|
Władysław Smereczyński
 Władysław Smereczyński właśc. Franciszek Rola[1] ps. „Dąb”, „Esem”, „Halny”, „Hucuł”, „Konar”, „Patron”, „Stefan” (ur. 10 października 1895 w Pyzówce[1], zm. 17 lipca 1958 w Świdrze) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, komendant Okręgu Lwów Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej od października 1941 roku do grudnia 1942 roku, komendant Okręgu Stanisławów ZWZ-1 w latach 1940–1941, komendant Okręgu Stanisławów ZWZ od września do października 1941 roku[2]. ŻyciorysUrodził się 10 października 1895 we wsi Pyzówka, w rodzinie Jana i Zofii z Czerwińskich. Uczył się w latach 1906–1914 w gimnazjum klasycznym w Nowym Targu. Od 1912 roku był członkiem Polowych Drużyn Podhalańskich[3]. W czasie I wojny światowej należał do Drużyny Strzeleckiej[4], potem walczył w szeregach 2 pułku piechoty Legionów[3], w którym od 1915 roku do 20 marca 1918 roku dowodził plutonem. Awansował kolejno na chorążego (1 kwietnia 1916 roku) i podporucznika (1 kwietnia 1917 roku)[5]. Był dwukrotnie ranny. Po bitwie pod Rarańczą przebił się do II Korpusu, gdzie również dowodził plutonem[3]. Po bitwie pod Kaniowem dostał się do niemieckiej niewoli, skąd uciekł do Kijowa[3]. Był tam od lipca do grudnia 1918 roku komendantem rejonu prawdopodobnie POW[4]. Pod koniec grudnia 1918 roku wrócił do Polski i został przydzielony do Szkoły Podchorążych w Warszawie[3], a następnie do Szkoły Podoficerów Piechoty w Dęblinie[3]. W obu tych szkołach, do 15 kwietnia 1920 roku, dowodził kompaniami szkolnymi[4]. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził baonem w 105 Rezerwowym pułku piechoty[3]. Od września 1920 roku do 1922 roku dowodził baonem szkolnym w Szkole Podoficerów Piechoty. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 426. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki dowódcy batalionu w 27 pułku piechoty w Częstochowie[7][3]. W 1923 roku pełnił obowiązki dowódcy I batalionu, a po awansie na majora został zatwierdzony na tym stanowisku. 1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 126. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W 1925 roku był kwatermistrzem pułku. 25 sierpnia 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy II batalionu[9]. Następnie został przesunięty na stanowisko obwodowego komendanta Przysposobienia Wojskowego. W okresie 1930–1932 dowodził baonem w 61 pułku piechoty[3], a w latach 1932–1937 dowodził batalionem KOP „Ostróg”. 27 czerwca 1935 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. Od 1937 roku był zastępcą dowódcy 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa we Lwowie[4]. W czasie kampanii wrześniowej dowodził Ośrodkiem Zapasowym 5 Dywizji Piechoty do 8 września, a następnie do 22 września 19 pp i 40 pułkiem piechoty rezerwy. Walczył w obronie Lwowa i w bitwach w rejonach Sichowa i Pirogówki[4]. Od października 1939 działał w konspiracji: w latach 1940–1941 był komendantem Okręgu nr IV Stanisławów, od października 1941 był p.o. komendanta Okręgu Lwów ZWZ i następnie AK. 17 grudnia 1942 roku został aresztowany wraz z żoną i synem przez Gestapo. Był więziony początkowo we Lwowie, od sierpnia w obozie koncentracyjnym na Majdanku[4][11]. W obozie tym kierował powstałą tam w październiku 1943 roku siatką AK. W kwietniu 1944 roku został wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie również kierował liczną podziemną organizacją wojskową, zarówno męską jak i kobiecą. Od października 1944 był więziony w obozie Buchenwald, skąd w kwietniu 1945 roku uwolniły go wojska alianckie. Do sierpnia 1947 roku był leczony w szpitalu wojskowym w Warburgu, po czym wrócił do Polski[12]. W latach 1947–1948 pracował jako pracownik umysłowy w cukrowni we Wschowie, a następnie, do 1955 roku w biurze prawnym dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku[12]. Zmarł 17 lipca 1958 roku w Świdrze. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze baonów „Miotła” i „Parasol”[12] (kwatera A24-6-20)[13]. Był dwukrotnie żonaty: jego pierwsza żona, Helena Wolszczanin zmarła w 1944 roku w Auschwitz-Birkenau. Mieli syna Jana (1922–1943) zmarłego w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen. W 1951 roku ożenił się z Ireną Wolczyńską[12]. Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||
.png){kind=small}
