Rezerwat przyrody Grabówka

Grabówka

Polana w rezerwacie przyrody Grabówka
rezerwat leśny
Typ rezerwatu	fitocenotyczny[1]
Podtyp rezerwatu	zbiorowisk leśnych[1]
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Położenie	gmina Zambrów
Mezoregion	Wysoczyzna Wysokomazowiecka
Data utworzenia	12 listopada 1996
Akt prawny	M.P. z 1996 r. nr 75, poz. 679
Powierzchnia	60,87 ha
Ochrona	czynna
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zambrów Grabówka
Położenie na mapie Polski Grabówka
Położenie na mapie województwa podlaskiego Grabówka
Położenie na mapie powiatu zambrowskiego Grabówka
52°58′24″N 22°18′12″E/52,973333 22,303333

Rezerwat przyrody „Grabówka” – rezerwat przyrody położony na terenie gminy Zambrów w województwie podlaskim^[1]. Powierzchnia rezerwatu wynosi 60,87 ha^[1] (akt powołujący podawał 60,80 ha).

Jest to obszar lasu w środkowej części uroczyska Grabówka-Wierzbowo, leżący ok. 4 km na wschód od Zambrowa, na południe od drogi Zambrów – Nowe Wierzbowo.

Rezerwat został stworzony dla ochrony wielogatunkowego lasu liściastego o wysokim stopniu naturalności. W rezerwacie dominuje grab w wieku 70 lat i dąb szypułkowy odznaczający się dorodnością. W północnej części kompleksu rośnie dużo starych ponad stuletnich dębów, a także: osiki, brzoza brodawkowata oraz lipy. Warstwy krzewów tworzą: jarzębiny, lipy, leszczyny, głóg jednoszyjkowy, kalina, kruszyna. W warstwie ziół wiosną dominuje zawilec gajowy, a latem gwiazdnica wielkokwiatowa, kopytnik pospolity, jaskier kaszubski, fiołek leśny, gnieźnik leśny.

Rezerwat jest położony na gruntach Skarbu Państwa, będących w zarządzie Nadleśnictwa Łomża^[2][3]. Nadzór sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku^[1]. Na mocy obowiązującego planu ochrony ustanowionego w 2019 roku, obszar rezerwatu objęty jest ochroną czynną^[1][2].

Historycznie rezerwat znajduje się na terenach dawnej Puszczy Łętowo, kolonizowanej przez książąt mazowieckich, a później obszaru leśnego zwanego Puszczą Czerwoną. Były to dobra Woli Zambrowskiej wchodzące w skład ekonomii Łomża, a administracyjnie należące do leśnictwa Łomża. W 1920 roku uroczysko Grabówka zostało upaństwowione i należało do powstałego po 1918 roku Nadleśnictwa Państwowego Zambrów^[4]. Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 12 listopada 1996 r. utworzono na tym terenie rezerwat przyrody pod nazwą „Grabówka”.

• pomnik przyrody około 200-letni dąb szypułkowy, stanowiący pierwszy przystanek na ścieżce przyrodniczej biegnącej przez rezerwat. Został uznany za pomnik przyrody 26 października 1982 roku. Ma około 30 metrów wysokości, a obwód pnia na wysokości 1,3 metra ma 440 cm^[5]. Ponadto w północnej części rezerwatu rosną ponad 100-letnie dęby.

• pomnik łowiecki, odsłonięty 26 października 2008 r. podczas uroczystości obchodów 60-lecia Koła Łowieckiego „Łoś” w Zambrowie. Usytuowany jest on pod wysokim dębem i ma formę kamiennego obelisku na postumencie z tablicą z symbolem św. Huberta z literami PZL i napisem „60 lat Koła Łowieckiego Łoś w Zambrowie, 1948 – 2008”^[6].

• Na terenie rezerwatu znajduje się ścieżka przyrodnicza biegnąca po zachodniej ścianie rezerwatu drogą oddzielającą obszar chroniony od pozostałego lasu. Pod koniec jej trasy znajduje się stara opuszczona gajówka^[7];
• „Przystanek Grabówka” – miejsce odpoczynku na polanie z leśną altaną z nazwą rezerwatu na dachu, ławeczkami, w tym w formie drewnianej konstrukcji 9-metrowego pająka, paleniskiem, głazami, biblioteczką i tablicami informacyjnymi^[8].

• Przewodnik po ścieżce dydaktycznej przy rezerwacie Grabówka. Data dostępu 2014-12-27