|
Wieńczysław Gliński
 Wieńczysław Gliński (ur. 10 maja 1921[a] w Astrachaniu, zm. 8 lipca 2008 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, artysta kabaretowy, pedagog. ŻyciorysBył synem aktora Edwarda Szupelaka-Glińskiego (1887–1976) i jego żony Antoniny zd. Michajłowy (1896–1984)[1]. Na scenie zadebiutował w wieku 12 lat, grając Jasia w inscenizacji bajki braci Grimm Jaś i Małgosia. Brał udział w wileńskich Dziadach Schillera. W czasie II wojny światowej, będąc studentem podziemnego PIST-u, pracował dorywczo jako szklarz, szatniarz i recepcjonista hotelowy. Został zaprzysiężony jako żołnierz Armii Krajowej. Pod pseudonimem „Antek” służył w grupie nr 6 kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego przy Komendzie Głównej ZWZ AK, która zajmowała się rozpracowywaniem osób podejrzanych i ostrzeganiem sprzyjających podziemiu osób trzecich przed donosami. Aresztowany w czasie łapanki i wywieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku, a następnie do Sachsenhausen. Początkowo występował w Teatrze Miniatur „Syrena” (1945) w Łodzi, następnie w teatrach warszawskich: Polskim (1946–1958), dokąd sprowadził go Arnold Szyfman, Komedii (1958–1960), ponownie Polskim (1960–1963 i 1966–1983) oraz Narodowym (1963–1966 i 1983–1990). Największą sympatię widzów i uznanie krytyki zdobył interpretacjami roli fredrowskich Ludmira w „Panu Jowialskim”, Gucia w „Ślubach panieńskich”, Alfreda w „Mężu i żonie” i innych. W 1955 zadebiutował na ekranie rolą tytułową w filmie Sprawa pilota Maresza w reż. Leonarda Buczkowskiego. Za rolę kapitana Grabińskiego w filmie Orzeł, tego samego reżysera razem z Bronisławem Pawlikiem i Aleksandrem Sewrukiem otrzymali zespołowo srebrny medal na pierwszym Festiwalu Filmowym w Moskwie. W Kanale Andrzeja Wajdy zagrał dowódcę powstańczego oddziału, porucznika Zadrę. Za główną rolę w filmie Echo Stanisława Różewicza w 1964 otrzymał pierwszą nagrodę za najlepszą rolę męską na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach (za najlepszą rolę żeńską równorzędną nagrodę otrzymała Jeanne Moreau). Od 1945 współpracował z Teatrem Polskiego Radia. Jego charakterystyczny głos zjednał mu rzesze słuchaczy. Wystąpił m.in. w Opowieści Josepha Conrada, Zrzędności i przekorze Aleksandra Fredry, Ferdydurke Witolda Gombrowicza i Potopie Henryka Sienkiewicza. Był wykładowcą na Wydziale Estradowym PWST w Warszawie. W 1959 przyznano mu tytuł Najpopularniejszego Aktora Polskiego Filmu (Czytelnicy „Kuriera Polskiego”). W plebiscycie „Expressu Wieczornego” na najpopularniejszego aktora telewizyjnego w 1962 został laureatem Złotej Maski, a pięciokrotnie Srebrnej Maski (1961, 1963, 1964, 1965, 1967). Znany był także z udziału w warszawskich kabaretach. W 1981 opowiedział się przeciw bojkotowi radia i telewizji ogłoszonemu przez aktorów protestujących przeciwko stanowi wojennemu. Był członkiem Związku Artystów Scen Polskich (przewodniczącym Oddziału Warszawskiego), ZBoWiD oraz Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Życie prywatneBył dwukrotnie żonaty[2]. Jego pierwsza żoną była Irena Dębska (1927–2012)[3], z którą miał córkę Katarzynę[4]. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B35-2-3)[5]. Filmografia (wybór)Aktor
Polski dubbing
Ordery i odznaczenia
Nagrody
UwagiPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): Identyfikatory zewnętrzne:
|
||||||||||||||
