Promenada
Staw Promenada
[1], Stawy Promenada
[2]
Większy ze stawów, widok z południowo-zachodniego brzegu. W prawym górnym rogu widoczna lipa drobnolistna chroniona jako pomnik przyrody
|
| Położenie
|
| Państwo
|
 Polska
|
| Lokalizacja
|
Warszawa
|
|
|
| Wysokość lustra
|
84,4 m n.p.m.
|
| Morfometria
|
| Powierzchnia
|
0,7502 ha
(0,6000 i 0,1502 ha)
|
Położenie na mapie Warszawy |
Położenie na mapie Polski |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego |
 52°12′14″N 21°01′50″E/52,203889 21,030556
|
|
|
Promenada[1][3] – staw[1] lub dwa stawy[4] na warszawskim Mokotowie na terenie parku Morskie Oko.
Położenie i charakterystyka
Dwa połączone ze sobą stawy leżą po lewej stronie Wisły, w stołecznej dzielnicy Mokotów, na obszarze MSI Sielce, na terenie parku Morskie Oko[5], w jego południowej części zwanej Promenadą[6]. W pobliżu przebiegają ulice: Belwederska, Promenada, Konduktorska i Artura Grottgera[5]. Zbiorniki wodne położone są na obszarze zlewni Kanału Głównego „A”[7].
Zgodnie z ustaleniami w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” stawy położone są na terasie nadzalewowej, a ich powierzchnia wynosi 0,6000 i 0,1502 ha, łącznie 0,7502 ha[4]. Zasilane są stale wodami podziemnymi, a odpływ odbywa się poprzez kanalizację[4]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody większego zbiornika wodnego znajduje się na wysokości 84,4 m n.p.m.[5] Identyfikatory MPHP to 97588 i 130936440[5].
Nad północno-wschodnim brzegiem większego zbiornika wodnego rośnie lipa drobnolistna (Tilia cordata) chroniona jako pomnik przyrody (nr INSPIRE: PL.ZIPOP.1393.PP.1465011.3258)[8].
Historia
Stawy są gliniankami, pozostałością po eksploatacji iłów plioceńskich[9]. W przeszłości były częścią ogrodu założonego w latach 1772–1774 dla Izabeli Lubomirskiej. Wtedy też staw urządzono, posadowiono na nim wyspy i połączono mostkami[10]. Następnie był częścią stworzonego w 1845 roku przez Franciszka Szustera letniska „Promenada”[6]. Otaczający stawy ogród ma charakter krajobrazowy. Występuje duża liczba nasadzeń wzdłuż alei spacerowych[6]. W okolicach stawu do 1925 roku odbywały się zabawy ludowe i widowiska na świeżym powietrzu[10]. Ostatnia przebudowa parku Morskie Oko miała miejsce w 1955 roku według projektu E. Jankowskiej[10] i Z. Gnosa[6].
Według stanu wiedzy z 1921 roku, w pobliżu stawu znajdowały się inne, mniejsze glinianki. Zbiornik wodny przedzielony był groblami. Wśród roślinności wodnej występowały rogatek, wywłócznik i rzęsa. Przedstawicielami fauny, których można było spotkać, były traszki, pływak żółtobrzeżek, kałużnice, ośliczka, pijawki i ślimaki[11].
Galeria
-
Plan parku dla Izabeli Lubomirskiej, część wschodnia z obecnym stawem i parkiem Promenada, ok. 1780 roku
-
Staw na planie Warszawy z 1922 roku
-
Mniejszy ze stawów, widok od zachodu
-
Aleja spacerowa na grobli między stawami
|
Przypisy
- ↑ a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2025, identyfikator PRNG: 201636
- ↑ ZespółZ. Ekovert ZespółZ., Mapa aktualnej sieci układu hydrograficznego miasta stołecznego Warszawy (stan na rok 2015). 1:20 000 [online] [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-27] .
- ↑ Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i StrategiiB.N.A.M.M.P.P.P.S. Rozwoju Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i StrategiiB.N.A.M.M.P.P.P.S., Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006, s. 33 [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] .
- ↑ a b c Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010. [dostęp 2020-10-05]. (pol.).
- ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-10-05].
- ↑ a b c d ZielonaZ. Warszawa ZielonaZ., Park Morskie Oko [online] [dostęp 2020-10-05] .
- ↑ ŁukaszŁ. Szkudlarek ŁukaszŁ., Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych [online], 2015, s. 20 [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22] .
- ↑ Generalna Dyrekcja OchronyG.D.O. Środowiska Generalna Dyrekcja OchronyG.D.O., Pomnik przyrody [online] [dostęp 2020-10-06] .
- ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 57. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-10-05].
- ↑ a b c AnnaA. Różańska AnnaA., Parki warszawskie. Przemiany układów kompozycyjnych, Warszawa: Katedra Sztuki Krajobrazu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2012, s. 84–87 .
- ↑ Stanisław MichałS.M. Sumiński Stanisław MichałS.M., SzymonS. Tenenbaum SzymonS., Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1921, s. 27–28 .
.jpg)
