Parafia Przemienienia Pańskiego w Topolanach

Parafia Przemienienia Pańskiego
	; Cerkiew parafialna
Państwo	Polska
Siedziba	Topolany
Adres	Topolany 111; 16-050 Michałowo
Data powołania	początek XVIII w.;; 1932 albo 1940 (reaktywacja)
Data zamknięcia	11 sierpnia 1835 (jako greckokatolicka)
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	białostocko-gdańska
Dekanat	Gródek
Cerkiew	Przemienienia Pańskiego
Proboszcz	ks. prot. mgr Aleksander Aleksiejuk
Wezwanie	Przemienienia Pańskiego
Wspomnienie liturgiczne	6/19 sierpnia
	Położenie na mapie gminy Michałowo Cerkiew parafialna
	Położenie na mapie Polski Cerkiew parafialna
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew parafialna
	Położenie na mapie powiatu białostockiego Cerkiew parafialna
	53°01′10,7″N 23°30′18,5″E/53,019639 23,505139
	Multimedia w Wikimedia Commons

Parafia Przemienienia Pańskiego – parafia prawosławna w Topolanach, w dekanacie Gródek diecezji białostocko-gdańskiej.

Na terenie parafii funkcjonują 2 cerkwie i 2 kaplice:

cerkiew Przemienienia Pańskiego w Topolanach – parafialna
cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w uroczysku Piatienka – cmentarna
kaplica św. Anny w Potoce
kaplica św. Paraskiewy w uroczysku Piatienka^[2]

Do parafii należą miejscowości: Topolany, Wierch-Topolany, Potoka, Mościska, Tylwica, Małynka, Folwarki Tylwickie, Kołpaki, Tylwica-Majątek, Hoźna, Krukowszczyzna i uroczysko Piatienka.

Historia

Parafia prawosławna w Topolanach powstała w początkach XVIII w. Jeszcze w tym samym stuleciu przyjęła postanowienia unii brzeskiej. W 1835 r. została zlikwidowana, a wiernych dołączono do parafii w Potoce (która 4 lata później – na mocy postanowień synodu połockiego – powróciła do prawosławia). Po I wojnie światowej parafia w Potoce uległa likwidacji, a wierni z Topolan zostali przyłączeni do parafii w Zabłudowie. Reaktywacja parafii w Topolanach nastąpiła w 1940 r.^[3] (według innego źródła już w 1932 r.^[4]).

W sierpniu 2018 r. w Potoce, w miejscu dawnej cerkwi (zniszczonej w czasie I wojny światowej) rozpoczęto budowę kaplicy pw. św. Anny^[3]. Gotowy obiekt – mający być upamiętnieniem pacyfikacji Potoki w maju 1945 r. – został poświęcony 5 października 2019 r. przez arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba^[5]^[6].

Wykaz proboszczów

1928–1953 – ks. Grzegorz Stalbowski (przed reaktywacją parafii – opiekun duchowy)
1954–1986 – ks. Piotr Miedźwiedziew
1987–1994 – ks. Jan Gacuta
1994–2010 – ks. Grzegorz Ostaszewski
od 4.10.2010 – ks. Aleksander Aleksiejuk

Uroczysko Piatienka

Cerkiew cmentarna Podwyższenia Krzyża Świętego
Kaplica św. Paraskiewy na „Krynoczce”

Przypisy

↑ Ruch służbowy. orthodoxia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
↑ Ciekawe Podlasie – Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Św. i kapliczka św. Paraskiewy (FOLWARKI TYLWICKIE (PIATIENKA)
↑ ^a ^b Wiaczesław Perek: Poświęcenia kamienia węgielnego pod czasownię św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 14 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].
↑ Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Zabłudów: Historia parafii Zaśnięcia Bogurodzicy
↑ Anna Petrovska: W Potoce uroczyście poświęcono kaplicę ku czci św. Anny. radio.bialystok.pl, 5 października 2019. [dostęp 2019-10-07].
↑ Wiaczesław Perek: Wyświęcenie kaplicy ku czci św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 7 października 2019. [dostęp 2019-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-08)].

Bibliografia

Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 197–206, 224
Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012

[1] Ruch służbowy. orthodoxia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..

[2] Ciekawe Podlasie – Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Św. i kapliczka św. Paraskiewy (FOLWARKI TYLWICKIE (PIATIENKA)

[orthodox-3] Wiaczesław Perek: Poświęcenia kamienia węgielnego pod czasownię św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 14 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-17)].

[4] Serwis Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Zabłudów: Historia parafii Zaśnięcia Bogurodzicy

[5] Anna Petrovska: W Potoce uroczyście poświęcono kaplicę ku czci św. Anny. radio.bialystok.pl, 5 października 2019. [dostęp 2019-10-07].

[6] Wiaczesław Perek: Wyświęcenie kaplicy ku czci św. Anny w Potoce. orthodox.bialystok.pl, 7 października 2019. [dostęp 2019-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-08)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]