Wanda Żółkiewska

Wanda Żółkiewska
	; Wanda Żółkiewska w latach 60.
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1912 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	26 sierpnia 1989 ; Warszawa
Dziedzina sztuki	literatura
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wanda Żółkiewska (ur. 10 stycznia 1912^[1] w Warszawie, zm. 26 sierpnia 1989 tamże) – polska pisarka, autorka powieści dla dzieci i młodzieży.

Życiorys

Córka Józefa^[2] Fabijanowskiego. Ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim^[3].

W czasie okupacji niemieckiej działała w Polskiej Partii Robotniczej, podczas likwidacji getta warszawskiego prowadziła akcję pomocy Żydom. W latach 1944–1945 przebywała w obozie pracy w Niemczech.

Po wojnie wstąpiła do PZPR‑u i ZLP. Publikowała w „Kuźnicy” (1946–1947), „Płomyku” (od 1968), „Płomyczku” oraz tygodniku ZHP „Świat Młodych”. Autorka wielu książek przeznaczonych dla dzieci i młodzieży. Twórczyni lub współtwórczyni scenariuszy do trzech filmów: Za wami pójdą inni... (dramat wojenny, 1949, reż. Antoni Bohdziewicz), Historia żółtej ciżemki (dla dzieci, 1961, reż. Sylwester Chęciński) oraz Poznańskie słowiki (muzyczny, 1966, reż. Hieronim Przybył). W 1978 została mianowana prezesem Oddziału Warszawskiego ZLP.

W 1967 otrzymała nagrodę m.st. Warszawy, w 1979 nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości.

Była pierwszą żoną Stefana Żółkiewskiego, krytyka i historyka literatury oraz polityka. W 1949 wyszła za Jana Wilczka (1916–1987), pisarza i urzędnika Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym (kwatera R-2-9)^[4].

Twórczość

Kobiety z Limbach (1946)
Pluton Wacka hutnika (1948) powieść dla młodzieży
Droga przez ogień (1951) powieść dla młodzieży
Egzamin serc (1953) powieść dla młodzieży
Przyjaciele mojego dzieciństwa (1958) powieść dla dzieci
Szabla z perłą (1958) powieść dla młodzieży
Trzy kostki cukru (1960) opowiadania dla dzieci
Las moim domem (1962) powieść dla młodzieży
Porwał go Czerwonoskóry (Nasza Księgarnia, 1962) powieść dla młodzieży
Ślady rysich pazurów (1965) powieść dla dzieci
Ostatni strzał (Nasza Księgarnia, 1969)
Tadek z Batignolles (Nasza Księgarnia, 1972)
Jestem ładną dziewczyną (Czytelnik, 1976)
Maniusia (Nasza Księgarnia, 1983)
Czarodziej (KAW, 1988)
Dzikus, czyli wyjęty spod prawa (Czytelnik, 1988)

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[2]
Srebrny Krzyż Zasługi
Medal 30-lecia Polski Ludowej
Medal 40-lecia Polski Ludowej
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[5]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1968)

Przypisy

↑ Na nagrobku pisarki wyryto rok urodzenia: 1909.
↑ ^a ^b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ Edmund Jankowski (red.): Słownik pseudonimów pisarzy polskich. T. IV (A–Ż Nazwiska). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1996, s. 816. ISBN 83-04-04329-7. [dostęp 2023-11-10].
↑ śp. Wanda Żółkiewska Wilczuk
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 1559–1560.
Żółkiewska Wanda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-12-19] .

[1] Na nagrobku pisarki wyryto rok urodzenia: 1909.

[:0-2] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[3] Edmund Jankowski (red.): Słownik pseudonimów pisarzy polskich. T. IV (A–Ż Nazwiska). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1996, s. 816. ISBN 83-04-04329-7. [dostęp 2023-11-10].

[4] śp. Wanda Żółkiewska Wilczuk

[5] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]