Terekia[6] (Xenus cinereus) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
Jedyny przedstawiciel rodzaju Xenus[6][7]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][7]. Proponowany podgatunek australis, opisany na podstawie różnic w wyglądzie odnotowanych na zimowiskach, nie jest obecnie uznawany[3].
Morfologia
Wygląd
W upierzeniu brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W okresie godowym wierzch ciała szarobrązowy, z dwiema ciemniejszymi podłużnymi smugami na grzbiecie. Spód ciała biały z bokami głowy, szyją i bokami piersi pokrytymi ciemnym kreskowaniem. Dziób łukowato wygięty ku górze, czarny o żółtej nasadzie. Nogi żółte. W upierzeniu spoczynkowym wierzch ciała jednolicie szary, a spód biały. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej, jednak wierzch ciała z rdzawym nalotem.
Wymiary średnie
długość ciała ok. 22–25 cm[3] rozpiętość skrzydeł ok. 57–59 cm[3] masa ciała: przeciętnie 95 g[8] Wymiary szczegółowe: długość skrzydła 126–142 mm, dzioba – 39–52 mm; skoku 26–32 mm, a ogona – 47–57 mm[9].
Do Polski zalatuje sporadycznie[11], do 2022 roku stwierdzono ją 135 razy (zaobserwowano łącznie 142 osobniki)[12].
Ekologia i zachowanie
Biotop
Brzegi słodkich zbiorników wodnych i rzek. Poza obszarem lęgowym na wybrzeżach tropikalnych mórz, często w bagnistych zatokach, estuariach, również na rafach, słonawych lagunach i łachach piasku w ujściach rzek[9].
Gniazdo
Okres lęgowy trwa od maja do czerwca[9]. Gniazdo na ziemi, w płytkim zagłębieniu obramowanym kamieniami pod osłoną trawy.
Jajo z kolekcji muzealnej
Jaja
W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składa przeważnie 4 jaja (ogółem od 2 do 5)[8].
Wysiadywanie, pisklęta
Jaja wysiadywane są przez okres 23–24 dni głównie przez samicę. Po około 15 dniach młode są w pełni opierzone[8].
Najstarsza znana terekia przeżyła przynajmniej 17 lat. Została złapana 13 maja 2016 roku w stacji ornitologicznej w okolicach Turowa na Białorusi. Poprzedni rekord wynosił 16 lat (dla ptaka z Finlandii)[13].
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje terekię za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 160 000 – 1 200 000 osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[5].
↑Xenus cinereus, [w:] Integrated Taxonomic Information System(ang.).
↑Xenus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-01-22](ang.).
↑ abcdefVan Gils, J., Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Terek Sandpiper (Xenus cinereus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-13)].
↑ abcdeD. Lepage: terekia Xenus cinereus. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-04-18]. (ang.).
↑ abcdXenus cinereus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species(ang.).
↑ abSystematyka za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Tringini Leach, 1820 (Wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-25].
↑ abcdefgXenus cinereus — Terek Sandpiper, [w:] Biodiversity » Threatened species & ecological communities » SPRAT [online], Australian Government. Department of the Environment [dostęp 2016-03-28].
↑ abcdeMarchant, Tony Prater & Peter Hayman: Shorebirds. Christopher Helm, 1986, s. 322. ISBN 978-1-4081-3515-0.
.jpg)
