Przyłęk (województwo dolnośląskie)

Przyłęk
	wieś
	; Kościół św. Anny w Przyłęku
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	ząbkowicki
Gmina	Bardo
Liczba ludności (III 2011)	691
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-255
Tablice rejestracyjne	DZA
SIMC	0851301
	Położenie na mapie gminy Bardo Przyłęk
	Położenie na mapie Polski Przyłęk
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Przyłęk
	Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego Przyłęk
	50°31′05″N 16°46′42″E/50,518056 16,778333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przyłęk (niem. Frankenberg^[4]) – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Bardo.

Przyłęk uzyskał lokację miejską przed 1241 rokiem, zdegradowany w 1284 roku^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 691 mieszkańców^[2]. Jest największą miejscowością gminy Bardo.

Historia

Słowiańskie początki wsi sięgają XI-XII wieku, kiedy to w tym miejscu istniała już wieś o nazwie Prilanc, leżąca na terenie kasztelani bardzkiej. Nazwa ta oznacza miejsce przy łące lub miejsce przy łęku czyli nizinie nadrzecznej. Pierwsza wzmianka o Przyłęku pochodzi z 1189 roku. W 1210 roku osadzeni zostają w Przyłęku koloniści niemieccy, a na dokumencie z tej okazji wymieniona jest po raz pierwszy nowa nazwa Frankenberg. Wówczas osada musiała być znacząca pod względem wielkości i, co ważne, znajdowała się na trasie handlowej prowadzącej z Wrocławia do Pragi. Miasto to miało swoją własną mennicę oraz uprawnienia do bicia monet. W tym samym czasie w kasztelanii bardzkiej istniało jeszcze jedno miasto - Koziniec. Jednakże, wkrótce potem zarówno Przyłęk, jak i Koziniec utraciły swoje statusy miejskie. Przyłęk, już w roku 1296, został ponownie uznany za wieś, a Koziniec poniósł podobny los rok później^[6].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

kościół parafialny pw. św. Anny, z XIV-XIX w.
plebania, z pierwszej połowy XVIII w.
most drogowy, nad Nysą Kłodzką, z lat 1901-1902

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111931
↑ ^a ^b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1063 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 62-63.
↑ Przyłęk [online], Bardo, 3 września 2018 [dostęp 2023-10-06] (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 240. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie. Przedgórze Paczkowskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 21, pod red. M. Staffy, Wrocław, 2008, ss. 212-218

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111931

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1063 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[5] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 62-63.

[6] Przyłęk [online], Bardo, 3 września 2018 [dostęp 2023-10-06] (pol.).

[7] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 240. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]