|
SMS Staar
SMS Staar (SM Tb 21) – austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku i okresu I wojny światowej, jedna z 22 jednostek typu Schichau. Okręt został zwodowany 5 listopada 1888 roku w stoczni Schichau w Elblągu, a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine wszedł w maju 1889 roku. W 1910 roku nazwę jednostki zmieniono na oznaczenie numeryczne 21. W 1916 roku, podobnie jak większość torpedowców tego typu, okręt przebudowano na trałowiec. W wyniku podziału floty po upadku Austro-Węgier jednostkę przyznano Królestwu SHS (Jugosławii), gdzie służyła pod nazwą D-1 do 1929 roku, kiedy została złomowana. Projekt i budowaSMS[a] „Staar”[b] był jednym z dwudziestu dwóch przybrzeżnych torpedowców typu Schichau, zamówionym w Niemczech[2][3]. Okręt zbudowany został w stoczni Schichau w Elblągu[2][1]. Stępkę torpedowca położono w 1888 roku[4], został zwodowany 5 listopada tego roku[1][4][c], a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine przyjęto go w maju 1889 roku[2][4]. Dane taktyczno-techniczneOkręt był niewielkim, przybrzeżnym torpedowcem[3]. Długość całkowita wynosiła 39,9 metra (tyle samo na konstrukcyjnej linii wodnej i 39 metrów między pionami), szerokość 4,8 metra i zanurzenie 1,9 metra (maksymalne 2,1 metra)[2][5]. Wyporność standardowa wynosiła 78 ton, zaś pełna 93 tony[3][1][d]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 1000 KM, do której parę dostarczał początkowo jeden kocioł lokomotywowy[2][3]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 19 węzłów[3][1][e]. Okręt zabierał zapas 19 ton węgla[5], co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 10 węzłów (lub 350 Mm przy prędkości maksymalnej)[2][5]. Okręt wyposażony był w dwie wyrzutnie torped kalibru 350 mm: stałą na dziobie i obrotową na pokładzie[2][5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm L/23 Hotchkiss[3][5]. Wyposażenie uzupełniał reflektor o średnicy 30 cm[5]. Załoga okrętu składała się z 16 oficerów, podoficerów i marynarzy[2][1]. SłużbaW pierwszym dziesięcioleciu XX wieku na okręcie dokonano modernizacji układu napędowego: kocioł lokomotywowy został zastąpiony dwoma kotłami typu Yarrow o ciśnieniu 13 atm, opalanymi mazutem (od tego momentu jednostka miała dwa kominy)[3][5]. 30 stycznia 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw „Staar” utracił swą nazwę, zastąpioną numerem 21[5]. Podczas I wojny światowej okręt był już przestarzały i przestał odpowiadać wymogom stawianym jednostkom jego klasy, więc w 1916 roku przystosowano go do pełnienia roli trałowca (podobnie jak resztę torpedowców tego typu)[5]. Okręt zachował jednak swoje aparaty torpedowe, pływając z torpedami[5]. Z powodu rozpadu monarchii habsburskiej 1 listopada 1918 roku na jednostce opuszczono po raz ostatni banderę KuKK[7]. W wyniku przeprowadzonego w styczniu 1920 roku podziału floty austro-węgierskiej okręt został przyznany Królestwu SHS (Jugosławii), gdzie pełnił służbę jako pomocniczy trałowiec pod nazwą D-1[1][8]. Jednostka została złomowana w 1929 roku[4][f]. Uwagi
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
