Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Parc Natural de la Vall de Sorteny

Parc Natural de la Vall de Sorteny
Ilustracja
Widok na dolinę Sorteny(inne języki) ze szczytu Pic de l’Estanyó (2016)
park przyrody
Państwo

 Andora

Położenie

Ordino

Data utworzenia

15 czerwca 1999[1]

Powierzchnia

1080 ha[1]

Położenie na mapie Andory
Mapa konturowa Andory, u góry znajduje się punkt z opisem „Parc Natural de la Vall de Sorteny”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Parc Natural de la Vall de Sorteny”
Ziemia42°37′16,1″N 1°34′42,9″E/42,621139 1,578583
Strona internetowa

Parc Natural de la Vall de Sorteny[2]obszar chroniony (park przyrody[2]) o powierzchni 1080 ha utworzony w 1999 roku, znajdujący się w parafii Ordino, w północnej Andorze, przy granicy z Francją[1].

Od 2012 roku park jest jednym z obszarów wodno-błotnych o znaczeniu międzynarodowym objętych ochroną w ramach konwencji ramsarskiej[3], natomiast w 2020 roku stał się częścią Rezerwatu Biosfery Ordino i stanowi jego strefę centralną (ang. core area)[4][5].

Charakterystyka

Dolina rzeki Sorteny w 1986 roku

Park obejmuje położoną w Pirenejach Wschodnich[5] dolinę rzeki Sorteny(inne języki) oraz jej dopływów, wzdłuż których rozciągają się wysokogórskie tereny podmokłe – zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, torfowiska wysokie i lasy bagienne, urozmaicone niewielkimi stawami i jeziorami polodowcowymi[3]. Istnieją tu również siedliska takie jak ziołorośla górskie i nadrzeczne z wierzbą dwubarwną (Salix bicolor), górskie torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk, bory bagienne, łąki alpejskie i subalpejskie (w tym łąki kośne), niewielkie wrzosowiska, a wysoko w górach piargi i turnie[6].

Obszar parku wznosi się na maksymalną wysokość 2915 m n.p.n., a najwyższym szczytem jest Pic de l’Estanyó[3]. Znajdują się tu cztery kotły lodowcowe[6]. Klimat parku charakteryzuje się wysokimi dobowymi i rocznymi amplitudami temperatury. Średnia roczna temperatura wynosi 5 °C, natomiast średnia roczna suma opadów wynosi ok. 1000 mm. Deszcze padają głównie wiosną i jesienią, zimą zaś opady występują w postaci śniegu[6].

Teren użytkowany jest turystycznie przez cały rok, a w okresie letnim na niewielką skalę prowadzona jest hodowla bydła i koni[6]. Przez obszar parku przebiegają ścieżki dydaktyczne, działa tu także centrum informacji turystycznej oraz niewielki ogród botaniczny, w którym rosną przedstawiciele około 300 gatunków należących do flory alpejskiej i subalpejskiej[3].

Fauna

Endemiczna jaszczurka Iberolacerta aurelioi (2008)

Do płazów żyjących na terenie parku należą m.in. salamandra plamista (Salamandra salamandra), żaba trawna (Rana temporaria) i ropucha szara (Bufo bufo), gady reprezentują padalec zwyczajny (Anguis fragilis), Lacerta bilineata(inne języki), murówka zwyczajna (Podarcis muralis), żmija żebrowana (Vipera aspis) i jaszczurka żyworodna (Zootoca vivipara), a promieniopłetweSalmo trutta oraz introdukowany pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss)[6]. Owady są stosunkowo słabo zbadane, jednak w dolinie występuje wiele gatunków motyli[5], w tym niepylak apollo (Parnassius apollo)[6].

Parc Natural de la Vall de Sorteny stanowi najbardziej na wschód wysunięty obszar występowania jaszczurki Iberolacerta aurelioi(inne języki) będącej endemitem pirenejskim. Do grupy tej zalicza się również żyjącą tu traszkę pirenejską (Calotriton asper) oraz wychuchola pirenejskiego (Galemys pyrenaicus), ssaka z rodziny kretowatych, który jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem[6].

