Stefan Buchowiecki

Stefan Buchowiecki

tytularny generał brygady
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1863 Sokołowo
Data i miejsce śmierci	9 kwietnia 1927 Olkusz
Przebieg służby
Lata służby	1904–1907; 1914
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	6 Pułk Piechoty I Brygada PSZ Dowództwo Okręgu Generalnego „Kielce” Zakład Leczniczo-Szkolny dla Inwalidów Wojennych w Warszawie
Główne wojny i bitwy	wojna rosyjsko-japońska, I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Buchowiecki (ur. 12 maja 1863 w majątku Sokołowo, zm. 9 kwietnia 1927 w Olkuszu) – lekarz, tytularny generał brygady Wojska Polskiego.

Urodził się 12 maja 1863 w majątku Sokołowo, w ówczesnym powiecie słonimskim guberni grodzieńskiej, w rodzinie Adama i Walerii z Moczulskich^[1]. Ukończył studia na wydziale lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, 1890 obronił doktorat nauk medycznych. Pracował jako naczelny lekarz Szpitala św. Błażeja w Olkuszu. Służył w armii carskiej jako oficer-lekarz w czasie wojny rosyjsko-japońskiej. W 1907 przeszedł do rezerwy.

14 września 1914 wstąpił do Legionów i jako podporucznik zajął się organizacją legionowych szpitali polowych. W latach 1915–1916 był naczelnym lekarzem 6 pułku piechoty. Został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką w grudniu 1915. 3 lutego 1916 mianowany naczelnym lekarzem w domu ozdrowieńczym w Kamieńsku, organizował szpitale dla legionistów w Kościńcach, Dęblinie i Żyrardowie, był naczelnym lekarzem obozu legionowego w Zegrzu i Ostrowi-Komorowie oraz obozu internowania w Łomży, a później naczelnym lekarzem szkół Polskiej Siły Zbrojnej. 4 listopada 1918 został szefem sanitarnym I Brygady PSZ.

W tym samym miesiącu objął obowiązki szefa sanitarnego Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” w Kielcach. 3 lutego 1920 został awansowany na podpułkownika. 12 lutego 1920 Minister Spraw Wojskowych mianował go komendantem I Szpitala Okręgowego na Mokotowie przy ulicy Nowowiejskiej^[2] (jego zastępcą był kpt. dr Tomasz Krzyski^[3]). Szpitalem Mokotowskim kierował w czasie wojny z bolszewikami. Na tym stanowisku 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika w korpusie lekarskim, w „grupie byłych Legionów Polskich”. W sierpniu 1921 Główny Szpital Wojskowy (b. Szpital Ujazdowski) przemianowany został na Szpital Okręgowy Nr I, a Szpital Mokotowski przekształcony został w „Zakład Leczniczo-Szkolny dla Inwalidów Wojennych w Warszawie”. Kierownictwo zakładu powierzone zostało Stefanowi Buchowieckiemu. Następnie pełnił funkcję przewodniczącego komisji superrewizyjnej przy Szpitalu Okręgowym Nr I.

Z dniem 31 maja 1925 w stopniu pułkownika rezerwy lekarza został przeniesiony w stan spoczynku. Mieszkał wówczas w Warszawie przy ulicy Wilczej 29a. Zaopatrzenie emerytalne otrzymał na podstawie Ustawy z dnia 11 grudnia 1924 o przyznawaniu darów z łaski^[4].

25 lipca 1925 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski awansował pułkownika w stanie spoczynku Stefana Buchowieckiego do stopnia tytularnego generała brygady w stanie spoczynku z dniem 31 maja 1925^[5].

Ostatnie lata życia spędził w Olkuszu. Tam w nocy z 9 na 10 kwietnia 1927 zmarł^[6]. We wtorek 12 kwietnia 1927 roku został pochowany na miejscowym cmentarzu^[7].

Stefan Buchowiecki był żonaty z Wieńczysławą Miłkowską (1874–1947), z którą miał syna Jana Stefana (1902–1940), kapitana artylerii, zamordowanego w Charkowie^[8].

Imię Stefana Buchowieckiego nosi ulica w Olkuszu.

• kapitan – 9 sierpnia 1915
• major – grudzień 1917
• podpułkownik – 3 lutego 1920 (warunkowo, do czasu ułożenia przez Komisję Weryfikacyjną ogólnej listy sztarszeństwa oficerów WP)^[9]
• pułkownik – 29 maja 1920 zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920
• tytularny generał brygady – 25 lipca 1925 z dniem 31 maja 1925

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6317^[10] – (za zasługi w organizowaniu szpitalnictwa polowego oraz za męstwo okazane w walkach o Kamioniuchę w październiku 1915)
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 17 marca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[11]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie
• Order Świętej Anny 3 stopnia
• Order Świętego Stanisława 3 klasy za wojnę z Japonią w 1905

Wszystkie odznaczenia gen. Buchowieckiego znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

• Generałowie Wojska Polskiego
• Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
• Stefan Pomarański: Buchowiecki Stefan. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 78. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Historia Samodzielnego Wojewódzkiego Zespołu Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie