|
Schronisko Wysokie w Żytniej Skale
Schronisko Wysokie w Żytniej Skale, Jaskinia Wysoka w Żytniej Skale – schronisko w Żytniej Skale we wsi Bębło w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Wielka Wieś[1]. Jest to obszar na Wyżynie Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2]. Opis schroniskaSchronisko znajduje się w północno-zachodniej ścianie Skały Żytniej, jego duży otwór wejściowy ma ekspozycję północno-wschodnią. W Skale Żytniej jest jedna jaskinia i 6 schronisk, ale Schronisko Wysokie jest łatwo rozpoznawalne, gdyż ma wysoki otwór, częściowo zawalony wielkim głazem. Za nim znajduje się duża komora, a w jej prawej ścianie jest otwór krótkiego korytarzyka[1]. Kazimierz Kowalski w 1951 r. podaje, że był on zamulony[3]. Grotołazi jednak przekopali go dostając się do drugiego otworu. W stropie dużej komory są kotły wirowe i 5,5 metrowej wysokości komin. Pokryte czarnym nalotem ślady przepływu wody występują także na ścianach schroniska. Brak nacieków jaskiniowych[1]. Schronisko powstało na pionowej szczelinie skalnej w skalistych wapieniach z okresu jury późnej. Szczelina ta została rozmyta w wyniku procesów krasowych. Na jego lepiej oświetlonych skałach rozwijają się glony, porosty i mchy[1]. Namulisko jest próchniczno-gliniaste[1]. K. Kowalski w 1951 r. pisze, że nie było rozkopywane[3]. Historia badań i dokumentacjiSchronisko znane było od dawna. Po raz pierwszy w piśmiennictwie wymienia go S.J. Czarnowski w 1899 r. Krótki opis i plan schroniska podaje K. Kowalski w 1951 r[3]. W 1967 r. archeolodzy przeprowadzili badania osadów w schroniskach i jaskini Skały Żytniej. Znaleźli szczątki plejstoceńskich zwierząt i niewielką ilość krzemiennych narzędzi z górnego paleolitu. Schroniska te były więc zamieszkiwane przez ludzi w okresie paleolitu, ale także później – znaleziono bowiem fragmenty ceramiki tzw. lendzielskiej i promienistej, pochodzące z wczesnego średniowiecza[4]. W 1982 r. interdyscyplinarne badania osadów w schroniskach Skały Żytniej prowadziła T. Madeyska[1].
Jaskinie i schroniska Skały ŻytniejW Skale Żytniej znajduje się blisko siebie 6 schronisk i dwie jaskinie:
Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
