Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach

Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie
	nr rej. 18/1 z dnia 1.07.1965 i 10.05.2008
	kościół pokamedulski, kolegiata, kościół parafialny
	; Kościół pokamedulski na Bielanach
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa-Bielany
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	bł. Edwarda Detkensa
Wezwanie	Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, św. Józefa i św. Ambrożego
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1669
Data zakończenia budowy	1710
Dane świątyni
Styl	barok
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież	; 2
Liczba naw	1
	Położenie na mapie Warszawy Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie
	Położenie na mapie Polski Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach w Warszawie
	52°17′44″N 20°57′36″E/52,295556 20,960000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach – zespół obiektów pokamedulskich, w skład którego wchodzą: kościoły pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, św. Józefa i św. Ambrożego i zabudowania klasztorne. Znajduje się w parafii błogosławionego Edwarda Detkensa spośród 108 męczenników w Warszawie, przy ul. Dewajtis w Lesie Bielańskim, w dzielnicy Bielany.

30 września 1930 wyłączony z gminy Młociny i włączony do Warszawy^[2].

Opis

Kościół, pierwotnie drewniany^[3], został wzniesiony w latach 1669–1710 dla zakonu kamedułów przybyłych tu z Bielan krakowskich. Prace wykończeniowe ciągnęły się jednak przez następne pół wieku. Kościół wzniesiony został w stylu późnobarokowym na planie wydłużonego ośmioboku z dwiema dużymi kaplicami. Wnętrze kościoła zdobią stiukowa dekoracja rokokowa oraz cenne obrazy. W zakrystii na sklepieniu znajdują się malowidła M. A. Palloniego z drugiej połowy XVII wieku. W kościele znajduje się serce Michała Korybuta Wiśniowieckiego oraz jego matki, a przy świątyni grób Stanisława Staszica^[4]. W pobliżu świątyni wzniesiono 13 eremów; w jednym z nich rekolekcje odprawiał król Jan Kazimierz^[3].

Oprócz kościoła zachowały się inne zabudowania klasztorne: refektarz, infirmeria, dom gościnny i 13 eremów. Kameduli zostali wypędzeni z Warszawy przez zaborców i nie wrócili już nigdy na warszawskie Bielany.

Siedziba Kampinosko-Bielańskiej Kapituły Kolegiackiej. Z zespołem klasztornym sąsiaduje dawna Akademia Teologii Katolickiej, obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Zabytki

Zespół został wpisany do rejestru zabytków^[1] jako zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, ul. Dewajtis 3, nr rej: 18/1 z 1.07.1965 i z 10.05.2008:

kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, 1669, 1734–58, nr rej: 18/5 z 1.07.1965
13 eremów kamedulskich, 2 poł. XVII, nr rej: 18/2 z 1.07.1965
budynki poklasztorne, XVIII-XX, nr rej: 18/3 z 1.07.1965
grób Staszica, 1876, nr rej: B-261 z 1.07.1965
obudowa źródła, 1835, nr rej: 18/6 z 1.07.1965

Inne informacje

„Najbardziej znanym kamedułą” dzięki powieści Henryka Sienkiewicza na warszawskich Bielanach był brat Jerzy czyli pułkownik Jerzy Michał Wołodyjowski – jego figura w habicie znajduje się w otworze wieży kościoła.
W maju 2001 w podziemiach kościoła zespół muzyczny Orkiestra Jednej Góry Matragona dokonał nagrań, które zostały wydane na albumie Tańce zmierzchu w 2002^[5].
W kościele kręcone były zdjęcia do serialu telewizyjnego „Plebania”^[6].
Przy kościele znajduje się szopka ze zwierzętami oraz karuzela. Te obiekty są dziełami Józefa Wilkonia^[7].

Zobacz też

Kościół ojców kamedułów na Bielanach w Krakowie

Przypisy

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 2 [dostęp 2015-10-02] .
↑ Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540
↑ ^a ^b Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 284.
↑ Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 267. ISBN 978-83-7821-118-1.
↑ Płyty i recenzje. matragona.pl. [dostęp 2014-06-10].
↑ Adam Podlewski. Dom białych zakonników. „Skarpa Warszawska”, s. 37, marzec 2022.
↑ Jakub Chełmiński: Nie żyje najbardziej znany osioł Warszawy. Jego następca to muł. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 18 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-19].

Linki zewnętrzne

Strona parafii bł. Edwarda Detkensa w Lasku Bielańskim. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
Kameduli. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 sierpnia 2020)]. (pol.).

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 2 [dostęp 2015-10-02] .

[2] Dz.U. z 1930 r. nr 68, poz. 540

[Galiński284-3] Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 284.

[4] Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 267. ISBN 978-83-7821-118-1.

[5] Płyty i recenzje. matragona.pl. [dostęp 2014-06-10].

[6] Adam Podlewski. Dom białych zakonników. „Skarpa Warszawska”, s. 37, marzec 2022.

[7] Jakub Chełmiński: Nie żyje najbardziej znany osioł Warszawy. Jego następca to muł. [w:] Gazeta Stołeczna [on-line]. 18 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]