|
Witold Zachariasz Wolfram (ur. 5 listopada 1895 w Warszawie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – kapitan administracji Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się 5 listopada 1895 w Warszawie, w rodzinie Juliana i Ludwiki z Wojciechowskich[1][2]. W 1914 ukończył naukę i zdał maturę w Gimnazjum Edwarda Rontalera w Warszawie[3]. W październiku 1915 został wcielony do armii rosyjskiej[4]. 1 lutego 1916 ukończył wojenny kurs oficerski[3]. Walczył na froncie niemieckim[5]. W październiku 1917 przeszedł do I Korpusu Wschodniego i został przydzielony do 6 pułku strzelców polskich[6]. Walczył z bolszewikami w rejonie Bobrujska i Osipowicz[3].
W sierpniu 1919 wstąpił do Wojska Polskiego i został przydzielony do 12 pułku piechoty, a później przeniesiony do 3 pułku strzelców podhalańskich[3]. W jednostce walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, za swoje czyny został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 3 psp. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1558. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. Później, w tym samym roku, został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy kompanii[3][8][9][10]. W 1924 został przesunięty na stanowisko oficera materiałowego, a dwa lata później na stanowisko komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego[3]. Od 15 lutego do 31 października 1928 był przydzielony z macierzystego pułku do Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[11][12][13]. W marcu 1931 został przeniesiony do PKU Warszawa Miasto III na stanowisko kierownika I referatu[14][15]. 1 września 1938 PKU Warszawa Miasto III została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Warszawa Miasto III, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „kierownik I referatu ewidencji”. W 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę na tym stanowisku[16].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku[17]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[17], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[18]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 493[17].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[19][20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].
Był żonaty z Aleksandrą z Łupinowiczów, z którą miał syna Tadeusza ps. „Okularnik” (ur. 9 stycznia 1925[25], zm. 29 lipca 2019), kaprala podchorążego Narodowych Sił Zbrojnych, uczestnika powstania warszawskiego, żołnierza plutonu „Truka” w kompanii „Bradla” batalionu AK „Miłosz”[26].
Ordery i odznaczenia
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 159.
- ↑ a b c d e f g Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 322.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 64.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 185, 418.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 174, 361.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 37, 195.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928, s. 37.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 233.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 372.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931, s. 97.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44, 525.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 291, 859.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 606.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 64 [dostęp 2024-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Tadeusz Wolfram. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-11-26].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 grudnia 1921, s. 1723.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 44.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 40.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 37.
Bibliografia
- Wolfram Witold Zachariasz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.82-7787 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-11-26].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
|
