Wodnicha kropkowana

Wodnicha kropkowana

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
Gatunek	wodnicha kropkowana
Nazwa systematyczna
Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Uppsala): 325 (1838)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodnicha kropkowana (Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Persoon nadając mu nazwę Agaricus pustulatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Hygrophorus^[1].

Synonimów naukowych ma kilkanaście. Niektóre z nich^[2]:

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r., przez B. Gumińską w 1997 r. gatunek ten opisywany był jako wodnicha punktowana^[3].

Kapelusz

Średnica 2–5 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, później rozpostarty, czasami z niewielkim garbkiem lub wklęsły na środku. Starsze owocniki mają nieregularnie pozaginany brzeg. Powierzchnia o barwie od szarej do szarobrązowej, u młodych owocników nieco lepka, u starszych sucha. Charakterystyczną cechą jest nakropienie powierzchni delikatnymi czarniawymi łuseczkami i włókienkami^[4].

Blaszki

Rzadkie, białawe i nieco łukowato zbiegające na trzon. Są dość grube, różnej długości, czasami u trzonu tworzą anastomozy^[4].

Trzon

Wysokość od 4 do 8 cm, grubość 0,5–1 cm, początkowo walcowaty i pełny, później pusty w środku i rozszerzający się ku górze. Powierzchnia sucha i pokryta charakterystycznymi ziarenkami barwy oliwkowej, brunatnej lub czarniawej. Pod mikroskopem można zaobserwować, że są to pęczki włosków o średnicy 5–8 µm^[4].

Miąższ

Miękki, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Smak łagodny, brak wyraźnego zapachu^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–9 × 4–5 μm^[5].

Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i w Europie^[6]. W Polsce gatunek niezbyt częsty, częściej spotykany w górach, rzadziej na niżu^[4].

Rośnie na ziemi w lasach iglastych i mieszanych, szczególnie pod świerkami i sosnami, obserwowany był także pod jodłami. Owocniki wytwarza od września do października^[3].

Grzyb mikoryzowy^[3], grzyb jadalny.

• wodnicha pachnąca (Hygrophorus agathosmus), jest też szara, ale nie ma na trzonie i kapeluszu ziarenkowatych łatek^[7],
• wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus) jest śluzowato-mazista i ma trzon z zygzakowatym wzorem, na kapeluszu brak ziarenek^[7].