Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Wojciech Konstanty Breza

Wojciech Konstanty Breza
Ilustracja
Herb
Breza
Data śmierci

1698

Ojciec

Mikołaj Tytus Breza

Matka

Zofia Żychlińska

Wojciech Konstanty Breza herbu własnego (zm. 1698) – wojewoda poznański w latach 1692–1698, wojewoda kaliski w latach 1687–1692, kasztelan poznański w latach 1681–1687, łowczy poznański w latach 1658–1665[1], poseł Rzeczypospolitej w Królestwie Szwecji w latach 1673–1674[2], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Królestwie Danii w 1673 roku[3], starosta nowodworski w 1676 roku[4].

Życiorys

Urodzony w rodzinie francuskiego pochodzenia. Syn Mikołaja Tytusa i Zofii z d. Żychlińskiej[5]. Wielokrotnie wybierany posłem na sejm[5]. Poseł sejmiku średzkiego na sejm 1661 roku[6]. W 1661 został łowczym poznańskim i starostą nowodworskim. Po abdykacji Jana Kazimierza popierał w sejmie Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Poseł sejmiku generalnego pruskiego na sejm 1664/1665 roku[6]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa poznańskiego w 1669 roku[7]. W 1673 jako poseł próbował bezskutecznie nakłonić Szwecję do udzielenia Polsce pomocy w wojnie z Turcją. Na wieść o śmierci króla Michała wraz z Władysławem Rejem wysunął kandydaturę księcia Jerzego duńskiego do tronu polskiego[5]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1674 roku z województwa poznańskiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na tym sejmie[8]. Zrezygnował z popierania kandydatury duńskiej, stając się zwolennikiem Jana Sobieskiego[5]. Poseł sejmiku średzkiego na sejm koronacyjny 1676 roku, sejm 1681 roku[9]. Poseł sejmiku średzkiego województw poznańskiego i kaliskiego na sejm 1677 roku[10]. Poseł sejmiku płockiego na sejm 1678/1679 roku[9]. Jako poseł wielokrotnie wybierany do komisji, szczególnie tych mających na celu rozwiązywanie spraw spornych z Brandenburgią. Był przeciwnikiem profrancuskiej polityki króla i jego planów odzyskania Prus Książęcych przy pomocy Francji[5]. Stronnik elektora, którego informował o posunięciach Rzeczypospolitej, pobierając za to wynagrodzenie. Razem z Krzysztofem Grzymułtowskim zapewniał Hohenzollerna, że z polskiej strony nie dojdzie do ataku na Prusy Książęce[5]. Przeciwnik planowanych przez Jana Sobieskiego reform wewnętrznych, uważał elektora za obrońcę swobód szlacheckich. W 1681, po zbliżeniu się do króla, mianowany kasztelanem poznańskim. Nie zrywając z elektorem, w 1683 poparł na sejmie politykę Jana III i sojusz z cesarzem[5]. W 1684 pomyślnie odprawił poselstwo do Berlina w sprawie posiłków na wojnę turecką. W 1687 został wojewodą kaliskim, a w 1692 poznańskim. Ufundował kościół w Skrzatuszu koło Wałcza[5].

Kościół w Skrzatuszu ufundowany przez Wojciecha Brezę.

Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[11]. W 1697 roku był elektorem Augusta II Mocnego z województwa poznańskiego[12], podpisał jego pacta conventa[13].

Zmarł w 1698 i został pochowany w Poznaniu, prawdopodobnie w kościele karmelitów[5].

Kolejno żonaty z Katarzyną Jadwigą Denhoffówną, Anną Konstancją Wejherówną i Teresą Konstancją Opalińską, nie doczekał się potomstwa[5].

Przypisy

  1. Urzędnicy wielkopolscy XV–XVIII wieku. Spisy, oprac. Adam Bieniaszewski, 1987, s. 195.
  2. Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 135.
  3. Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938, Warszawa 1938, s. 57.
  4. W tym roku uzyskał dożywocie na starostwo nowodworskie wraz z Konstancją Wejherówną, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565–1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 113.
  5. a b c d e f g h i j Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 79.
  6. a b Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 337.
  7. Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
  8. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
  9. a b Robert Kołodziej, Ostatni wolności naszej klejnot. Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 588.
  10. Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 250.
  11. Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
  12. Suffragia województw i ziem koronnych i W.X. Litewskiego zgodnie na [...] Augusta II obranego króla polskiego [...] dnia 27 VI i przy poparciu wolnej elekcjej jego [...], s. 1.
  13. Actum in Curia Regia Varsaviensi, 1697 feriâ secundâ post festum Sanctae Margarethae Virginis [...] proximâ anno [...] 1697, s. 18.

Bibliografia

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya