisiejszej diecezji katowickiej. HistoriaGmina ewangelicka istniała w Prudniku od 1532, kiedy na Górny Śląsk dotarła reformacja. W 1554 protestanci przejęli katolicki kościół parafialny św. Michała Archanioła[1]. W mieście nie było już żadnych katolików[2]. W tym czasie wybudowano kościoły protestanckie m.in. w pobliskich Niemysłowicach, Rudziczce i Mieszkowicach[1]. W 1561 miasto uzyskało samodzielność, właścicielem Prudnika i okolic został magistrat oraz mieszkańcy, dzięki czemu wiara ewangelicka utrzymała się w Prudniku dłużej niż w innych miastach Śląska[2]. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej rozpoczęła się decydująca faza kontrreformacji w Prudniku. Wybudowany przez ewangelików w 1627 kościół cmentarny został przekazany kapucynom[3]. Gmina w Prudniku i Szybowicach była pierwszą gminą na Górnym Śląsku, której w okresie wojen śląskich pozwolono na odprawianie nabożeństw ewangelickich. W 1742 pierwszym pastorem miasta został Johann Albrecht Schüssler. Oprócz miasta, do parafii ewangelickiej w Prudniku weszły wsie: Łąka Prudnicka, Niemysłowice, Lubrza, Dytmarów, Krzyżkowice, Pomorzowice, Pomorzowiczki, Ściborzyce Małe, Olszynka, Słoków, Laskowice, Czyżowice i Mokra. Nabożeństwa odbywały się w sali modlitewnej na zamku w Prudniku[4], który został zniszczony podczas pożaru w 1806[5].  Następnie ewangelicy odprawiali nabożeństwa w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Prudniku, a następnie otrzymali drewniany kościół pogrzebowy na cmentarzu, który jednak spłonął[6]. W 1810 prudnicka gmina ewangelicka przejęła zamknięty w tym roku przez króla Fryderyka Wilhelma II klasztor kapucynów[4]. Pod koniec XIX wieku dotychczasowy kościół pokapucyński okazał się za mały dla rosnącej społeczności ewangelickiej w Prudniku. Położenie kamienia węgielnego pod nowy kościół miało miejsce 3 lipca 1902. Poświęcenie kościoła odbyło się w 1904[6]. Podczas uroczystości, pastorowi Reinholdowi Klattowi wręczono Order Orła Czerwonego IV klasy, natomiast najstarszy członek wspólnoty ewangelickiej otrzymał Order Królewski Korony IV klasy[7]. .jpg) Parafia należała do prowincji śląskiej Ewangelickiego Kościoła Unii Staropruskiej[8]. W 1910 ukończono budowę pastorówki w miejscu dawnego kościoła kapucynów. Mieściło się w niej mieszkanie rodziny pastora, biuro parafialne oraz sala lekcyjna dla konfirmowanych osób, nabożeństw itp.[7] Większość prudnickich ewangelików mieszkało na Kolonii Karola Miarki[9]. Wspólnota ewangelicka w Prudniku istniała jeszcze w pierwszych latach po II wojnie światowej, zdziesiątkowana i ograniczona. Tworzyli ją pozostali w mieście Niemcy, a także polscy ewangelicy przesiedleni ze wschodniej Polski. Parafią opiekował się pastor Kreiner z Pabianic, który przeprowadził się z rodziną do Prudnika. Pełnił także służbę szkolną. Nabożeństwa oraz msze modlitewne odprawiano tylko w języku polskim, ponieważ publiczne mówienie po niemiecku było zabronione[10]. Według wydanego w 1947 katolickiego Rocznika Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego, w Prudniku mieszkało 65 ewangelików[11]. W wykazie parafii Polskiego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego diecezji katowickiej zamieszczonym w numerze „Strażnica Ewangeliczna” z 15 lutego 1950, administratorem duchownym kościoła w Prudniku był Leopold Raabe ze Świętochłowic[12]. Prudnicka społeczność ewangelików stopniowo zanikała[10]. Ostatniej konfirmacji w Prudniku udzielił 7 sierpnia 1949 pastor Raabe. Przystąpiło do niej siedem osób z Prudnika, Nysy i Dobroszewic[13].
W drugiej połowie lat 60. XX wieku w Prudniku mieszkało 6 rodzin ewangelickich[14]. Popadający w ruinę kościół Chrystusowy został rozebrany w latach 1968–1969[14][10]. Rozbiórce próbował zapobiec proboszcz Niemysłowic i część mieszkańców Prudnika. W latach 80. XX wieku na jego miejscu zbudowano halę sportową[13].  Od 1990 w Prudniku funkcjonuje protestancki zbór „Syloe” Kościoła Zielonoświątkowego w RP[15]. W 2001 burmistrz Prudnika Zenon Kowalczyk zarządził postawienie, w pobliżu dawnej pasterówki, kamienia z pamiątkową tablicą, na której widnieje wizerunek kościoła ewangelickiego oraz dwujęzyczny (polsko-niemiecki) napis[13]: „W tym miejscu wznosiła się świątynia kościoła ewangelickiego. Poświęcona 1 XI 1904 r. Rozbiórkę obiektu dokonano w latach 70-tych.” Pastorzy
Przypisy
Bibliografia
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_(cropped,_edited).jpg)
