Wodnicha gajowa

Wodnicha gajowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
Gatunek	wodnicha gajowa
Nazwa systematyczna
Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 326 (1838)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodnicha gajowa (Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Takson ten po raz pierwszy opisany został w 1801 r. przez Persoona jako Agaricus nemoreus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Fries w 1838 r.^[1]

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską nadał Franciszek Błoński w 1896 r^[3].

Kapelusz

Średnica 4–10 cm, za młodu wypukły, później szeroko rozpostarty. Środek kapelusza płaski, czasami nieco wklęsły lub nieco wypukły. Brzeg cienki, początkowo podwinięty, później prosty. Powierzchnia gładka sucha i włóknista. W czasie wilgotnej pogody jest nieco lepka, ale nie śluzowata. Barwa ochrowopomarańczowa^[4], szczególnie w środku, ku brzegom jest jaśniejsza, o kremowym lub żółtawym odcieniu^[5].

Blaszki

Różnej długości, rzadkie i dość grube, przy trzonie nieco zbiegające. Ostrza blaszek równe. Barwa biała, bladokremowa z ochrowoczerwonym odcieniem^[4].

Trzon

Wysokość od 4 do 10 cm, średnica od 8 do 15 mm, walcowaty, wysmukły, zwężający się ku podstawie, czasami łukowato wygięty. pełny. Powierzchnia włóknista i drobno kosmkowata, u szczytu oszroniona. Barwa ochrowa^[4], dużo jaśniejsza niż na kapeluszu^[5].

Miąższ

Dość zwarty, biały, tylko pod skórką kapelusza ochrowy. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Smak łagodny, zapach mączysty^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki szerokoelipsoidalne, gładkie, o rozmiarach 6–8 x 3,5–6 μm. W środku posiadają ziarnistość lub kroplę tłuszczu. Cystyd brak^[4].

Występowanie tego gatunku opisano tylko w Europie i w stanie Kalifornia w USA^[6]. W Polsce jest dość rzadki, ale nie znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych. Znajduje się natomiast na takich listach w Niemczech, Holandii, Anglii, Norwegii, Szwecji i Finlandii^[3].

Rośnie na ziemi w lasach liściastych i mieszanych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października^[3]. Szczególnie często występuje pod dębami i bukami^[5]. W Polsce częściej występuje na terenach nizinnych^[4].

Grzyb mikoryzowy^[3]. Jest grzybem jadalnym, ale o niewielkich wartościach smakowych^[5].

Bardzo podobny jest kopułek łąkowy (Cuphophyllus pratensis). Rośnie na miejscach trawiastych poza lasami. Jest bezwonny i ma całkiem gładki trzon^[4]. Wodnicha różowozłota (Hygrophorus poetarum) jest większa i ma silny i charakterystyczny zapach. Wodnicha pomarańczowa (Hygrophorus pudorinus) jest rzadka i występuje głównie w górach pod drzewami iglastymi, zwłaszcza pod jodłą. Ma lepki naskórek^[5].