Robinia, grochodrzew (Robinia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje cztery gatunki drzew i krzewów[4][5]. Wszystkie występują w Ameryce Północnej – w Appalachach oraz południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych oraz północno-zachodniej Meksyku[6]. Rosną w górskich lasach w Appalachach oraz w okresowo suchych lasach i zaroślach, często na terenach skalistych i nad rzekami w południowej części Stanów Zjednoczonych i w Meksyku[6].
Różne gatunki, ale głównie robinia akacjowaR. pseudoacacia, są rozpowszechnione w uprawie jako ozdobne. Gatunek ten jest inwazyjny w wielu częściach świata[5][6]. W Polsce, poza powszechnie spotykaną i inwazyjną robinią akacjową, rzadziej uprawiane są także inne gatunki, a jako zdziczałe zarejestrowane zostały także robinia szczeciniastaR. hispida i robinia pośredniaR. × ambigua[7][8].
Poza walorami ozdobnymi robinie sadzone są dla stabilizacji i wzbogacenia gleb, jako rośliny miododajne, w przypadku robinii akacjowej także dla drewna używanego jako konstrukcyjne i opałowe, dla jadalnych kwiatów i nasion, wykorzystania leczniczego, dla włókien (pozyskiwanych z kory), olejków eterycznych i barwników[6].
Nazwa rodzajowa upamiętnia ogrodników francuskiego króla Henryka IV – Jeana Robina (1550–1629) i jego syna Vespasiana (1579–1662)[6].
Morfologia
Robinia szczeciniasta
Pokrój
W przypadku robinii akacjowej – drzewa o wysokości zwykle do 25 m[9], o nieregularnym, masywnym pokroju, z grubą, głęboko spękaną korą[8]. W przypadku pozostałych gatunków krzewy i niewielkie drzewa o płytkiej korze[8]. Na pędach u nasady liści często występują pary cierni[9]. Często tworzą odrosty korzeniowe[8]. Różne części roślin poza koronami kwiatów bywają ogruczolone (cecha zmienna u różnych gatunków)[9].
Zebrane w zwisające grona wyrastające w kątach liści. Kwiaty motylkowe, pachnące, białe, różowe lub purpurowe. Kielich u nasady dzwonkowaty, z 5 nierównymi ząbkami. Pręcików 10, z czego 9 ma nitki zrośnięte, jeden jest wolny. Słupek pojedynczy, z jednego owocolistka, z górną zalążnią zawierającą liczne zalążki[9].
Spłaszczone strąki, często szczeciniaste[9], o długości poniżej 10 cm[10].
Systematyka
Rodzaj do lat 80. XX wieku dzielony był na ok. 20 gatunków, ale wówczas ich liczba została zweryfikowana – większość z nich uznana została za wynik zmienności wewnątrzgatunkowej, znacznej zwłaszcza w przypadku robinii szczeciniastejR. hispida[8].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdefG. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 470. ISBN 978-1-900347-80-8.
↑ abZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 148, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcdefRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 287. ISBN 0-333-73003-8.
↑GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
