Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Prudniku

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Prudniku

Siedziba PUBP w Prudniku w latach 1945-1956
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1956
Komendanci
Pierwszy	por. Ber Rus
Ostatni	por. Henryk Szymczyk
Organizacja
Dyslokacja	Prudnik
Podległość	1945–1950: WUBP Katowice 1950–1956: WUBP Opole

Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Prudniku (PUBP w Prudniku) – jednostka terenowa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, funkcjonująca na obszarze powiatu prudnickiego w latach 1945–1956.

Do 1950 PUBP w Prudniku podlegał bezpośrednio Wojewódzkiemu Urządowi Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach. Następnie, w latach 1950–1956 podlegał Wojewódzkiemu Urządowi Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu. Jego siedziba mieściła się w budynku przy ul. Klasztornej 4 w Prudniku (obecnie Państwowa Inspekcja Sanitarna)^[1].

26 lutego 1949 przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa w Prudniku zabity został żołnierz Armii Krajowej Józef Pacejkowicz^[2]. PUBP w Prudniku zajmowało się sprawą Krajowej Armii Podziemnej^[3].

W 1952 roku rozpoczęto reorganizację powiatowych urzędów bezpieczeństwa. Polegała ona na likwidacji wszystkich referatów i wysłaniu w teren referentów gminnych. W kwietniu 1954 roku MBP przekształcono w Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. W ten sam sposób przemianowano wojewódzkie i powiatowe urzędy bezpieczeństwa. W 1956 roku Urząd został zlikwidowany.

W 2019 z okazji 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości na ścianie budynku, w którym mieścił się PUBP, powstał mural okolicznościowy autorstwa Rafała Roskowińskiego^[4].

Obsada stanowisk kierowniczych w PUBP w latach 1945–1956:^[5]

Kierownicy:

• por. Ber Rus (11 V 1945–)
• por. Jan Filipek (p.o. 1945–15 II 1947)
• chor./por. Stanisław Mrożek (10 XII 1945–15 VII 1946)
• Serafin Łyczko (1946)
• ppor. Wacław Musiał (15 X 1947–1 XII 1949)
• por. Zdzisław Nosol (15 II 1950–15 I 1951)
• por. Franciszek Oleniak (1951–31 VIII 1954)
• kpt./mjr Stanisław Lisowski (1954–1955)
• por. Henryk Szymczyk (p.o. 1 IX–1 XII 1955 / 1 XII 1955–1956)

Zastępcy kierowników:

• Serafin Łyczko (p.o. 1 V 1946–)
• chor. Zdzisław Nosol (p.o. 1 III–10 XI 1947 / 10 XI 1947–1 VI 1949)
• chor. Władysław Nowacki (p.o. 1 IV 1947–)
• chor. Władysław Pałka (15 III 1950–)
• por. Tadeusz Kubica (1 IX 1951–1952)
• ppor. Józef Czerkawski (15 IX 1952–)
• chor./por. Zbigniew Ciszek (–31 VII 1955)
• por. Henryk Szymczyk (1 IX–1 XII 1955)
• ppor. Stanisław Martyna (1956)

• Krzysztof Szwagrzyk: Aparat Bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. T. I. Warszawa: IPN, 2005. ISBN 83-89078-94-5.