Awifaunę parku reprezentuje ok. 60 gatunków, w tym m.in. pardwa górska (Lagopus muta), drozd obrożny (Turdus torquatus), pokląskwa (Saxicola rubetra), dzięcioł zielony (Picus viridis), głuszec (Tetrao urogallus) i kuropatwa (Perdix perdix subsp. hispaniensis), a także ptaki drapieżneorzeł przedni (Aquila chrysaetos), gadożer (Circaetus gallicus), myszołów (Buteo buteo) i sęp płowy (Gyps fulvus)[7]. Do najliczniej występujących ssaków parzystokopytnych należą dzik (Sus scrofa), sarna (Capreolus capreolus) i kozica południowa (Rupicapra pyrenaica), innymi ssakami tu występującymi są żbik (Felis silvestris), kuna leśna (Martes martes) i gronostaj (Mustela erminea)[7].

Flora

Florę reprezentuje ponad 700 (lub nawet ponad 800[8]) gatunków roślin naczyniowych, z których 50 to gatunki endemiczne[9]. Występują tu m.in. rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), gnieźnik sercowaty (Neottia cordata), wierzba lapońska (Salix lapponum) i wierzba Salix phylicifolia(inne języki)[6]. W trakcie przeprowadzonych w 2012 roku badań miejscowej flory, wykazano obecność krytycznie zagrożonych na tym obszarze gatunków roślin, takich jak rozrzutka alpejska (Woodsia alpina), szarota Hoppego (Omalotheca hoppeana), trędownik pirenejski(inne języki) (Scrophularia pyrenaica), traganek zwisłokwiatowy (Astragalus penduliflorus), jaskier lodnikowy (Ranunculus glacialis) czy wierzba oszczepowata (Salix hastata)[10]. Zagrożonymi gatunkami występującymi wówczas na tym terenie były m.in. turzyca skalna (Carex rupestris), kostrzewa Festuca alpina(inne języki), śniedek pirenejski (Ornithogalum pyrenaicum), zimowit jesienny (Colchicum autumnale), konwalia majowa (Convallaria majalis), niezapominajka alpejska (Myosotis alpestris), skalnica odgiętolistna (Saxifraga retusa), pięciornik Potentilla frigida(inne języki) i przetacznik Veronica nummularia(inne języki)[10].

Galeria

Przypisy

  1. a b c Parc natural de la vall de Sorteny – Presentació [online], www.sorteny.ad [dostęp 2024-11-10] (kat.).
  2. a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 19. ISBN 978-83-254-0825-1.
  3. a b c d Parc naturel de la vallée de Sorteny – Ramsar Sites Information Service [online], rsis.ramsar.org, 11 lipca 2023 [dostęp 2024-11-10] (ang.).
  4. Vall d’Ordino, Reserva de la Biosfera [online], biosferaordino.ad [dostęp 2024-11-10] (kat. • hiszp. • fr. • ang.).
  5. a b c Ordino Biosphere Reserve, Andorra [online], unesco.org/biosphere, listopad 2020 [dostęp 2024-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] (ang.).
  6. a b c d e f g h Parc naturel de la vallée de Sorteny – Information Sheet on Ramsar Wetlands (RIS). 2023-07-11. [dostęp 2024-11-11]. (hiszp. • fr.).
  7. a b Parc natural de la vall de Sorteny – Fauna [online], www.sorteny.ad [dostęp 2024-11-13].
  8. Vall d’Ordino, Reserva de la Biosfera – Discover [online], biosferaordino.ad [dostęp 2024-11-11] (kat. • hiszp. • fr. • ang.).
  9. Sorteny Nature Park [online], Andorra Tourism [dostęp 2024-11-11] (ang.).
  10. a b Parc natural de la vall de Sorteny – Flora [online], www.sorteny.ad [dostęp 2024-11-13] (kat.).
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya